05 Ноябр, 2024, 04 Жумадул аввал, 1446
05 Ноябр, 2024, 04 Жумадул аввал, 1446
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай марҳамат қилган:
قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
“Сен: «Агар Аллоҳга муҳаббат қилсангиз, бас, менга эргашинг. Аллоҳ сизга муҳаббат қилади ва сизларни гуноҳларингизни мағфират қилади», деб айт” (Оли Имрон сураси, 31-оят).
Биз Аллоҳ таолони яхши кўрамиз. Роббимиз ҳам бизни яхши кўришини истаймиз. Бунинг учун Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга эргашишимиз, у зоти бобаракотнинг барча суннатларига ихлос билан амал қилишимиз керак.
Суннатга ўзимиз амал қилиш билан бирга фарзандларимизга ҳам суннатга амал қилиш муҳаббатини сингдиришга уринайлик!
Соч тараш: Фарзандингизнинг сочини тараётганингизда, сиз бу ишни Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам “Кимнинг сочи бўлса, икром қилсин!” дея марҳамат қилганлари учун қилаётганинингизни унгу тушунтиринг!
Атир сепиш: Фарзандингизга атир сепаётганингизда, сиз бу ишни Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга эргашиб қилаётганингизни, у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам “Менга дунёдан аёллар, хушбўйлик севимли этилди. Кўзимнинг қувончи эса намозда қилинди” деганлари учун шундай қилаётганингизни англатинг!
Илм талаб қилиш: Болангизни мактабга кузатаётганингизда, унга Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам «Ким илм талаб қилиш йўлини тутса, Аллоҳ таоло уни жаннат йўлига йўллаб қўяди» деган ҳадисни эслатиб, у мактабга кетаётганида ниятини яхшиласа, Аллоҳ таоло уни жаннат йўлига йўллаб қўйишини билдиринг!
Табассум қилиш: Фарзандингизнинг юзига табассум билан қараганингизда, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Биродарингнинг юзига табассум қилиб қарашинг ҳам садақадир”, деб айтганларини эслатинг!
Ширин сўз: Болангизнинг бирор ишини мақтаётганингизда, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам “Ширин сўз ҳам садақадир” деганларига амал қилиб, ширин гапираётганингизни айтинг!
Косангиздаги ичимлик ёки таомни болангизнинг косасига солиб бераётганингизда, сиз бу ишни Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг “Челагингдан биродаринг челагига сув қуйиб беришинг сен учун садақа” деган ҳадисларига амал қилган ҳолда бажараётганингизни тушунтиринг!
Катталарни ҳурмат қилиш: Ёши катта кишилар мажлисида фарзандингиз билан ўтирганингизда, болангизга катталарни ҳурмат қилишни буюраётганингизда, сиз бу ишни Пайғамбармиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг «Кичикларимизга раҳм-шафқат қилмаган ва катталаримиз қадрини билмаганлар бизлардан эмасдир» деган ҳадисларига биноан қилаётганингизни таъкидлаб қўйинг!
Шу тарзда фарзандларимизга қиладиган ишларини суннатга боғлаб қилишларини тез-тез эслатиб турайлик ва уларга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак ҳадисларини гапириб берайлик! Токи улар болалигидан суннатга нисбатан муҳаббатли бўлиб улғайсин!
Аллоҳ таоло бизни суннатга эргашувчилардан қилсин!
Интернет маълумотлари асосида Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади
Cавол: Ҳазрати Умарнинг: “Менда жоҳилиятдан бирор нарса қолмади. Фақатгина мусулмонлардан қайси аёлга уйланишим ва кимга қиз беришимга парво қилмайман”, деган гапларини қандай тушунамиз?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Муҳаммад ибн Сийриндан, у эса буюк саҳоба Ҳазрати Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳудан нақл қилган саволда зикр қилинган ривоятни тўлиқ шакли қуйидагича:
عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ ، قَالَ : قَالَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ : مَا بَقِيَ فِي شَيْءٍ مِنْ أَخْلاَقِ الْجَاهِلِيَّةِ ، إلاَّ أَنِّي لاَ أُبَالِي إلى أَيَّ الْمُسْلِمِينَ نَكَحْت وَأَيَّهُمْ أَنْكَحْت.
“Менда жоҳилият ахлоқидан бирор нарса қолмади. Фақатгина қайси муслима аёлга уйланишим ва қайси мусулмонга қизимни никоҳлаб беришимга парво қилмайман” (Ибн Абу Шайба “Мусаннаф”да, Ибн Саъд “Табақот”да ривоят қилишган).
Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг ушбу гапларида никоҳдаги тенглик ҳақида сўз юритилмоқда. Шунинг учун ҳам муҳаддислар ушбу ривоятни “Кафоат боби – никоҳдаги ўзаро тенглик” мавзусида келтиришган. Яъни, мусулмонларнинг барчалари никоҳда, ўзаро қуда-андачиликда бир-бирларига тенгдирлар. Улар наслу насабга қараб одамларни ажратишлари ва бу борада ҳаддан ошишлари тўғри эмасдир. Шунинг учун "мен кимнинг қизига уйланишим ва кимга қизимни никоҳлаб беришимнинг аҳамияти йўқ. Бунда фақатгина унинг мусулмон бўлиши кифоя”, дейилмоқда.
Дарҳақиқат, жоҳилият даврида одамларга наслу насабига қараб муомала қилиш, насли пастроқ кишиларни одам ўрнида кўрмаслик авж олган эди. Ислом дини келиб, бу тушунчалар мутлақо нотўғри эканини, одамлар аслида бир мартабада эканларини, фақатгина тақволари билан бир-бирларидан ортиқ эканларини баён қилди. Пайғамбаримиз алайҳиссалом саҳобаларига қарата бундай мурожаат қилганлар:
"إن الله قد أذهب عنكم عُـبـِّية الجاهلية وتعاظمها بآبائها ، الناس رجلان : بَـرٌّ تقي كريم على الله عز وجل ، وفاجر شقي هيِّن على الله عز وجل ، الناس كلهم بنو آدم ، وخلق الله آدم من تراب" (رواه الترمذي).
“Аллоҳ сизлардан жоҳилият давридаги ота-бобоси билан фахрланиш ва кибрланиш одатини кетказди. Одамлар икки тоифадирлар: Аллоҳ таолонинг ҳузурида қадр топган – солиҳ ва тақволи киши ҳамда Аллоҳ таолонинг ҳузурида қадрсиз – фожир ва бахтсиз киши. Одамларнинг барчаси Одамнинг фарзандларидир. Одамни эса, Аллоҳ таоло тупроқдан яратган”, деганлар (Имом Термизий ривояти).
Шундан келиб чиқиб, ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу ҳам никоҳда мусулмонлар ўзаро тенг экани ва наслу насабга кўра одам ажратиш нотўғри эканини айтмоқдалар. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа