Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
08 Июн, 2025   |   12 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:06
Қуёш
04:50
Пешин
12:27
Аср
17:36
Шом
19:58
Хуфтон
21:35
Bismillah
08 Июн, 2025, 12 Зулҳижжа, 1446

Қариндошлик ришталари узилмасин!

30.07.2019   6221   3 min.
Қариндошлик ришталари узилмасин!

Ёлғиз келдик - ёлғиз кетамиз, аммо ёлғиз яшай олмаймиз. Инсон зоти борки, бошқа одамлар билан, айниқса қариндош-уруғлар билан ўзаро муносабат ўрнатишга, биргаликда яшашга муҳтож. Ҳаёт бирдай давом этавермайди, инсонлар бир-бирига яхши-ёмон кунларда шерик ва суянч бўлади.

Муқаддас динимизда қариндошларни зиёрат қилиб туриш, уларга меҳр шафқат кўрсатиш, қариндош-уруғчилик вазифаларини адо қилиш фарз ҳисобланади. Ҳатто ҳадиси шарифларда: “Қариндошлик алоқасини узиб қўйган одам жаннатга кирмайди”, деб таъкидланган.

Баъзида рўзғор ташвишлари сабабли яқин қариндошларнинг ҳолидан хабар олиш узоқ муддатга кечикиб кетади. Гўё дунёнинг ишлари қолиб кетадигандек туюлади. “Қариндошларни ҳадеб кўришга борверсам ёки уларга доим хайр-у саховат қилаверсам, камбағал бўлиб қоламан, ишларим юрмай қолади-ку” – деган ўй-фикр ҳам келиб қолиши мумкин. Йўқ, аслида ҳолат бутунлай бошқача, бу ҳаётда бизнинг ўлчовимиздан бошқача ўлчовлар ҳам бор.

Пайғамбаримиз Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи васаллам) ҳадисларида шундай илоҳий ўлчовлардан бирининг хабарини берганлар: “Кимни ризқи кенг-фаровон бўлиши ва умри узоқ бўлиши хурсанд қилса, қариндошлик ришталарини мустаҳкамласин”. Демак, бу иш кишининг умрига, вақтларига, ризқига, касб-корларига барака бўлар экан.

Қариндошлик ришталари “бор товоғим – кел товоғим” қабилида қилинадиган ишлар эмас. “Фалончи шифохонада экан, кўриб келайлик” дейилса, “У мен касал бўлганимда келиб кўрдими, йўқ, биз ҳам бормаймиз” – дейилмайди. Чинакамига қариндошлик қилиш бу ришта узиб қўйилган қариндошлар билан уни қайта тиклаш ва мустаҳкамлаш билан бўлади ва уни савоби ҳам улкан ҳисобланади.

Гоҳида яқин қариндошлар, ҳатто туғишган ака-укаларнинг аразлашиб, юзкўрмас бўлиб юришларига гувоҳ бўлиб қоламиз. Бу ҳолатлар икки тарафга ҳам ярашмайди, ёшларга ҳам ибрат бўлмайди. Қолаверса атрофдагиларнинг бунга эътиборсиз қараб туришари тўғри эмас.

Айбсиз дўст қидирган дўстсиз қолади. Битта душманинг бўлса кўп, мингта дўстинг бўлса ҳам оз. У билан ўтган яхши кунларни эсласин. Эндичи... Араздан ким барака топди... Қайсарлик билан нимага эришди-ю, нималардан маҳрум бўлди. Аразларни тўхтатиш, хатоларни кечириш, гина-кудуратларни ташлаш керак.

Қайсарлик яхшиликка олиб бормайди. Ўзи ҳақ бўлиб турса, 3 кундан ортиқ аразлашиш, алоқани узиш ҳалол эмас. Бу ишда эҳтиёт бўлиш, аразлашган инсон билан тезроқ ярашиш чораларини излаб, буни амалга ошириш лозим.

Ҳадиси шарифда бу ҳақда огоҳлантирилган: Мусулмон кишининг бошқа бир мусулмондан уч кечадан ортиқ аразлашиши ҳалол эмас. Икковлари уч кечадан ортиқ аразлашиб юрса ва шу ҳолда давом этишса, иккови ҳам ҳақдан четлаган бўлади. Улардан қай бири биринчи бўлиб (араздан) қайтса, бу унинг гуноҳларига каффорат бўлади. Агар улар аразлашган ҳолида вафот этса, икковлари ҳам жаннатга кирмайди.

Ака-ука, опа-сингил, амаки-тоға, амма-хола, уларнинг фарзандлари, қуда-андалар ва бошқа барча қариндошлар билан алоқани мустаҳкамлаш, ҳолидан хабар олиб туриш, касал бўлса – бориб кўриш, мушкули бўлса – ёрдам бериш, яхши кунларда хурсандчилигига шерик бўлиш, қийинчилик ва синовли кунларда суянчиқ ва далда бўлишга ҳаракат қилинг!

Донолар айтади: Икки нарса доимий бўлмайди: ёшлик ва қувват. Икки нарса бало-офатни қайтаради: садақа ва қариндошлик ришталарини боғлаш.

 

Гулистон тумани бош имоми, “Исломобод” масжиди имом-хатиби ДИЛМУРОД СУЛАЙМОНОВ

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Янгиликлар

Қурбон ҳайити – эзгулик ва бағрикенглик байрами!

05.06.2025   6039   4 min.
Қурбон ҳайити – эзгулик ва бағрикенглик байрами!

