Бу расмда денгиз соҳилларидаги қуёш нурлари таъсирида ярим ялонғоч ҳолда юрувчи ҳамда кўча-кўйларда танасининг катта қисмини очиб юрувчи аёлларнинг тери саратонига чалиниш белгилари кўрсатилган экан.
Тиббиёт мутахассислари аёлларга қуёшнинг тўғридан-тўғри тушувчи нурларидан ва эркакларнинг назарларидан сақланиш учун танани ўраб, беркитиб юришни тавсия қилмоқдалар.
Қуёшдан келадиган ультрабинафша нурнинг кўп миқдорда қабул қилиниши тери саратонига сабаб бўлади.
Шунингдек, номаҳрамлар назарига кўп нишон бўлган тана ҳам саратонга чалинади.
Динимизда бежизга аёлларга ҳам, эркаларга ҳам авратларини беркитиб юриш буюрилмаган.
Аллоҳ таоло Қуръони Каримнинг Нур сурасида шундай марҳамат қилган:
قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ
وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُوْلِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاء وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
(Ушбу оятда Аллоҳ таоло Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга хитоб қилиб, мўмина аёлларга кийим кийиш ва аврат беркитиш борасида ўзларини қандай тутишлари лозимлигини баён қилиб беришини буюрмоқда. Муслима аёллар ҳам номаҳрамларга шаҳват назари билан қарамасликлари лозимлиги ушбу оятдан тушунилади. Аёлнинг аёлга нисбатан аврати киндигидан тиззасигачадир. Аёл кишининг номаҳрам эркакларга нисбатан аврати юзи ва икки кафтидан бошқа бутун баданидир. Мўмина-муслима аёл шарафини сақлаш учун Аллоҳнинг амрига итоат этиб, авратини номаҳрам эркаклардан беркитмоғи керак. Бунинг учун эса, юзи ва икки кафтидан бошқа бутун танасини тўсиб турадиган кийим киймоғи лозим. Шунингдек, кийим юпқа, баданга ёпишган, тор бўлмаслиги ҳам зарур. Номаҳрам эркакларнинг эътиборини жалб қилмайдиган даражада бўлиши керак. Зийнат деганда чиройли кийимлар, тақинчоқлар ва аёллар ўзларини чиройли кўрсатиш учун ишлатадиган турли воситалар кўзда тутилади. Аёл киши ушбу оятга амал қилиб, зийнатини номаҳрамлардан беркитмоғи лозим, беркитишнинг имкони бўлмай қолганда гуноҳ эмас. бошларига ўраган рўмоллари фақат сочларини эмас, балки томоқлари, кўксилари ва кўкракларини ҳам тўсиб турсин. Токи, уларнинг жамоли бегона кўзларга мўлжал бўлмасин, турли фитналар келтириб чиқармасин. Жоҳилият даврида аёллар оёқларига ҳам турли тақинчоқлар, қўнғироқлар тақиб олишар экан. Кейин эса, эркакларнинг эътиборини жалб этиш учун оёқларини ерга қаттиқ-қаттиқ уриб юриб, ҳалиги тақинчоқларнинг овозини чиқаришар экан. Бу эса, ўз навбатида, эркакларнинг шаҳватини қўзғаган, аёлнинг ортидан тушиб хиралик қилишига ва охир-оқибат зинога олиб бориши мумкин бўлган.)
Эркак кишининг шаҳват билан ёки аёл кишининг бегона жинсга шаҳват билан қараши, нариги томоннинг тери тўқималарида шикастланишни юзага келтирар экан.
Авратни очиб юриш тери саратонига чалинишни пайдо қилса, Аллоҳнинг амрига хилоф иш қилингани учун банда қаттиқ гуноҳкор бўлади.
Буни қарангки, эркак киши белидан то тиззаси остигача беркитиб олиб, орқаси, елкасини очиб юрса, ўша очиқ аъзолари саратонга чалинмас экан.
Нега?
Чунки, Аллоҳ таоло эркакнинг авратини киндигидан то тиззасининг остигача деб белгилаб қўйган.
Аллоҳ таолонинг белгилаб қўйган жойи беркитилмагандагина, ўша очилган аъзоларда ушбу касаллик бўй кўрсатар экан.
Маълумот ўрнида аврат ҳақида тушунча бериб ўтсак.
«Эркакнинг аврати киндиги остидан тиззаси остигачадир. Чўриники мана шу (киндик остидан тиззаси остигача) орқа ва қорни билан биргадир. Ҳур (озод ва эркин) аёлнинг аврати бутун баданидир. Магар, юзи, кафти (бўғимигача) ва қадами (тўпиғигача) аврат эмас». (Убайдуллоҳ ибн Тож уш-шариъа: «Мухтасар ул-виқоя», Қозон-1911 й., 12-бет.).
