Рамазоннинг охирги ўн кунлиги бошланди. Айниқса, ана шу ўн кунликда ибодатларга, саховатларга қаттиқ берилган киши катта фойдалар олиб қолади. Шу тунларда уйқуни ҳаром қилсак, жаҳаннам оташидан нажот топамиз, иншоаллоҳ. Жумҳур уламолар минг ойда қилинадиган ибодатга олинадиган савобга тенг савоб олиш мумкин бўлган – Лайлатул Қадр кечаси ана шу ўн кунликда эканига иттифоқ қилганлар.
Бу кечанинг улуғ мартабаси Қуръони каримда ҳам тавсифланган. Аммо унинг айнан қайси тунда экани аниқ айтилмаган. Шу боисдан ушбу ўн кунликнинг ҳар бир кечасини Қадр билиб ибодатда қоим бўлсак, уни топамиз, иншоаллоҳ.
Хўп, бу ойнинг мукофоти нима ўзи? Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоят қилган саҳиҳ ҳадисда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки Лайлатул Қадр кечасини бедор ўтказса, Аллоҳ таолога чин ихлосу эътиқод ила ибодат қилиб чиқса, Раббимиз унинг барча гуноҳларини кечириб юборади”, деб марҳамат қилганлари айтилган.
Айнан шу кечада Аллоҳ таоло бандаларининг дуоларини қайтармайди. Ҳар биримизнинг орзу-ҳавасларимиз, муаммоларимиз, истиқболдаги режаларимиз, орамизда шифо топиш истагида бўлган дардмандларимиз бор. Лайлатул Қадр – ана ўша эҳтиёжларимизни Парвардигоримиздан сўрайдиган кечадир.
Бу – орзуларга етиш, режаларни амалга ошириш учун ноёб имконият. Уни қўлдан чиқариб қўйсак, кейин афсусланиб қоламиз. Ҳар тунда ибодатлар, зикрлар қилиб, Аллоҳ таолога гуноҳларимизни кечиришини сўраб ёлворайлик.
Аллоҳ таоло Лайлатул Қадрнинг қандай улуғ кеча эканини Қуръони каримнинг Қадр сурасида қуйидагича таърифлаган:
بِسْمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحْمَـٰنِ ٱلرَّحِيمِ
إِنَّآ أَنزَلْنَـٰهُ فِى لَيْلَةِ ٱلْقَدْرِ ﴿١﴾وَمَآ أَدْرَىٰكَ مَا لَيْلَةُ ٱلْقَدْرِ ﴿٢﴾لَيْلَةُ ٱلْقَدْرِ خَيْرٌۭ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍۢ ﴿٣﴾تَنَزَّلُ ٱلْمَلَـٰٓئِكَةُ وَٱلرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍۢ ﴿٤﴾سَلَـٰمٌ هِىَ حَتَّىٰ مَطْلَعِ ٱلْفَجْرِ ﴿٥﴾
1 . Албатта, Биз у(Қуръон)ни Лайлатул Қадр да туширдик.
2 . Лайлатул Қадр қандоқ нарса эканини сенга нима билдирди?
3 . Лайлатул Қадр минг ойдин яхшироқдир.
4 . Унда фаришталар ва Руҳ Раббилари изни билан барча ишлар учун тушадир.
5 . У то тонг отгунча салом бўлиб турадир.
Кунларимизнинг ҳар лаҳзасида рамазоннинг биздан узоқлашиб бораётганини ҳис қилиб турамиз ва тез орада у ниҳоясига етади. Шундай экан, ибодатларга ва эзгу ишларга ғайратли бўлайлик. Ушбу ғанимат кунларни тилимиз ва қалбимиз ҳар доим зикрда бўлиб, ибодатларимизни вақтида адо этиб, тунлари Аллоҳнинг марҳаматини, фазлини сўраб дуолар қилайлик. Зотан, бу ойда қилинган ҳар бир амал учун савоблар бир неча бор кўпайтириб ёзилади.
Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоят қилган ҳадисда мўъминлар онаси Оиша розияллоҳу анҳо: “Рамазоннинг охирги ўн кунида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам кўрпа-тўшакларини хонанинг бир четига тахлаб қўярдилар-да, масжидга чиқиб тунни ибодатда ўтказар эдилар, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам боқий дунёга кўчганларидан сўнг у зотнинг завжалари шундай қилардилар”, деганлар. Яна Оиша онамиз: “Пайғамбар алайҳиссалом рамазоннинг охирги тунларида ўзлари ҳам ухламас эдилар ҳамда яқинларини ҳам уйғотиб чиқиб биргаликда тунни ибодатда ўтказар эдилар”, деганлар.
Аллоҳнинг Расули ер юзида ўзидан олдин ўтган, ўзининг замонида яшаган ва кейин қиёматгача келадиган инсонларнинг энг саховатлиси эдилар. Айниқса, рамазон ойида шу хислати жўш уриб кетар ва ёрдамга муҳтож кимсаларнинг қошига энг учқур шамолдан ҳам тез етиб бориб кўмакчи бўлар эдилар.
Пайғамбаримизнинг ушбу суннатларига амал қилиб биз ҳам саховатли бўлиб, кечаётган фазилатли кунларимизда моддий жиҳатдан қийналиб қолган юртдошларимиз бўлса, уларга ёрдамчи бўлсак;, кунларимизу тунларимизни зикруллоҳда ва ибодатда ўтказсак, шоядки, меҳрибон Парвардигоримиз гуноҳларимизни кечириб, Ўзининг севимли бандалари қаторига қўйса.
