25 Ноябр, 2024, 24 Жумадул аввал, 1446
25 Ноябр, 2024, 24 Жумадул аввал, 1446
Шу йилнинг муборак Рамазон ойида муҳтарам юртбошимиз “Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф” мажмуасининг очилиш маросимида бу жойда уламолар, диний соха ходимларининг илмий суҳбатларини уюштириш, уларнинг малакасини ошириш ҳамда Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларининг илмий меросларини ўрганиб, кенг тарғиб қилиш юзасидан тавсиялар берган эдилар. Зеро, умрини дин хизмати, илм равнақи йўлида сарф этган буюк аллома раҳматуллоҳи алайҳ ўзлари ҳаётлик чоғларида илм аҳли, уламолар, шогирдлари билан кўплаб илмий суҳбатлар, анжуманлар ўтказар эдилар. Ана шу эзгу анъана яна давом эттирилмоқда. Эндиликда, шайх ҳазратлари номлари билан аталгувчи мазкур мажмуанинг махсус мажлислар залида маҳаллий ва халқаро миқёсда илмий анжуманлар, мунаввар суҳбатлар, динимиз, халқимиз учун манфаатли тадбирлар ўтказилади.
Бугун, 4 июль куни биринчи бор ушбу мажмуада “Ҳанафийлик – мўътадил мазҳаб” номли диний соха ходимларининг анжумани ташкил этилди.
Аввало анжуман айнан мазҳаблар мавзусида ўтказилиши бежиз эмас. Зеро Шайх ҳазратлари мусулмонларни доим буюк уламолар, улуғ мужтаҳид зотлар йўлини маҳкам тутишга, умматнинг бирлиги, тотувлигини таъминлашга, ихтилофларга барҳам беришга чақириб келганлар. Бу йўлда йирик асарлар таълиф этган эдилар.
Чиндан ҳам бугун ана шу меросни ўрганиш, нафақат диёримиз, балки минтақамизда кенг тарқалган Ҳанафий мазҳабида мустаҳкам бўлиб, ихтилоф ва фитналарнинг олдини олиш ҳар қачонгидан ҳам зарур бўлиб қолди. Бугун ҳар ердан турли воситалар орқали мусулмонларни чалғитиб, мазҳабларни инкор қилаётган, уламоларни рад этиб, Қуръон ва суннатдан ўзича мустақил ҳукм чиқариш даъвосини қилаётган саводи чала кимсалар ислом умматини адаштиряпти, тафриқа ва ихтилофларга сабаб бўляпти.
Анжуманда иштирок этган Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари ва бошқа нотиқлар ўз чиқишларида “Мужтаҳид уламоларнинг таърифи”, “Мазҳабларнинг келиб чиқиши ва ислом оламидаги аҳамияти”, “Имом Абу Ҳанифа роҳматуллоҳи алайҳнинг ҳадис илмидаги ўрни” каби мавзуларда маъруза қилдилар.
Шунингдек тадбирда ЎМИ раиси ўринбосари, шайх Абдулазиз Мансуров "Ислом динида мўтадиллик" мавзусида, ЎМИ Котибият бўлими мудири Муҳаммадайюб Хомидов "Имом Абу Ҳанифанинг ҳадис борасидаги ўрни" мавзусида маърузалари билан иштирок этдилар.
Уламолар мужтаҳид даражасига етмаган кишилар муайян мазҳабни ушлашлари лозим, деб айтганлар. Доктор Ваҳба Зуҳайл: “Фиқҳий мазҳабларнинг ихтилоф ва фитналарга, қонли тўқнашувларга олиб келганини билмаймиз. Йирик тўқнашувлар ақидавий масалаларда бўлган”, деб айтган.
