Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
28 Сентябр, 2024   |   25 Рабиъул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:59
Қуёш
06:17
Пешин
12:19
Аср
16:23
Шом
18:13
Хуфтон
19:25
Bismillah
28 Сентябр, 2024, 25 Рабиъул аввал, 1446

Нима учун саҳарлик қилиш керак?

29.05.2019   37148   3 min.
Нима учун саҳарлик қилиш керак?

Танловга!

Кўпчилик инсонлар кундузи турли хил касб ва тижоратлари билан банд бўлишади. Табиийки, Рамазонда ҳам бу ҳолат давом этади ва бунга кечалари таровеҳ намозларини адо этиш ҳам қўшилади. Натижада, кўпчилик толиқади, саҳарликка туришга қийналади ва саҳарликка турмасдан ҳам рўза тутиш мумкин ёки мумкин эмаслиги ҳақида саволлар беришади. Аслини олганда уламоларимиз бир инсон ухлаб қолиб ёки бошқа бир сабабли саҳарлик қилолмай қолса тутган рўзаси рўза бўлаверишини айтишган, аммо эътибор қаратишимиз керак бўлган бошқа бир жиҳат ҳам мавжуд. Биз мўминлар ўзимиз учун юксак намуна бўлган Зот – суюкли Ҳабибимизга эргашиш, суннатларини маҳкам тутишга буюрилганмиз. У зот эса бизга саҳарлик қилишимизни буюрганлар.

عن أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «تَسَحَّرُوا فَإِنَّ فِي السَّحُورِ بَرَكَةً» رواه مسلم.

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Саҳарлик қилинглар, чунки саҳарликда барака бор», дедилар. Муслим ривояти.

Демак, саҳарлик қилиш аввало У зотнинг суннатларига эргашиш экан. Суннатга эргашиш эса Қиёмат куни У зотнинг шафоатларига ноил бўлишга сабаб бўлади. Атайлаб, саҳарлик суннат эканлигини менсимаган ҳолда тарк этиш эса Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга нисбатан ҳурматсизлик бўлиб бу иш гуноҳкор бўлишга олиб боради. Юқоридаги ҳадиси шарифдан саҳарлик қилишда барака бор эканлиги маълум бўлди. Уламолар саҳарликдаги барака бир неча жиҳатдан бўлиши мумкинлигини айтишган:

  • Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг буйруқларини бажариш орқали суннатга эргашиш ва ажрга эга бўлиш;
  • Аҳли китобларнинг рўзасига хилоф қилиш. Чунки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Амр ибн Ос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда: «Бизнинг рўзамиз ва аҳли китобларнинг рўзаси ўртасидаги фарқ саҳарлик таомидир», дея марҳамат қилганлар;
  • Саҳарлик билан ибодатга куч-қувват тўплаш ва тетикликни зиёда қилиш;
  • Кундузи очлик сабабли юз берадиган асабийлик каби ёмон хулқлардан ҳимояланиш;
  • Саҳарликнинг дуолар ижобат бўладиган кечанинг охирги қисмида зикр ва дуоларга сабаб бўлиши;
  • Ухлаб қолмасдан рўза ниятини янгилаб олиш;

Имом Сарахсий айтадилар: «Рўза билан нафсга курашиш орқали Аллоҳга яқин бўлиш ҳосил бўлади. Нафсга қарши кураш эса икки йўл билан юзага чиқади. Биринчиси, таомга иштаҳа бўлиб туришига қарамай нафсни таомдан тийиб туриш, иккинчиси эса (саҳарлик учун) уйқу ширин пайтда уйғонишдир».

Бундан ташқари саҳарлик қилишнинг фазилатли амал эканлигига далолат қилувчи бир қанча ҳадиси шарифлар мавжуд. Демак, имкон қадар яхши ният билан, суннатга эргашиш мақсадида бир қултум сув билан бўлсада саҳарлик қилиш жуда катта ажр-савобга сабаб бўлади ва тутиладиган рўзанинг ажрига ажр қўшилади. Аллоҳ таоло барчамизга ушбу ажру савобларни қўлга критишни насиб айласин!

Ийсохон Яҳё тайёрлади

Рамазон-2019
Бошқа мақолалар

Ғуслга қодир бўлмаган бемор жунубликдан қандай покланади?

27.09.2024   944   2 min.
Ғуслга қодир бўлмаган бемор жунубликдан қандай покланади?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Cавол: Яқинда операция бўлдим. Ўрнимдан туриш, ўтириш мумкин эмас. Аёлим ёрдамида таҳорат олиб, ётган ҳолда намоз ўқияпман. Уйқумда эҳтилом бўлдим. Ғусл қила олмайман. Бундай ҳолда қандай қилиб покланиб намоз ўқийман?

 

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Сиз ғусл қила олмасангиз ҳам таяммум қилиш билан покланаверасиз. Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилган: “Агар бемор бўлсаларингиз ёки сафарда бўлсаларингиз ё бирорталарингиз таҳоратхонадан келса ёки аёлларга яқинлик қилса-ю, сув топа олмасаларингиз, покиза тупроқ билан таяммум қилинглар” (Нисо сураси, 43-оят).

Демак, мазкур далилларга кўра сув билан ҳақиқий покланиш имкони йўқ бўлиб қолган пайтда, покиза ер жинси билан ҳукмий покланиш жоиз  бўлади. Таяммум қилишга рухсат берилган ушбу оятда “Агар бемор бўлсангиз” дейилган. Биров бемор бўлса-ю, сув ишлатиб таҳорат ёки ғусл қилганда ҳалокатга учраши, бирор аъзоси талафот кўриши, беморлиги зиёда бўлиши, чўзилиб кетиши, тузалиш кечга сурилиши кабилардан аниқ хавф бўлса, таяммум қилиши жоиз.

Ер жинси – тупроқ, қум, тош, оҳак, гипс, сурма, сурматош, олтингугурт каби ердан бўлган ашёлардир. Шунингдек, турли буюмлар устидаги (масалан, кийимдаги ёки кўрпа-тўшакдаги) чанг ҳам ер жинсига киради. Шу чангни қасд қилиб, таяммум қилиш ҳам мумкин.

Таяммум қилмоқчи бўлган одам енгини тирсакларидан юқоригача шимаради. Покланишни ният қилиб, икки қўлини тупроққа ёки ер жинсидан бўлган нарсага уриб, юзига суртади. Икки қўлини иккинчи марта уриб, аввал чап қўлининг кафти орқали ўнг қўлини чиғаноқлари билан қўшиб масҳ қилади. Кейин ўнг қўлининг кафти орқали чап қўлини чиғаноқлари билан қўшиб масҳ тортади. Шу билан таяммум қилган бўлади.

Сиз шу тарзда то ғусл қилишга қодир бўлгунингизга қадар таяммум қилиб, намозларингизни адо этишингиз мумкин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Фатво маркази.