Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
05 Ноябр, 2024   |   04 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:39
Қуёш
06:59
Пешин
12:12
Аср
15:32
Шом
17:16
Хуфтон
18:31
Bismillah
05 Ноябр, 2024, 04 Жумадул аввал, 1446

Кунларимиз ибодат ила ўтсин!

8.01.2020   2321   3 min.
Кунларимиз ибодат ила ўтсин!

Инсон бу дунёга нега келганлигини, ўзининг кимлигини билиши даркор. Билганидан сўнг шунга кўра ҳаракат қилиши керак. Дунёда нима учун яшаётганини англаган ва шу маърифати асосида ҳаёт кечираётган киши оқилдир.

Маълумки, Аллоҳ таоло бизни Ўзига ибодат қилишимиз учун яратган. Хўш, ибодат нима? Ибодат — Аллоҳ таолога бўйсуниб, У Зотнинг розилигини кўзлаб қилинадиган амаллардир.

Ҳар бир ишимизни шариатга мос қилиб, Аллоҳ таолонинг амрига, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига мувофиқ олиб борсак, ҳар бир ишимиз ибодатга айланади, савоб ўрнига ўтади.

Бунинг учун икки асосий шартга амал қилмоқ зарур:

Ҳар бир иш Қуръон ёки суннатга мувофиқ бўлмоғи лозим.

Ҳар бир ишни қилиш ёки тарк этишда Аллоҳ таолонинг розилигини исташ керак. Шунда ҳар бир ишимиз ибодатга айланади. Демак, ниятни яхшилаш лозим.

Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:

«Албатта, ҳар бир иш ниятга боғлиқ, ҳар бир киши нимани ният қилса, ўшанга етади...» деганларини эшитдим». Икки Шайх ривоят қилишган.

Агар ният яхши бўлсаю аммо амал шариатда ман этилган иш бўлса, буни қилиш мумкин эмас.

Мисол учун бир киши масжид қурилишига пул бермоқчи. Бу ният яхши. Лекин пулни ўғрилик, судхўрлик, порахўрлик каби ҳаром йўл билан топяпти. Демак, бу пулни масжид қурилишига бериш жоиз эмас. Агар амал шариатда буюрилган иш бўлсаю бироқ ният яхши бўлмаса, бу ҳам тўғримас.

Масалан намоз ўқиётган кишининг нияти Аллоҳ таолонинг розилигига эришиш бўлмай, қайсидир инсонга ёқиш учун бўлса, бу риё бўлиб, намознинг барча савобини йўққа чиқаради.

Савдогар тижорат қилаётганда мусулмонларга манфаат етказиш, зиммасидаги вожиб амал бўлмиш ўз оиласининг нафақасини қилишни ният қилса, қилаётган тижоратидан савоб олади.

Киши суннатга эргашиш, умматнинг сонини кўпайтириш, иффатни сақлаш, зинодан узоқ бўлиш, шаҳватларини ҳалол йўл билан қондириш мақсадида уйланса, шу никоҳи учун ҳам савоб олади. Ҳатто жуфту ҳалоли билан яқинлик қилса ҳам савобга эришади.

Абу Зарр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Бир гуруҳ кишилар: «Ё Расулуллоҳ, бойлар ажру савобни олиб қўйдилар, чунки бизга ўхшаб намоз ўқишади, рўза тутишади ва яна устига ортиқча молу дунёларидан садақа қиладилар», – дейишди. Ул зот:

«Аллоҳ таоло сизларга ҳам садақа қиладиган нарсаларни бериб қўймаганми? Ҳар бир тасбиҳ садақа, ҳар бир такбир ҳам садақа, ҳар бир таҳлил ҳам садақа, амру маъруф ҳам садақа, наҳйу мункар ҳам садақа ва ҳар бирингизнинг шаҳватингизда ҳам садақа бор», – дедилар. Шунда одамлар: «Биронтамиз шаҳватимизни қондирсак ҳам ажр оладими?» – деб сўрадилар. Расулуллоҳ алайҳиссалом: «Айтинглар-чи, шу ишни ҳаромдан бажарса, унга гуноҳ бўлармиди? Худди шунингдек, ҳалолдан бажарса, унга ажр бўлади», – дедилар». Муслим ривоят қилган.