Баъзилар Абу Ҳанифа роҳматуллоҳи алайҳни кам ҳадис билганликда ноўрин айблайди. Ваҳоланки ул зот ҳадисларни аниқлшда талаблари шу даражада юқори эдики, уни фақат муҳаддислар англай олардилар. Ўзларининг талабларига кўра энг ишончли деб билган ҳадисларинигина “Муснад”га киритган ва фиқҳий масалаларда қўллаган эдилар. Абу Ҳанифа ҳадисни тушунишда, идрок этишда кўп муҳаддислар етиб бормаган нуқтага етиб бордилар. Бу борада ул зот шундай деган эдилар: Аллоҳнинг динида ўз раъйингиз билан ҳеч бир сўз айта кўрманг. Ҳадисга эргашинг. Ким ҳадисдан четга чиқса адашади.
Ана шу мукаммал фиқҳ мактабига асос солган, илм ва тақвода пешқадам бўлган зотларга ҳурматсизлик қилаётган, ислом оламининг мужтаҳиди мутлақларидан ўз фикрини устун қўйиб, мусулмонларни чалғитаётган, мазҳабга тош отаётган кимсаларга холис, илмий, асосли раддия бериш, диний саводсизликка барҳам бериш, фитналарнинг олдини олиш бугун ҳар бир имом-хатиб, исломшунос мударриснинг вазифаси эканлиги таъкидланди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
ЭН ГЎЗАЛ ИСМЛАР АЛЛОҲНИКИДИР
Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Аллоҳнинг чиройли исмлари бор. У билан дуо қилинглар” (Аъроф сураси, 180-оят).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таолонинг тўқсон тўққизта – бир кам юзта исми бор. Ким уларни ихсо қилса (ёд олса), жаннатга киради. Аллоҳ тоқдир, тоқни яхши кўради”, дедилар (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Уламоларимиз ушбу хадисда келган “ихсо” калимасини факатгина ёдлаш эмас, балки “унинг маъноларини билиб, тафаккур килиш ва унга мувофиқ гўзал хулқ билан хулқланиш лозим”, деганлар.
Лекин бу исм-сифатлар араб тилида бўлгани учун маъноларини англаб, тафаккур килиш бизга кийинчилик туғдиради. Шунинг учун хам уларнинг маъноларини билиш ва уни сиз азизларга етказиш максадида маърифат гулшанига сафар килишга карор килдик.
АЛЛОҲ ТАОЛОНИНГ ГЎЗАЛ ИСМЛАРИ:
اللهُ
1. Аллоҳ.
Бутун оламларни яратган Холиқ, барча махлуқот ва мавжудот сиғинадиган ягона маъбуд Исми Зотидир. У Зотдан бошқага нисбатан бу исм ишлатилмайди.
الرَّحْمَنُ
2. Ар-Раҳмон.
Бу сифат фақат Аллоҳга хос бўлиб, барчага кофирга ҳам, мўминга ҳам меҳрибон ва неъмат берувчи маъносини англатади. Раҳмон сифатини Аллоҳ таолодан бошқа ҳеч кимга нисбатан ишлатиб бўлмайди.
الرَّحِيمُ
3. Ар-Раҳийм.
Бу сифат хосроқ бўлиб, қиёмат куни фақат мўминларга раҳм қилувчи маъносини англатади.
المَلِكُ
4. Ал-Малик.
Мулк (ҳақиқий подшолик) Уникидир. Ундан ўзга эга йўқ. Шунинг учун бандалар фақат Унга ибодат қилишлари лозим.
القُدُّوسُ
5. Ал-Қуддус.
Барча айблардан холи, нолойиқ сифатлардан пок. Мутлақ поклик Аллоҳнинг ўзигагина хосдир.
السَّلَامُ
6. Ас-Салом
Барча нуқсонлардан саломат. Шунингдек, тинчлик, хотиржамлик ва роҳат берувчи.
المُؤْمِنُ
7. Ал-Мўмин.
Иймон ва омонлик берувчи.
المُهَيمِنُ
8. Ал-Муҳаймин.
Ҳамма нарсани қамраб олувчи. Аллоҳ бандаларнинг барча ҳолатларига гувоҳ бўлиб туради. Ундан ҳеч нарса махфий қолмайди.
العَزِيز
9. Ал-Азиз.
Барчанинг устидан ғолиб. Ундан бирор нарса ғолиб келолмайди.
الْجَبَّارُ
10. Ал-Жаббор.
Яратганларининг ишларини ислоҳ этувчи, нуқсонларини тузатувчи.
المُتَكَبِّرُ
11. Ал-Мутакаббир.
Кибриёси ва улуғлиги беҳад. Ҳамма нарсадан улуғ.
الخَالِقُ
12. Ал-Холиқ.
Оламдаги ҳамма нарсани ўз хоҳишига кўра яратувчи, мутлақ вужудга келтирувчи.
الْبَارِئُ
13. Ал-Бориъ.
Йўқдан пайдо қилувчи, вужудга келтирувчи.
المُصَوِّرُ
14. Ал-Мусаввир.
Маҳлуқотларнинг сувратини шакллантирувчи, ҳар бир нарсага ўзига хос суврат берувчи.
الغَفَّارُ
15. Ал-Ғаффор.
Бандаларининг айбини ўз фазли ила кечиб юборувчи, мағфират қилувчи.
القَهَّارُ
16. Ал-Қаҳҳор.
Барча махлуқотларини ўз ҳукмига юритиб ва қудрати ила бўйсундириб турувчи.
الوَهَّابُ
17. Ал-Ваҳҳоб.
Неъматларни беҳисоб берувчи.
الرَزَّاقُ
18. Ар-Раззоқ.
Кўплаб ризқ берувчи.
الفَتَّاحُ
19. Ал-Фаттоҳ.
Кўплаб нарсаларни очувчи. Ўз раҳмати хазинасини бандаларга очувчи.
العَلِيمُ
20. Ал-Алийм.
Ҳар бир нарсани билувчи. Бўлган ва бўладиган, аввалги ва охирги, зоҳир ва ботин нарсаларнинг барчасини билувчи.
القَابِض
21. Ал-Қобиз.
Руҳларни қабз қилувчи. Хоҳлаган кишисининг ризқини қабз қилувчи. Қалбларни қабз қилувчи.
البَاسِط
22. Ал-Босит.
Хоҳлаган бандасининг ризқини, (руҳини) қалбини кенг қилувчи.
الخَافِض
23. Ал-Хофиз.
Пасайтирувчи. Кофир ва фосиқларнинг мартабасини хор-зор қилиб пасайтиради.
الرَافِع
24. Ар-Рофиъ.
Кўтарувчи. Мўмин ва тақводорларнинг мартабасини азизу мукаррам қилиб кўтаради.
المُعِزُّ
25. Ал-Муъизз.
Азиз қилувчи. Кимни хоҳласа тўғри йўлга солиб азиз қилади.
المُذِلُّ
26. Ал-Музилл.
Хор қилувчи. Кимни хоҳласа хор қилади.
السَّمِيعُ
27. Ас-Самийъ.
Ҳар бир нарсани эшитувчи.
البَصِيرُ
28. Ал-Басийр.
Ҳар бир нарсани кўрувчи.
الحَكَم
29. Ал-Ҳакам.
Адолатли ҳукм қилувчи.
العَدْل
30. Ал-Адл.
Мутлақ адолат қилувчи.
اللَّطِيفُ
31. Ал-Латийф.
Ўта лутф кўрсатувчи. Барча нарсаларнинг нозик ва дақиқ жойларигача билувчи.
الخَبِيرُ
32. Ал-Хобийр.
Ҳамма нарсадан ўта хабардор.
الحَلِيمُ
33. Ҳалийм.
Ғазаби қўзимайдиган ва иқоб қилишга шошилмайдиган.
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа