Жобир розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: “Жума кунлари Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бир дарахт ёки хурмо устида туриб хутба қилардилар. Бир куни ансорлардан бўлган бир аёл ёки эркак: “Ё Расулуллоҳ! Сизга бир минбар ясаб берайликми?” деди.
У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам “Ихтиёрларинг” дедилар. Улар минбар ясаб бердилар. Жума куни келганда, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам минбар томон кетдилар. Шунда хурмо дарахти худди ёш бола бақиргани сингари овоз чиқарди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам минбардан тушиб, уни қучоқладилар. Хурмо худди юпанаётган бола каби ҳиққиллашга тушди.
-У (ҳар гал) ёнида қилинадиган зикрни энди эшитолмаслигидан йиғларди”. Имом Бухорий ривоятлари.
Ҳа, дарахт ёки хурмо танаси Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни ва айтиладиган зикрлар, мавъизаларни яхши кўргани учун у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам минбарга чиққанларида инграган. Бу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мўъжизаларидан бири эди.
Зоология илмига оид кўплаб кашфиётлар қаторида яқинда, аниқроғи 2019 йил 5 декабр куни АҚШнинг Newscientist нашрида ўсимликларнинг ўзидан овоз чиқариши билан боғлиқ илмий кашфиёт эълон қилинди. Олимларнинг айтишича, баъзи ўсимликлар 20 дан 100 килогерцгача бўлган оралиқда товуш чиқарар экан. Бунда товуш ҳавони бир сонияда 20 мингтадан то 100 минг мартагача тебратади. Буни ультратовуш дейилади. Ҳатто бир ўсимликдан чиқаётган сигнални бошқа ўсимликлар қабул қилиб, унга реакция билдирар экан. Шунингдек, ўсимликлар бир-бирини хавфдан огоҳлантирар экан. Масалан, ўсимликка қўниш учун ҳашарот учиб келаётган бўлса, бу ҳақида бир ўсимлик бошқасига хабар берар, бу хабарни олган ўсимлик эса ўзидан бадбўй ҳид чиқариб, ҳашаротни ўзига яқинлаштирмасликка уринар экан.
Қаранг, ҳатто ўсимликлар бир-бирига яхшиликни илинади, афсуски, баъзан инсонда шу фазилат топилмай қолади.
Аввалроқ, аниқроғи 2016 йилда Австралия миллий университети профессори Питер Крисп ўсимликлар оғриқли лаҳзаларни эслаб қолиш қобилиятига эга эканлигини кашф қилган эди. Масалан, бир дарахтнинг баргини узсангиз ёки уни ёқсангиз, ўша дарахт бу жараённи эслаб қолар экан.
Германиянинг Бонн университети профессори Францишек Балушка ўсимликларда хотира борлигини ўрганиб, уларда оғриқли вазиятларни эслаб қолиш учун қисқа хотира борлигини эълон қилганди.
Хулоса шуки, дарахтлар, ўсимликлар ҳам атрофида бўлаётган ишларни ҳис қилиб, оғриқли воқеаларни эслаб қолиб, хатар ҳақидаги хабарни бир-бирларига етказиб, ўзидан инсон қулоғи эшита олмайдиган сигналларни чиқарар экан. Аммо бу сигналларни биз инсонлар эшита олмаймиз. Олимлар уларнинг товушларини махсус асбоблар ёрдамида аниқлаганлар.
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан ажралиб қолаётгани учун дарахт танаси ҳам ўзидан овоз чиқарди, ингради. Чунки, дарахт учун бу оғриқли, аламли ҳодиса эди. Бу овозни ўша ерда ҳозир бўлган саҳобаи киромлар ҳам эшитишди. Бу катта мўъжизалардан бири эди.
Аллоҳ таоло Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга чексиз саловот ва саломлар юборсин, барчамизни Ўзининг ҳидоятидан айирмасин ва хотимамизни гўзал қилсин!
Абдуддоим Каҳелнинг мақоласи асосида
Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади
Савол: Мен туш кўрдим ва уйғониб Ибни Сириннинг "Тушлар таъбири" китобини кўрсам ёмонроқ чиқди ва сиқилиб қолдим. Туш таъбири масалаларига мусулмон инсон қандай қараши керак?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аввало шуни айтишимиз керакки, Ибн Сирийн раҳимаҳуллоҳга нисбат берилган “Тушлар таъбири” китоби у зотга тегишли эмас. Шунинг учун бу китобни у зотга нисбат бериб бўлмайди. Динимизга кўра тушлар уч хил бўлади:
– Аллоҳ таоло томонидан бўлган, таҳорат билан ётилганда, тонгга яқин кўриладиган, солиҳ тушлар.
– Шайтондан бўлган, аниқ эсда қолмайдиган, кайфиятни туширадиган, алаҳсирашга ўхшаш ёмон тушлар.
– Касбига ёки қизиққан нарсасига тааллуқли тушлар.
Динимизда туш кўрганда нима қилиш кераклиги борасида аниқ тавсиялар келган. Агар рост тушлар шариатга мос келса, амал қилиш мумкин, агар зид келса, қатъий амал қилинмайди. Ёмон туш кўрган киши тушини бировга айтмаслиги ва тушнинг ёмонлигидан Аллоҳ таолодан паноҳ сўраши керак. Бу ҳақида Абдуллоҳ ибн Қатода розияллоҳу анҳу отасидан ривоят қилган ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Рост туш Аллоҳдан, ёмон туш шайтондан. Бирортангиз қўрқинчли туш кўрса, чап томонига туфлаб қўйсин ва тушнинг ёмонлигидан (Аллоҳдан) паноҳ сўрасин. Шунда ёмон туш зарар қилмайди”, деганлар (Имом Бухорий ривояти).
Яъни ёмон туш кўрган киши чап томонга енгилгина туфлаб: “Роббим! Кўрган тушимни ёмонлигидан паноҳ сўрайман”, деб қўяди.
Баъзи уламолар имкон бўлса ўрнидан туриб, таҳорат олиб, икки ракат нафл намоз ўқигани ҳамда бироз садақа қилиб қўйгани яна ҳам яхши, дейишган.
Шунингдек, туш инсон тақдирини белгиламайди. Тушга ортиқча баҳо бериб, уни ҳаёт мезонига айлантириш тўғри эмас. Биз динимиз кўрсатмаларига оғишмай амал қилсак, ҳам моддий, ҳам руҳий тарафдан соғлом, иродамиз мустаҳкам бўлади. Валлоҳу аълам!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.