Демак, Имоми Аъзам Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳ мазҳабига кўра, эркакнинг аврат, яъни бегоналардан яшириши лозим бўлган баданидаги жойлари киндиги остидан тиззаси остигача экан. Бунда киндик аврат эмас, тизза ва унинг тепаси авратдир. Аёлларнинг юзи, кафти ва қадамидан ташқари бутун баданлари авратдир.
Аллоҳ таоло барчамизни турли касалликлардан асрасин! Доим Унинг амрига итоат қилиб, барчамиз беркитишимиз лозим бўлган аъзоларимизни беркитиб юришимизни насиб этсин!
Нозимжон Ҳошимжон
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَيَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَءُوا كِتَابِيَهْ. إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَاقٍ حِسَابِيَهْ. فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ. فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ. قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ. كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا أَسْلَفْتُمْ فِي الْأَيَّامِ الْخَالِيَةِ
Яқинда давлатимиз Раҳбари раислигида ижтимоий ҳимоя соҳасида амалга оширилган ишлар ҳамда 2025 йилдаги устувор вазифаларга бағишланган видеоселектор йиғилиши бўлиб ўтди. Унда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари нутқ сўзлади.
Жумладан, ижтимоий ҳимояга муҳтож, ногиронлиги бўлган кишиларга ёрдам кўрсатишнинг фазилати, улар ҳақига хиёнат қилиш оғир гуноҳлиги, Ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги ташкил этилиши, хайру эҳсонлар ўз эгаларига етказилаётгани, яхшилик қилишнинг файзу баракаси ҳақида тўхталди.
Қуръони каримда ютуққа эришиш ва охиратда нажот топишнинг тўрт асосий сабаби ҳақида сўз боради. Аллоҳ таоло айтади: “Эй иймон келтирганлар, руку, сажда қилинглар ва Раббингизга ибодат қилинглар ҳамда яхшилик қилинглар, шоядки, нажот топсангиз” (Ҳаж сураси, 77-оят).
“Яхшилик қилинглар” буйруғи барча яхшиликни ўз ичига олади. Аллоҳ таоло бошқа бир оятда айтадики: “Уларнинг кўпгина махфий суҳбатларида яхшилик йўқ, магар ким садақага, яхшиликка ва одамлар орасида ислоҳга амр қилсагина, яхшилик бор” (Нисо сураси, 114-оят).
Ҳақиқий ютуқ одамларнинг ҳолини ўнглаш каби воқеликда таъсири кўринадиган яхши амалларидир. Талабанинг муваффақияти илмий юксалишда, жамиятга фойдаси тегадиган мутахассис бўлиб етишишда. Устознинг муваффақияти талабаларга чиройли таълим беришда. Шу каби ҳар қандай касб эгасининг ютуғи ўз ишини пухта билиши, унга юкланган вазифани тўла-тўкис адо этишидадир.
Ҳақиқий ютуқ Ҳақнинг тоатида бўлиш, Унинг буйруғига амал қилиш, қайтариғидан қайтиш ила рўёбга чиқаркан!
Ҳақиқий ютуқ – қиёмат кунида кишининг амаллари ёзилган дафтари ўнг томонидан берилишидир: «Бас, ўз китоби (номаи аъмоли) ўнг томонидан берилган киши айтур: “Мана, менинг китобимни ўқингиз! Дарҳақиқат, мен ҳисоботимга рўбарў бўлишимни билар эдим”. Бас, у қониқарли маишатда, олий жаннатда, мевалари (узиб олувчига) яқиндир. (Жаннат аҳлига): “Ўтган кунларда (дунёда) қилиб ўтган (эзгу) амалларингиз сабабли (ушбу ноз-неъматларни) ёқимли иштаҳа билан еб-ичаверингиз!” (дейилур)» (Ҳаққа сураси, 19–24-оятлар).
Мусулмон инсон дини ва охирати хусусида муваффақиятга эришиши керак дегани дунёвий муваффақиятларга эришишга ҳаракат қилмасин, дунёга бутунлай қўл силтасин деганимас! Аксинча, мусулмон кишининг дунёда муваффақият қозониш учун ҳаракат қилиши – Аллоҳнинг ердаги “халифаси” мақомига муносиб иш! Ўткинчи ҳаётда муваффақият қозонишга берилиб кетиб, охират тадоригидан чалғимаса, бас! Мусулмонлар дину дунёларида, охиратларида ютсалар, нақадар соз бўлади!
Абдулазиз АБДУЛЛАЕВ,
Қамаши туманидаги “Чим” жоме масжиди имом-хатиби
"Ҳидоят" журнали 1-сонидан