Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
23 Ноябр, 2024   |   22 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:58
Қуёш
07:21
Пешин
12:15
Аср
15:17
Шом
17:01
Хуфтон
18:19
Bismillah
23 Ноябр, 2024, 22 Жумадул аввал, 1446

Рўза қалқондир

29.05.2019   38585   2 min.
Рўза қалқондир

Танловга!

Ҳадиси шарифларда рўзанинг фазли ва унинг фойдалари гўзал тарзда ифода этилган. Хусусан, Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: «Рўза қалқондир». Ҳадиси шарифдан рўзанинг қалқон эканлиги аён бўлмоқда, аммо бир савол туғилиши мумкин: Рўза нимадан қалқон бўлади? Муҳаддис уламолар бу саволга бир қанча жавоблар беришган.

Ҳадиси шариф бошқа ровийлар тарафидан ҳам ривоят қилинган. Уларнинг баъзиларида «дўзахдан қалқондир», баъзиларида эса «модомики, ғийбат билан у (қалқон)ни тешиб қўймас экан» маъносидаги зиёдаликлар мавжуд. Булардан ҳадисдан рўзанинг дўзахдан қалқон эканлиги ирода қилинганини тушуниш мумкин. Ушбу жавобни буюк муҳаддис уламолардан бири Ибн Абдулбар айтганлар.

«Ниҳоя» китобининг соҳиби Ибн Асир Жазарий ушбу ҳадисни қуйидагича шарҳлаганлар: «Рўзанинг қалқон эканлиги у ўз соҳибини унга азият берадиган шаҳватлардан ҳимоя қилиши маъносидадир».

Шоҳ Валиюллоҳ Деҳлавий эса шундай дейдилар: «Рўза қалқон, чунки у инсонни шайтон ва нафснинг ёмонлигидан ҳимоя қилади, у иккисини инсондан узоқлаштиради ва уларга қарши чиқади. Шунинг учун ёмон сўзлар ва амаллардан тилни пок сақлаш билан рўзанинг қалқонлик маъносини мукаммал қилиш унинг ҳаққи саналади. Бу маънога ҳадиси шарифларда ҳам ишоралар мавжуд».

Юқоридаги шарҳлар зоҳиран қараганда бир-бирига тескаридек туюлади, аммо аслида улар бир-бирига зид эмас, балки улар бири бошқасини қўллайдиган маънодадир. Абу Бакр Ибн Арабий барча маъноларни жамлайдиган тарзда шундай шарҳ берганлар: «Рўза дўзахдан сақловчи қалқондир. Чунки, у нафс шаҳватларидан тийилишдир, дўзах эса (ҳадиси шарифда зикр этилганидек) шаҳватлар билан ўраб қўйилган. Хулоса шуки, рўза бу дунёда турли хил шаҳватлардан тўсувчи экан охиратда дўзахдан қалқон бўлади». Демак, биз рўза тутиш билан гуноҳлардан тийилсак ва қалқонимизга турли хил шикастлар етишидан сақлансак у охиратда биздан дўзах оловини тўсади. Бу эса биз орзу қилган энг улкан ютуқдир. Аллоҳ барчамизга тутаётган рўзаларимиз охиратда қалқонимиз бўлишини насиб айласин!

«Фатҳул мулҳим» китоби асосида

Ийсохон Яҳё тайёрлади

Рамазон-2019
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Таҳоратдаги фойдалар

22.11.2024   2721   3 min.
Таҳоратдаги фойдалар

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Қўлни бўғимгача ювиш фойдалари

Маълумки, биз таҳоратни икки қўлимизни ювишдан бошлаймиз. Бунинг кўплаб фойдалари бор. Инсон қўли билан турли нарсаларни ушлайди, ўзгалар билан қўл бериб кўришади. Мана шу нарса бактериянинг тарқалиши ва унинг кўпайишига сабаб бўлади. Қўл орқали юқадиган касалликларга ич терлама, дизентерия (ичбуруғ) ва гастрит кабиларни мисол қилиб келтириш мумкин.

Исломда қўлни покиза сақлаш, тирноқларни вақтида олиб, озода бўлиб юриш ҳар бир мўмин-мусулмоннинг қатъий вазифаларидан саналади.

Қўл ювилганда, бармоқ учларидан нур чиқиб, қўл атрофида доира ҳосил қилади. Бунинг натижасида бизнинг ички энергиямиз ҳаракатга келади ва қўлларимиз тоза, чиройли кўриниш касб этади.

Оғизни чайиш (мазмаза) фойдалари.

Таҳоратда аввал қўлларни ювишнинг фойдаси жуда кўп. Агар қўллар яхшилаб ювилмаса, бактериялар оғиз орқали ошқозонга ўтиб, касаллик келтириб чиқаради.

Оғизни пок тутиш ҳам муҳим аҳамиятга эга. Унга ҳаво, озиқ-овқат ва бошқа сабаблар билан турли зарарли моддалар тушади. Агар булар вақтида тозаланмаса ёки мисвок билан покланмаса, оғизда кўплаб касалликлар, жумладан, милк ва тиш касалликлари келиб чиқади.

Таҳоратда мисвок ишлатиш суннати муаккада бўлиб, бу нарса тиббий нуқтаи назардан ҳам фойдалидир.

Замонавий илмий кашфиётлар мисвок ҳақида қуйидаги хулосаларга келди:

– арок дарахтидан олинадиган мисвок таркибида кўп миқдорда фторид бўлиб, бу модда тиш чиришининг олдини олишда катта аҳамиятга эга;

– мисвок эмал ва милкларга зарар бермаган ҳолда тишларни муваффақиятли тозалайди ва оқартиради;

– мисвок таркибидаги табиий антисептиклар оғиздаги зарарли микроорганизмларга қирон келтиради;

– мисвок таркибидаги фтор моддаси тишларнинг кариесга йўлқишининг олдини олади;

– хлор моддасига эга бўлгани сабабли тишлардан турли ранг ва доғларни кеткизади;

– ошловчи кислота (дубилъная кислота) милкни касалликлардан сақлайди;

– хлорид моддаси ҳар хил тошма ва доғларнинг кетишига ёрдам беради;

– мисвок таркибидаги силикат моддаси тишларни оқартиради;

– мисвокдаги баъзи моддалар оғиз саратони ва чиришнинг олдини олади;

– фарфор моддаси тишни чиритувчи бактериялардан ҳимоя қилади;

– мисвокдаги хушбўй ёғ сўлак ажралиб чиқишини (саливация ) кўпайтиради ва натижада ксеростомия  касаллигининг олди олинади;

– мисвок умумий шамоллашнинг оддий давосидир;

– гингивит  касаллигини камайтиради;

– арок дарахти экстракти билан оғиз чайилса, оғиздаги бактериялар 75% гача камайиши ўз тасдиғини топди. Мисвок билан тозалаганда ҳам шу натижага эришилади;

– милк қонашининг олдини олади;

– Мисрда олиб борилган изланишларда маълум бўлишича, мисвок билан оғиз тозалангач, унинг қолдиқлари икки кунгача (!) бактерияларни ўлдириш хусусиятини сақлаб қолар экан;

 

Одилхон қори Юнусхон ўғли 

Мақолалар