12 Июн, 2025, 16 Зулҳижжа, 1446
12 Июн, 2025, 16 Зулҳижжа, 1446
Танловга!
Барчамиз нимадир харид қилиш учун бозорга борганмиз. Нарсаларнинг баҳоси уларнинг сифатига қараб белгиланиши барчамизга маълум. Масалан, сиз уй сотиб олмоқчисиз. Уйнинг қай даражада шинамлиги ва бошқа шарт-шароитига қараб унинг нархи белгиланади. Унинг шинамликлари ортгани сари баҳоси ҳам ошиб бораверади. Барча шарт-шароитларга эга бўлган уйларнинг баҳоси ўз-ўзидан бошқаларидан кескин фарқ қилади. Энди сиз сотиб олмоқчи бўлган уй жаннатда бўлсачи? Табиийки, унинг баҳоси ҳам сиз тўлашингиз мумкин бўлган энг олий “пул бирлиги” билан белгиланади.
Аслида, бу дунё биз учун жаннат томон юриб ўтиш йўли қилинган. Аллоҳ таоло биз учун белгилаб қўйган мажбуриятлар бироз ҳаракат ва озроқ машаққатни талаб қилади. Намоз ўқиш, ҳаж қилиш ва закотни адо этиш каби барча амалларда машаққат бўлмаганида жаннат ҳам бўлмаган бўларди. Ушбу машаққат бизнинг асл нафсимизга зид бўлган амални бажаришдан юзага келади. Масалан, инсоннинг нафсида мол-дунёни яхши кўриш бор. Нафсимиз мол-дунёни қўлимизда тутиб туришни, уни ҳеч кимга бермасликни талаб қилса шариат биздан унинг закотини беришни талаб этади. Шундай қилиб, биз нафсимизга зид бўлган амални бажариш билан савобни қўлга киритамиз ва жаннатнинг тўловини тўлаймиз. Худди шунингдек, рўза ҳам Аллоҳ таоло бизга белгилаган фарз амаллар орасида энг машаққатлироғи саналади. Чунки, унда нафсимизга зид бўлган бир эмас, бир нечта – ўзимиз хоҳлаганча таомланишдан сақланиш, жинсий эҳтиёждан тийилиш каби амалларни бажаришимизга тўғри келади. Шунинг учун ҳам Аллоҳ таоло барча ибодатлар банданинг ўзи учун эканлиги, фақатгина рўза У зот учун бўлиши ва рўзанинг мукофотинини Ўзи беришини ваъда қилган.
Юқорида уй сотиб олиш мисолини бесабаб келтириб ўтмадик. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам машҳур ҳадиси шарифда шундай марҳамат қиладилар: “Албатта, жаннатда Райён деб номланадиган эшик бор. Қиёмат куни ундан рўзадорлар киради, улардан бошқалар ундан кирмайди…” (Бухорий ривояти). Демак, ким жаннатга Райён эшигидан киришни, у ердан ўзи учун қасрлар бунёд этишни истаса табиатига қанчалар зид бўлмасин рўза тутиши, у ердаги ховлиси қанчалар гўзал бўлишини истаса ушбу муборак ойда яхши амалларни кўпайтириши, бир сўз билан айтганда, фурсат борида сармоясини йиғиб жаннат тўловини тўлаб қўйиши лозим бўлади.
Ийсохон Яҳё тайёрлади
Аллоҳ таоло ҳар бир амални ихлосу муҳаббат билан ўЗининг қоидасига мувофиқ бажарган бандаларига улкан мукофотларни ато қилади. Ҳаж амалларини гўзал ҳолатда адо қилган кишилар учун дунёда гуноҳлари кечирилиши, охиратда эса жаннат мукофот қилиб берилади.
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Умрадан умрагача бўлган (сағира) гуноҳлар кечирилади. Мабрур ҳажнинг мукофоти фақат жаннат бўлади!”, дедилар» (Имом Байҳақий ривояти).
“Мабрур” сўзи луғатда яхшилик қилинган, қабул қилинган маъноларини англатади. Уламолар ҳадисни шарҳлар эканлар, ҳажнинг мабрур бўлиши учун қуйидаги сифатлар топилиши лозим деганлар. Ихлос: зуҳди зиёда бўлиши; охиратга рағбат қилиш; барча ҳукмларини тўлиқ бажариш; сафарда фисқ ва маъсиятлардан, фаҳш сўзлардан тийилиш; риё, сумъа ва ужбдан сақланиш.
Аллоҳ таоло ҳожиларга берган энг катта имкониятлардан яна бири гуноҳларни мағфират қилишидир. Нафақат ҳожининг, балки ҳожи гуноҳларини мағфират қилишни сўраган инсонларнинг ҳам гуноҳларини Аллоҳ таоло кечиради. Шунинг учун зиёратга кирган кишилар ҳожидан ҳақларига дуо қилишни сўрайдилар.
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: “Ким ҳаж қилса, ёмон гап ва ёмон иш қилмаса, худди онаси туққан кундагидек ортга қайтади”, деяётганларини эшитдим» (Имом Бухорий ривояи).
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки ҳаж қилса, ёмон гап ва ёмон иш қилмаса, ўтган гуноҳлари кечирилади”, дедилар».
Бу ерда кичик гуноҳлар назарда туттилган. Чунки катта гуноҳларнинг кечирилиши учун тавба шарт. Сўзимизни қуйидаги ҳадиси шариф ҳам қувватлайди.
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Беш вақт намоз (ўртасида), жумадан жумагача, Рамазондан Рамазонгача бўлган гуноҳлар, агар кабирасидан четланилса, кечирилади”, дедилар” (Имом Муслим ривояти).
Аллоҳ таоло юртимиз ҳожиларининг қилган ибодатлари, дуо ва зикрларини Ўз даргоҳида ҳусни қабул этсин! Ҳажингиз мабрур, саъйингиз машкур бўлсин!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларининг "Ҳаж буюк ибодатдир" номли китобларидан олинди.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа