Аёл киши таксининг орқа ўриндиқлари бўш бўлатуриб, ҳайдовчининг ёнида ўтириб кетяпти? 
Бир киши масжиднинг ёнгинасидан ўтиб кетяпти, масжидда эса одамлар намоз ўқишяпти. У киши намозга кирмай ўтиб кетаверди? 
Бир кишининг ёнидан ўтиб кетатуриб унга салом бердингиз, лекин у саломингизга алик олмади? 

Биринчи ҳолатда, эҳтимол, аёл такси ҳайдовчисининг хотини бўлиши мумкин. 
Иккинчи ҳолат, масжидга кирмаган киши, эҳтимол бошқа масжидда намоз ўқигандир. 
Учинчи ҳолат, саломингизга алик олгмаган киши, эҳтимол саломингизни эшитмагандир.

Салафи солиҳлардан бирлари айтади: "Агар мен биродарларимдан бирининг соқолидан ароқ томиб турганини қўрсам, эҳтимол устига қуйилиб кетган бўлса керак?" дейман.
Агар уни тоғнинг тепасига чиқиб: "Мен сизнинг олий Роббингизман", деб бақираётганини эшитсам, эҳтимол у Қуръон ўқиётган бўлса керак? дейман. 

Ибнул Қайюм раҳимаҳуллоҳ айтадилар: "Банда ўзининг қилаётган амалидаги ниятини аниқ билиб олиши жуда қийин иш. Қандай қилиб у бошқаларнинг ниятидан воқиф бўлиши мумкин?".

Кўпинча сиз суратнинг бир қисмини кўрганингизда, унинг қолган қисмини ҳаёлингизда ижобий шаклда гавдалантиришга ҳаракат қиласиз. Чунки ўша суратдаги одамга зулм қилиб, унга нисбатан ноҳақлик қилмаслик учун шундай ҳаёлга борасиз. Шундай экан, ҳаётдаги инсонлар ҳақида ҳам яхши гумонда бўлинг.

Ҳомиджон қори ИШМАТБЕКОВ