Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
01 Январ, 2025   |   2 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:24
Қуёш
07:49
Пешин
12:32
Аср
15:23
Шом
17:08
Хуфтон
18:27
Bismillah
01 Январ, 2025, 2 Ражаб, 1446

Уйимизни иситишни ўргандик. Қалбимизничи?

10.01.2020   2569   3 min.
Уйимизни иситишни ўргандик. Қалбимизничи?

Қиш келиб, кунлар совий бошлаши билан қалин кийимларимизни сандиқлардан олиб киямиз. Танамиз совқотмаслиги, иссиқ туриши учун бутун танамизни ўраб, эҳтиёт қиламиз. Бошимизни ҳам ўраймиз. Уйларимизни иситиш, совуқ кирмаслиги учун зарур чораларни кўрамиз. Мақсад, уй ҳам, танамиз ҳам иссиқ бўлсин. Шу тарзда уйларимизни иситамиз-у, аммо қалбларимизни истишни унутиб қўяр эканмиз.

Қалбни қандоқ иситамиз? Унга ҳам олов ёқамизми? Уни иситадиган нарса нима ўзи? Бу саволларга жавоб топа оламизми?

Қалб тана каби озуқасиз, кийимсиз қолса, оч қолади, совийди, кучсизланади. Шунинг учун қалбнинг озуқасини бериш керак. Аллоҳ таоло қалбимизни бутун танамизнинг подшоҳи қилиб қўйган. Танамизнинг бахиллик, кибр, ҳасад, адоват, кўролмаслик, дангасалик каби иллатларга чалиниши қалбдаги хасталик сабаблидир.

Нуъмон ибн Башир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Огоҳ бўлинглар! Албатта, жасадда бир парча гўшт бордир. Қачон у солиҳ бўлса, жасаднинг ҳаммаси солиҳ бўлур. Қачон у бузуқ бўлса, жасаднинг ҳаммаси бузуқ бўлур. Огоҳ бўлинглар! Ўша нарса қалбдир», дедилар». Бухорий, Муслим, Абу Довуд, Термизий ва Насоий ривоят қилганлар.

Демак, қалбни солиҳ қилиш, бошқача айтганда, иситиш учун унинг озуқасини беришимиз керак экан. Унинг озуқаси эса Аллоҳни таниш, илм ўрганиш, Қуръон тиловат қилиш, махсус лафзлар билан Аллоҳни зикр қилиш, ибодат қилиш, уламолар суҳбатига қулоқ тутиш, қалбни тузатишга бағишланган китоблар ўқиш кабилар билан бўлади. Мана шуларни қалб тез-тез қабул қилиб, улардан баҳраманд бўлиб турса, исийди. Исиган қалб эса юмшоқ, таъсирчан қалбга айланади. Бундай қалб эгаси оилада яхши ота, яхши фарзанд, яхши ака-ука, яхши жиян, жамиятда яхши қўшни, яхши қариндош, яхши мусулмон бўлади.

Қалб гуноҳ қилганда қотиб, бошқача айтганда совиб, солиҳ амалларни бажарганда юмшайди, яъни исийди. Қалби иссиқ одамни қалби пок одам дейилади.  Шунинг учун ҳам қалбни поклашнинг омилларидан яна бири бўлган истиғфор ва тавбада бардавом бўлиш керак. Кўп истиғфор айтган одамнинг қалби аста-секин покланиб, тозаланиб, юмшаб, исиб боради.

Катта олимлар, солиҳ инсонлар, авлиёларнинг қалблари иссиқ бўлгани учун ҳамма ундоқ кишиларга яқин бўлгиси, улардаги иссиқликда исиниб олгиси, яъни насиҳатларига қулоқ тутиб, ҳикматли пандларидан баҳраманд бўлгиси келади. Гуноҳ, маъсиятлар ботқоғига ботган кишиларнинг қалблари совуқ бўлгани учун одамлар ундай кишилардан узоқроқ юришга ҳаракат қилишади. Чунки уларда одамларни ўзига тортадиган, ҳаммага улашадиган иссиқлик бўлмайди ёки бўлса ҳам жуда оз, ўзига зўрға етадиган даражада бўлади.

Азизлар, уйимиз ва жасадимизни истганимиздек, танамиз подшоҳи бўлган, аъзоларимизнинг яхши-ёмон ишларни қилишига таъсир ўтказувчи қалбимизни поклашга, иситишга, унга керакли озуқаларни беришга ҳаракат қилайлик!

Зеро, Аллоҳ таоло қиёмат куни фақат покиза, саломат қалб билан келган инсонларгина нажот топишларини, молу дунё ва бола-чақалари ўшандай кишиларгагина фойда беришини Қуръони Каримда баён қилиб қўйган.

