03 Апрел, 2025, 5 Шаввол, 1446
03 Апрел, 2025, 5 Шаввол, 1446
Ўзбекистон Республикаси Президенти
Шавкат Мирзиёев Жаноби Олийларига
Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва баракотуҳу,
Муҳтарам Президент Жаноби Олийлари,
Сиз ва Сиз орқали барча юртдошларимизни Ислом динининг энг улуғ байрами — Қурбон ҳайити муносабати билан муборак ҳаж ибодатини чин ихлос ва катта мамнунлик ила адо этаётган ҳожиларимиз номидан самимий муборакбод этамиз.
Аллоҳ таоло бутун халқимизга ушбу қутлуғ айёмни файзу баракотли қилсин, юртимиздаги тинчлик, осойишталик неъматини бардавом айлаб, халқимиз фаравонлигини янада зиёда этсин.
Биз, ўзбекистонлик ҳожилар бугунги саодатли кунлар учун шукроналар айтиб, Яратгандан юртимизга қут-барака, халқимизга бахт-саодат, эртанги умидимиз бўлган фарзандларимизга нурли келажак сўраб дуолар қилмоқдамиз.
Ҳар йили минглаб фуқароларимизнинг ҳаж ибодатини юксак савияда, барча қулай шарт-шароитлар яратилган ҳолатда адо этаётганлари, ҳеч шубҳасиз, мамлакатимизда виждон эркинлигини кафолатлаш, миллий-диний қадриятларимизни қайта тиклаш борасида амалга оширилаётган кенг кўламли ишларнинг ёрқин ифодасидир.
Сизнинг саъй-ҳаракатингиз билан дунё илм-фани, маданияти, хусусан, муборак ислом таълимоти ривожига бемисл ҳисса қўшган азиз аллома-авлиёларимизга юксак ҳурмат-эҳтиром кўрсатил-моқда, уларнинг бой илмий мероси ўрганилмоқда, қадамжолари халқимиз ардоғидаги табаррук манзилларга айлантирилмоқда.
Янгидан барпо этилган масжидлар, Ислом цивилизацияси маркази, Имом Бухорий, Имом Термизий илмий-тадқиқот марказлари, Халқаро ислом академияси ва Ҳадис илми мактаби юртимизда миллий-диний қадриятларимизга кўрсатилаётган юксак эътиборнинг ифодасидир. Ушбу муаззам мажмуалар халқимизга илм-маърифат тарқатиш, ёшларимизни тўғри йўлга бошлашда йўлчи юлдуз вазифасини бажаришига ишонамиз.
Мазкур маърифат кошоналарига қадам қўйган киши улуғ алломаларимиз, бой тарихимиздан ибрат олиши, руҳий-маънавий олами бойиб чиқиши шубҳасиз.
Шу кунларда имон нури зиёдалашиб, қалби мусаффо бўлган етти мингдан ортиқ ҳожиларимиз Маккаи мукаррама, Арафот ва Мино водийсида Ватанимиз тараққиёти, халқимиз равнақини сўраб дуои хайрлар қилмоқдалар.
Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадиси шарифларида Яратганнинг розилиги йўлида, риё ва гуноҳлардан холи бўлган, ҳусни хулқ ила адо этилган мабрур ҳажнинг мукофоти жаннат экани ва гуноҳлардан пок бўлиши баён қилинган.
Дарҳақиқат, ҳаж улуғ мукофотларга ноил қилиши билан бирга инсон ҳаётида яхшилик сари бурилиш ясайдиган ибодатдир. Шундай экан биз — ўзбекистонлик ҳожилар ишонтириб айтамизки, Ватанимизга қайтгач, шахсий ҳаётда, ижтимоий фаолиятда бошқаларга ибрат ва намуна кўрсатиб, ижтимоий-маънавий муҳитни яхшилаш, оилалар мустаҳкамлигини таъминлаш, ҳудудларни обод этиш ва эҳтиёжмандларга ёрдам қўлини чўзишдек савобли ишларда бор куч-ғайратимизни аямаймиз.
Муҳтарам Президент Жаноблари, биз ҳожилар Арафотда туриб, Сизнинг раҳнамолигингизда юртимиз ҳамиша омон, элимиз доимо тинч, турмушимиз янада фаровон бўлишини Ҳақ таборака ва таолодан илтижо қилиб сўрамоқдамиз.
