ОЛТИ ДИНИЙ КАЛИМА
Лаа илаҳа иллаллоҳ, Муҳаммадур росулуллоҳ.
Маъноси: Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқдир! Муҳаммад Аллоҳнинг расулидир.
Ашҳаду ал лаа илаҳа иллаллоҳу ва ашҳаду анна Муҳаммадан ъабдуҳу ва росулуҳ.
Маъноси: Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлигига ва Муҳаммад (алайҳиссалом) Аллоҳнинг бандаси ва расули эканига иқрорман.
Ашҳаду ал лаа илаҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳ, лаҳул мулку ва лаҳул ҳамд(у) юҳйи ва юмийт(у) ва ҳува ҳайюл лаа ямут(у), биядиҳил хойр(у) ва ҳува ъала кулли шайъин қодир.
Маъноси: Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлигига иқрорман! Аллоҳнинг шериги йўқдир. Мулк Аллоҳникидир. Мақтов Аллоҳгадир. (Аллоҳ) тирилтиради ва ўлдиради. Аммо Ўзи тирикдир, ўлмайди. Яхшилик Унинг ихтиёридадир ва У ҳамма нарсага қодирдир!
Аллоҳумма инни аъузу бика мин ан ушрика бика шайъан ва ана аълам. Ва астағфирука лима ла аълам. Иннака антал ъалламул ғуйуб.
Маъноси: Ё Аллоҳ, Сендан ўзим билганим ҳолда Сенга бирор нарсани шерик қилишимдан асрашингни сўрайман. Сендан ўзим билганим ҳолда ширк қилиб қўйган бўлсам, кечиришингни тилайман. Албатта, Сен ғайбларни билгувчи Зотсан.
Астағфируллоҳ, астағфируллоҳ, астағфируллоҳа таъала мин кулли замбин азнабтуҳу ъамдан ав хотоан сиррон ва ъаланияҳ. Ва атубу илайҳи миназ замбиллазий аъламу ва миназ-замбиллазий ла аълам. Иннака антал ъалламул ғуйуб.
Маъноси: Ё Аллоҳ, гуноҳларимни кечиришингни сўрайман. Ё Аллоҳ гуноҳларимни кечиришингни сўрайман. Атайлаб ё адашиб, яширин ё ошкора қилган ҳамма гуноҳларимни кечиришингни сўрайман. Ўзим билган ва билмаган гуноҳларимдан Аллоҳга тавба қиламан (қайтаман). Албатта, Сен ғайбларни билгувчи Зотсан.
Субҳоналлоҳи вал ҳамду лиллаҳи ва лаа илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳил ъалиййил ъазим. Ма шаа Аллоҳу каана ва маа лам яшаъ лам якун.
Маъноси: Аллоҳнинг айбу нуқсони йўқдир. Мақтовлар Аллоҳгадир. Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқдир! Аллоҳ улуғдир. Ҳаракат ва куч-қувват фақат қудратли ва буюк Аллоҳ таолонинг хоҳиши билан бўлади. Аллоҳ нимани хоҳласа, бўлади, нимани хоҳламаса, бўлмайди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Ушбу тамойил асосида ижтимоий-маънавий муҳит барқарорлиги таъминланади
МУНОСАБАТ
Юртимизда диний соҳада давлат сиёсатининг такомиллашуви, фуқароларнинг диний эътиқод эркинлиги кафолатланиши ва диний соҳага оид масалаларнинг ҳуқуқий асосда ҳал этилиши борасида туб бурилиш юз бермоқда. Бу борада илгари сурилган концептуал ёндашувлар нафақат мамлакат ичида, балки халқаро майдонда ҳам эътироф этилмоқда.
Хусусан, давлатимиз раҳбарининг шу йил 21 апрелдаги "Фуқароларнинг виждон эркинлиги ҳуқуқи кафолатларини янада мустаҳкамлаш ҳамда диний-маърифий соҳадаги ислоҳотларни янги босқичга олиб чиқиш чора-тадбирлари тўғрисида"ги фармони ушбу йўналишдаги ислоҳотлар учун муҳим ҳужжатдир. Зеро, у орқали давлат-дин муносабатлари очиқлиги, шаффофлиги, диний ташкилотларнинг ҳуқуқий мақомини мустаҳкамлаш, шунингдек, диний-маърифий фаолиятни илмийлик, миллий ва умуминсоний қадриятлар асосида ташкил этиш каби устувор вазифалар белгилаб берилди.
Фармон нафақат диний соҳада фаолият юритаётган мутасаддилар, балки кенг жамоатчилик, илмий доиралар, халқаро экспертлар томонидан ҳам ижобий баҳоланмоқда. Чунки у Ўзбекистоннинг инсон ҳуқуқлари, хусусан, виждон эркинлиги бўйича ўз зиммасига олган мажбуриятларни амалда рўёбга чиқаришга интилаётганини яққол намоён этди.
Илҳомжон Бекмирзаев,
Ўзбекистон халқаро исломшунослик академияси профессори, тарих фанлари доктори
Манба: "Янги Ўзбекистон" газетаси 2025 йил 26 апрель, 85-сон