Дамин ЖУМАҚУЛ тайёрлади
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Кўпчиликгимиз узоқ вақт соғлом бўлиб юриш учун дорихоналардан “мўъжизавий таблетка” сотиб олишга кўплаб пул сарфлаймиз. Бу дорилар иммунитетимизни кучли қилишини ва яқинларимизни томоқ оғриғи, бронхит, гриппнинг ҳар қандай турлари ва бошқа касалликлардан ҳимоя қилади деган ишончдамиз.
Лекин, бугунги кунда фармацевтика саноати қанчалик муваффақиятларга эришган бўлишидан қатъи назар, мустаҳкам иммунитетга эга бўлиш учун уларнинг ўзи етарли эмас десак муболаға бўлмайди. Албатта, дори-дармоннинг инсон саломатлиги учун аҳамияти катта эканлигини инкор қилиб бўлмайди.
Соғлом организмли бўлиш учун дорихоналар билан бирга динимизда тарғиб қилинган, инсон саломатлигига фойдали бўлган табиий ўсимлик ва маҳсулотларга мурожаат қилиш ҳам самаралидир. Бу маҳсулотлар иммунитет тизимини ҳимоя қилишда мустаҳкам девор вазифасини ўтайди.
Ҳар бир мусулмон қиладиган кундалик ибодатлар нафақат савоб, балки саломатлик калити ҳамдир. Таҳоратнинг юрак-қон томир тизими учун фойдали эканлиги ва бундан ташқари, у рефлексологик усулларни ўзида мужассам этгани олимлар томонидан исботланганига анча йиллар бўлди. Совуқ сув билан таҳоратда юз-қўлни ювиш танани мукаммал даражада чиниқтиради. Оғиз ва бурунни мунтазам ювиш инфекцияларнинг ривожланишига тўсқинлик қилади. Умуман олганда, ҳаммаси оддий, таҳорат қилинг ва соғлом бўлинг!
Занжабил антибактериал, яллиғланиш ва микробларга қарши, антисептик, бактерицид хусусиятлари билан машҳур. Занжабил уйимизда доимо, айниқса куз ва қиш мавсумида бўлиши керак бўлган маҳсулотдир. Бу аччиқ илдиз соғлиқ учун C, Б витаминларига бой ва инсон организмидаги зарарланган ҳужайраларни даволаш ва янгилаш қобилиятига эга бўлган ретинол моддасини ўз ичига олади. Асал занжабилнинг фойдали хусусиятларини мукаммал равишда тўлдиради.
Қуръони каримда зикр қилинган шифобахш егуликлардан бири асалдир. У иммунитетимиз учун ажралмас маҳсулотдир. Эътибор берсак, инсон қони ва асалнинг кимёвий таркиби жуда ҳам ўхшаш. Инсон қони 24 микроэлементни ўз ичига олади, табиий асали эса 22 тани.
Танани иссиқ тутиш, совуқдан ҳимоя қилиш учун табиий асалнинг ёнғоқ билан аралашмаси самаралидир.
Қора седана кучли табиий иммуномодулятор бўлиб, у организмга табиий ва юмшоқ таъсир кўрсатади. Ўсимликнинг фаол моддаси тимокинон бўлиб, тана иммунитет мудофаасини таъминлайди ва касалликларга чидамлилигини оширишда катта рол ўйнайди.
Тананинг ҳимоя хусусиятларини рағбатлантириш учун қора седана ёғини эрталаб оч қоринга, тушликда овқатдан бир соат олдин ва кечқурун ётишдан олдин ичиш тавсия этилади. Катталар учун 1 ош қошиқ меъёр ҳисобланади.
Табиблар, агар одамлар ҳелбанинг қанчалик фойдаси борлигини билганда эди, уни олтин нархига сотиб олишарди, дейишган. Олимларнинг саъй-ҳаракатлари туфайли бу ажойиб ўсимликнинг фойдалари ҳақида жуда кўп маълумот айтилган, лекин негадир кўпчилик неча асрлардан буён фойдаланиб келинаётган уруғларга соғлиқни тиклаш учун эътибор бермай қўйдилар.
Шундай қилиб, ҳелба уруғлари шамоллаш, иситма ва вирусли инфекцияларнинг оқибатларидан халос бўлишга ёрдам беради. Юмшатувчи хусусиятлари туфайли бу ўсимлик шамоллашни даволашда, яллиғланишга қарши ва экспекторан сифатида ишлатилади. Бу балғамни юмшатиш ва эритиш ва лимфа тизими орқали токсинларни олиб ташлашга кўмаклашади. Шунинг учун ярим литр сувга бир ош қошиқ ҳелба уруғи солиб ичилса, шамоллашни даволайди. Бундан ташқари, қўшимча витаминлаш таъсирини таъминлаш учун кўпинча ичимликка клюква ёки лимон шарбати қўшилади.
Мақолада баён қилинган маҳсулотлар соғлиқни мустаҳкамлаш учун самарали ҳисобланади. Шифобахш маҳсулотларни истеъмол қилиш билан бирга фаол ҳаёт тарзини олиб бориш, меъёрида овқатланиш ва ибодатларни кўпайтириш ҳам керак.
Пўлатхон Каттаев,
ТИИ Ҳадис ва ислом тарихи фанлари кафедраси катта ўқитувчиси.