Уйқуга ётаётган киши таҳажжудга туриш, шунинг учун қувват тўплашни ният қилиб ётса, шу уйқуси учун ажр олади. Шунингдек, ётаётганда ётиш олдидан айтиладиган зикр ва дуоларни ўқиб, суннатга мувофиқ ўнг томони билан ётиб, ўнг кафтини ўнг юзи остига қўйиб ётса, бунинг учун ҳам ажрга эришади.

Шу боис қилаётган ишларимиздан савобни қўлга киритишни истасак,  амалимиз шариатга мувофиқ бўлиши билан бирга унда ниятни ҳам чиройли қилиб олишимиз лозим.

Аллоҳ таоло барчамизни ибодатга муҳаббатли, гуноҳлардан нафратланувчи бандаларидан қилсин!

 

Islom.uz маълумотлари асосида Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг тенглик ҳақидаги фикрлари

4.11.2024   1266   3 min.
Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг тенглик ҳақидаги фикрлари

Cавол: Ҳазрати Умарнинг: “Менда жоҳилиятдан бирор нарса қолмади. Фақатгина мусулмонлардан қайси аёлга уйланишим ва кимга қиз беришимга парво қилмайман”, деган гапларини қандай тушунамиз?

 

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Муҳаммад ибн Сийриндан, у эса буюк саҳоба Ҳазрати Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳудан нақл қилган саволда зикр қилинган ривоятни тўлиқ шакли қуйидагича:  

عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ ، قَالَ : قَالَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ : مَا بَقِيَ فِي شَيْءٍ مِنْ أَخْلاَقِ الْجَاهِلِيَّةِ ، إلاَّ أَنِّي لاَ أُبَالِي إلى أَيَّ الْمُسْلِمِينَ نَكَحْت وَأَيَّهُمْ أَنْكَحْت.

“Менда жоҳилият ахлоқидан бирор нарса қолмади. Фақатгина қайси муслима аёлга уйланишим ва қайси мусулмонга қизимни никоҳлаб беришимга парво қилмайман” (Ибн Абу Шайба “Мусаннаф”да, Ибн Саъд “Табақот”да ривоят қилишган).

Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг ушбу гапларида никоҳдаги тенглик ҳақида сўз юритилмоқда. Шунинг учун ҳам муҳаддислар  ушбу ривоятни “Кафоат боби – никоҳдаги ўзаро тенглик” мавзусида келтиришган. Яъни, мусулмонларнинг барчалари никоҳда, ўзаро қуда-андачиликда бир-бирларига тенгдирлар. Улар наслу насабга қараб одамларни ажратишлари ва бу борада ҳаддан ошишлари тўғри эмасдир. Шунинг учун "мен кимнинг қизига уйланишим ва кимга қизимни никоҳлаб беришимнинг аҳамияти йўқ. Бунда фақатгина унинг мусулмон бўлиши кифоя”, дейилмоқда.

Дарҳақиқат, жоҳилият даврида одамларга наслу насабига қараб муомала қилиш, насли пастроқ кишиларни одам ўрнида кўрмаслик авж олган эди. Ислом дини келиб, бу тушунчалар мутлақо нотўғри эканини, одамлар аслида бир мартабада эканларини, фақатгина тақволари билан бир-бирларидан ортиқ эканларини баён қилди. Пайғамбаримиз алайҳиссалом саҳобаларига қарата бундай мурожаат қилганлар: 

"إن الله قد أذهب عنكم عُـبـِّية الجاهلية وتعاظمها بآبائها ، الناس رجلان : بَـرٌّ تقي كريم على الله عز وجل ، وفاجر شقي هيِّن على الله عز وجل ، الناس كلهم بنو آدم ، وخلق الله آدم من تراب" (رواه الترمذي).

“Аллоҳ сизлардан жоҳилият давридаги ота-бобоси билан фахрланиш ва кибрланиш одатини кетказди. Одамлар икки тоифадирлар: Аллоҳ таолонинг ҳузурида қадр топган – солиҳ ва тақволи киши ҳамда Аллоҳ таолонинг ҳузурида қадрсиз – фожир ва бахтсиз киши. Одамларнинг барчаси Одамнинг фарзандларидир. Одамни эса, Аллоҳ таоло тупроқдан яратган”, деганлар (Имом Термизий ривояти).

Шундан келиб чиқиб, ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу ҳам никоҳда мусулмонлар ўзаро тенг экани ва наслу насабга кўра одам ажратиш нотўғри эканини айтмоқдалар. Валлоҳу аълам.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Мақолалар