Уйларимизни ва танамизни иситиш чорасини кўраётган чоғимизда қалбимизни унутиб қўймайлик! Уни иситувчи омиллар бўлмиш ибодатлар, зикрлар, илм ўрганиш ва бошқа амалларни бажаришни бошлайлик! Танамизга ташқаридан иссиқ урилаётган чоғда қалбимиз бутун ички дунёимизни иситиб, аъзоларимиз яхши амаллар қилишига сабабчи бўлсин!

Аллоҳ таоло барчамизни Ўзининг ҳидоятидан айирмасин ва хотимамизни гўзал қилсин!

 

Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Илм-фан ва олимлар шаҳри

27.12.2024   10688   3 min.
Илм-фан ва олимлар шаҳри

Дунё илм-фан ривожида Ислом маърифати ва маданиятининг ўрни беқиёсдир. Кўплаб алломалар ва уламоларнинг маънавий-илмий асарлари ўз давридан ҳозирги вақтгача аҳамиятини йўқотмасдан илм-фан тараққиётига муҳим манба сифатида эътироф этиб келинмоқда. Умумжаҳон эъзозлаган олимлар ва уламолар Боғдод, Дамашқ, Самарканд, Бухоро, Гранада ва Триполи каби шаҳарларда яшаб ижод қилганлар. Улар: Имом Бухорий, Имом Термизий, Имом Доримий, Имом Мотуридий, Маҳмуд Замаҳшарий каби уламолар динимиз ривожига ҳисса қўшган. Аббосийлар давридан бошлаб Триполи шаҳри мана бир неча асрдирки илм-фан маркази бўлиб қолмоқда. Фотимийлар даврида эса Триполи шаҳри пойтахт бўлди. Ҳалифа Ибн Аммор Триполини илм марказига айлантирди ва ўз даврининг энг йирик кутубхоналаридан бири очилди. Манбаларга кўра унда юз минг жилд китоб мавжуд эди. Унинг даврида олимлар, уламолар ва ёзувчилар улуғланган. Уларга ғамхўрлик қилинган ва алоҳида ҳалифа эътирофида бўлишган.
 

Ҳозирги кунда ҳам Триполида нуфузли халқаро ташкилотлар, университетлар, кутубхоналар ва илмий тадқиқот марказлари фаолият юритиб келмоқда. Шаҳар уламолар, олимлар, тадқиқотчилар ва талабалар билан гавжум. Пойтахтнинг ўзида 100 дан кўп нуфузли университетлар мавжуд. Триполи университети эса ўзида ҳам диний ва дунёвий илмларни жамлагани билан бошқа университетлардан ажралиб туради. Ушбу даргоҳ “200 нуфузли Ислом университетлари” рўйхатига киритилган. Триполи университети 1957 йилда ташкил этилган бўлиб, ҳозирги кунда 70 000 дан ортиқ талабалар бу даргоҳда таълим олиб келишмоқда. У турли йўналишдаги 20 та коллежни бирлаштиради. Исломшунослик, Илоҳият, Фиқҳ, Ҳуқуқшунослик, Тиббиёт, Хорижий тиллар ва Иқтисодиёт каби факультетлардан ташкил топган. Триполи университети динимиз қадриятлари доирасида ривожланишни ва илмий тадқиқотларни қўлловчи таълим муассасасидир. Университетнинг мақсади талабаларга Ислом дини ва ахкомлари асосида илмий ва ахлоқий таълим бериш ва турли дунёвий билимларни ўргатишдир. Триполи университетининг ўзига ҳос жихати шундаки ҳар бир талаба молиявий саводхонлик ва тадбиркорликни ўрганиши шарт. Тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланувчи талабалар университет томонидан рағбатлантирилади.


Исломшунослик йўналиши талабалари ўқув дастури давомида Қурони каримни тўлиқ ёд олиши, шариат асосларини ўрганиши, Ислом тарихи, Ҳадис илми, Мерос тақсимоти, оғзаки ва ёзма нутқ санъати каби фанларни ўзлаштириши талаб қилинади. Исломнинг соф фитратини намойиш этиш, илм олиш ва уни улашиш ушбу йўналиш факультетининг мақсадидир. Адашган оқимлар ва экстремистик қарашдаги гуруҳларни Қурон ва ҳадис орқали эзгу йўлга чорлаш уларнинг вазифасидир.


Триполи университетида 3450 та илмий нашр фаолият кўрсатади. Уларда талабаларнинг илмий ишлари, амалиёт ва тадқиқотлар натижалари келтирилган. Мисол тариқасида, “Ислом таълимини ўрганишда Қуръони Каримнинг таъсири”, Aҳмад Aбдул Салам Aбу Мозириқнинг “Иршод ал-Ҳирон” китоби ҳақида, Шайх Aбу Aбдуллоҳ Муҳаммад бин Aли ал-Хорубийнинг “Риёд ал-Aзҳар” ва “Сирлар хазинаси”нинг лингвистик талқини каби илмий изланишлар ва мақолалар нашрлар орқали кенг оммага бериб борилади.


Шоҳруҳ УБАЙДУЛЛОҲ