Аллоҳ таолодан Сизга мустаҳкам соғлиқ, бахт-саодат тилаймиз, халқимиз ва азиз диёримизни ҳамиша Ўз паноҳида асрашини сўраб дуолар қилиб қоламиз. Жонажон Ўзбекистонимизда бошланган улкан ислоҳотларнинг ёруғ юз билан амалга ошишида Аллоҳ таолодан тавфиқ ва мадад сўраб қоламиз.
Ўзбекистон ҳожилари
Макка шаҳри, Арафот водийси,
2019 йил 10 август
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким сурма қўйса, тоқ қўйсин. Ким шундай қилса, яхши қилган бўлади, ким қилмаса, ҳараж йўқ”, дедилар (Имом Абу Довуд ривояти).
Абдуллоҳ ибн Аббосдан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Исмид* билан сурма қўйинглар. Албатта, у кўзни равшан қилади ва киприкларни ўстиради”, дедилар» (Имом Термизий ривояти).
Сурма кўзни муҳофаза қилади, кўздаги хираликни аритиб, чиркинларни чиқариб ташлайди, қувватлантиради, кўриш қобилиятини оширади, киприкларни ўстиради. Бу хусусият, айниқса, исмидда кўпроқ бўлиб, кекса ёшдаги кишилар учун фойдалироқдир.
Юқоридаги ҳадислардан Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам шахсий гигиенага аъло даражада эътибор қилганларини кўришимиз мумкин. У зот муборак кўзларининг парвариши учун сурмадан фойдаланганлар ва умматларига ҳам тавсия қилганлар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг сурма қўйишларини диққат билан ўрганадиган бўлсак, у зот сурмани кечаси, ухлашдан олдин қўйганлари ва уни ўнг кўзларига учта, чап кўзларига учта (ёки ўнг кўзларига иккита, чап кўзларига иккита ва яна биттани икки кўзларига ёки ўнг кўзларига учта, чап кўзларига иккита) қилиб тоқ қўйганлари маълум бўлади. Умматларига ҳам уни кечаси қўйишни ва тоқ қилишни буюрганлар.
Сурманинг кечаси қўйилишида фойдалар кўп. Кўзлар юмилган ҳолда сурмадан узоқ вақт – тонггача озиқланади. Кундузи эса, бундай натижага эришиб бўлмайди.
Ҳанбалийлар, баъзи шофеъийлар ва аҳли ҳадислар Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам феълларининг зоҳирига эътиборан эркаклар учун сурма қўйиш (зарурат бўлиш-бўлмаслигидан қатъи назар) мустаҳаб деган йўлни тутганлар.
Ҳанафийлар эса, модомики, у билан зийнатланиш кўзланмас экан, эркакларнинг ҳам сурма қўйиши жоиз дейдилар. Ҳанафийларнинг баъзилари ман қилинган ҳолатдан такаббурлик учун зийнатланиш назарда тутилган, жамол ва виқор учун зийнатланиш эмас, деб изоҳлашган.
Имом Моликдан ҳам икки қавл бўлиб, бирида жоиз дейилган бўлса, иккинчисида аёлларга ўхшаб қолиши эътиборидан макруҳ дейилган.
Демак, эркаклар учун сурмадан даво сифатида, кўзнинг парвариши учун фойдаланиш жоиз. Зийнат учун бўлса, ҳанафийлар ва моликийлар наздида макруҳдир.
Агар собит бўлган ҳадислар тааммул қилиб кўрилса, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сурмани зийнат учун эмас, балки кўз ва киприклар парвариши учун қўйганлари аён бўлади. Сурмани кечаси, ухлашдан олдин қўйганлари ҳам бу ишнинг зийнат учун бўлмаганини таъкидлайди.
Сурмадан зийнатланиш мақсадида фойдаланиш фақат аёллар учун мустаҳабдир. Чунки улар эрларига чиройли суратда кўринишлари лозим. Аммо эридан бошқаси учун зийнатланишлари жоиз эмас.
Эркакларнинг сурмадан зийнат мақсадида фойдаланишлари эса, агар ўша жамиятда бу иш одатга айланган бўлса, у ҳолда зарари йўқ. Қадимда араблар чўлнинг жазирамасида кўзнинг хиралашиб, шикастланмаслиги учун сурмадан фойдаланишган ва уни кундузи ҳам қўйиб юришган. Шу боис уларда эркакларнинг ҳам сурмадан фойдаланишлари оддий ҳол бўлган. Аммо бошқа халқларда, масалан, бизнинг минтақаларда бу ҳолатга ўзини аёлларга ўхшатиш қабилидаги хатти-ҳаракат деб қаралади.
Манбалар асосида
Азизбек ХОЛНАЗАРОВ тайёрлади.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 