Рамазон ҳайити ва Қурбон ҳайити  Исломнинг икки улуғ байрамидир. Уларнинг ҳар бирида улкан маънавий маънолар бўлиб, мусулмонлар ҳаётида алоҳида ўрин тутади. Хусусан, Қурбон ҳайити Исломда фидокорлик, садоқат ва бағрикенглик рамзи ҳисобланади.
 

Ушбу муқаддас байрам олдидан Давлатимиз раҳбарининг махсус қарорлари қабул қилиниши, Рамазон  ва Қурбон ҳайити саналари дам олиш куни сифатида белгиланиши халқимизнинг диний эҳтиёжларини таъминлаш, миллий ва диний қадриятларни асраб-авайлаш ҳамда маънавий бирдамликни мустаҳкамлашга хизмат қилмоқда.


Қурбон ҳайити Зулҳижжа ойининг аввалги ўн кунида нишонланади. Уламолар таъкидлаганидек, Зулҳижжанинг аввалги ўн куни Аллоҳнинг энг маҳбуб кунларидан бири бўлиб, бу кунларда қилинадиган амаллар, ибодатлар, хайру саховатлар жуда ҳам улуғ ҳисобланади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: Аллоҳ таоло ҳузурида яхши амаллар Зулҳижжанинг биринчи ўн кунида қилинадиган амаллардек афзалроқ амал йўқ”, — деб марҳамат қилганлар. Шундай экан, ушбу кунларда яхши амалларга шошилиш, савобли ишларга улгуриб қолиш айни муддаодир.


Қурбон ҳайитининг фазилатлари амалларидан бири – қурбонлик  қилиш ҳисобланади. Қурбонлик, Ислом динида аҳамияти катта бўлган амаллардан бири бўлиб, у Қурбон ҳайити кунларида Аллоҳнинг розилиги учун фидоийлик ифодаси ўлароқ жонлиқ сўйишдир. Бу амал ҳазрати Иброҳим алайҳиссалом ва пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам суннатларига амал қилиш, фидокорлик, сабр ва тақво каби тушунчаларни ифода этади.


Қурбонлик қилиш нафақат инсоннинг тақвоси, балки ижтимоий меҳр-оқибат, муҳтожларга ғамхўрлик белгисидир. Қурбонлик гўшти фақирларга, қариндошларга, қўшниларга тарқатилиши, аҳиллик ва меҳр-муҳаббатни янада мустаҳкамлайди.


Қурбон ҳайити — бу аҳиллик ва муштаракликнинг рамзи бўлиб, бу кунда мусулмонлар ўз қариндошлари, қўшнилари, дўстларининг ҳолидан хабар оладилар, узоқдаги яқинларини йўқлаб боришга ҳаракат қиладилар. Айниқса, кекса, бемор, ёлғиз кишилар ҳолидан хабар олиш — динимизда юксак ажр ҳамда эътиборга сазовор амал ҳисобланади.


Қурбон ҳайити инсонларни бир-бирига яқинлаштиради, меҳру шафқатни уйғотади, байрам муносабати билан эҳсон қилиш, болалар ва кексаларни хурсанд қилиш каби амаллар нафақат шахсий савоб, балки жамиятдаги яхшилик муҳитини янада мустаҳкамлайди.


Бу кунда имкони бор инсонлар кам таъминланган оилалар, етимлар, эҳтиёжмандлар ҳолидан хабар олиб, уларга хурсандчилик улашсалар, бу амалнинг савоби беқиёсдир. Зеро, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мўминларнинг ўзаро дўстликлари, раҳм қилишлари ва меҳр кўрсатишлари худди бир жасадга ўхшайди. Ундан бир аъзо хаста бўлса, жасаднинг қолгани унга қўшилиб бедор бўлади ва иситмалайди”, — дедилар (Имом Муслим ривояти).


Азизлар, айни кунларда юртимиздан 15 минг нафардан зиёд юртдошларимиз Исломнинг беш устунидан бири бўлган Ҳаж ибодатини адо этишга тараддуд кўрмоқдалар. Улар орасида юзлаб нуронийлар, оналаримиз, устоз ва зиёлилар бор. Бу ҳар бир юртдошимизнинг қалбида қувонч уйғотади. Айниқса, мамлакатимиз раҳбари муҳтарам Президентимиз Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий ҳазрат билан телефон орқали мулоқот қилиб, ҳожиларимиз аҳволидан хабар олганелари, уларга муборак сафарда тўлиқ шароит яратилиши, Ҳаж ибодатини хотиржам ва мукаммал адо этишлари учун зарур кўмак ва дуоларини изҳор этганлари катта воқеа бўлди.


Бу воқелик юртимизда дин ва давлат муносабатлари янги, барқарор ва ҳамжиҳат заминда қурилаётганидан далолатдир. Бу – халқимизнинг муқаддас қадриятларига ҳурмат, Исломнинг пок таълимотига бўлган эҳтиром намунасидир.


Бу каби юксак эътиборлар юртимизда дин ва давлат ўртасидаги мувозанатли муносабатнинг, халқнинг эътиқоди ва қадриятига нисбатан ҳурмат ва эъзознинг амалий намунасидир.


Муҳтарам юртдошлар! Фурсатдан фойдаланиб барчаларингизни ийд ал-Азхо – Қурбон ҳайити билан самимий муборакбод этаман. Юртимиз тинчликлиги барқарор, халқимиз тотувлиги бардавом бўлсин, динимиз янада равнақ топсин, хонадонингиздан файзу барака аримасин!


Қурбон ҳайитингиз муборак бўлсин! 

Убайдуллоҳ Абдуллаев, 
Фарғона вилояти бош имом-хатиби

Ўзбекистон янгиликлари