Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
08 Январ, 2025   |   8 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:24
Қуёш
07:49
Пешин
12:35
Аср
15:30
Шом
17:14
Хуфтон
18:33
Bismillah
08 Январ, 2025, 8 Ражаб, 1446

Рўза тутмасликка сабаб бўлувчи узрлар

21.05.2019   37303   2 min.
Рўза тутмасликка сабаб бўлувчи узрлар

Танловга!

Рўза тутмасликка сабаб бўлувчи узрлар

Ҳукмларининг енгиллиги ва буйруқларининг мослашувчанлиги борасида Ислом диннинг катта устунлиги Рўзада ўз аксини топган. Ва шунингдек, Аллоҳ таолонинг рўза оятида:

يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ

“Аллоҳ сизларга енгилликни хоҳлайди ва сизларга қийинчиликни хоҳламайди.”  (Бақара сураси 185- оят) - дейишлиги билан Ислом нақадар енгил эканлиги намоён бўлади.

Шунинг учун, рўза тутишлик машаққатли ёки узрли бўлган ҳолларда рўза тутмаслик жоиз бўлади. Бундай ҳолатлар эса 2 турга бўлинади:

1)Рўза тутмасликни мубоҳ қилиб, қазосини вожиб қилувчи ҳолатлар.

2)Рўза тутмасликни мубоҳ қилиб, фидяни вожиб қилувчи ҳолатлар.

1) Рўза тутмасликни мубоҳ қилиб, қазосини вожиб қилувчи ҳолатлар:

-Сафар. Ислом ўз шаҳридан шаръий сафар масофасича узоқда бўлган мусофир кишига рўза тутмасликка рухсат беради.

-Касаллик.  Бемор – касаллиги зиёда бўлиб кетишидан қўрқса, рўза тутмаслик жоиз бўлади.

- Ҳомиладор ва эмизикли аёл. Ҳомиладор ёки эмизикли аёл - ўзидан ёки фарзандидан хавфсираса, Ислом бундай муслимага рўза тутмасликка рухсат беради.

- Ҳалок бўлишдан хавфсираш. Агар рўзадорга қаттиқ чанқоқ ва очлик етиб, ўлиб қолишдан хавфсираса, унга ҳам рўза тутмаслик мубоҳ бўлади ва қазоси вожиб бўлади.

2)  Рўза тутмасликни мубоҳ қилиб, фидяни вожиб қилувчи ҳолатлар:

- Бундай узр биттагина ҳолос. У ҳам бўлса, тузалмас касаллик ва доимий заифлик сабаб рўза тутишликдан доимо ожиз бўлиш.

 Бунга «Шайхул фоний» яъни доим рўза тутишдан ожиз ва тузалишликдан умидини узган бемор кишилар киради. Агар бундай кишилар қишин-ёзин рўза тутишликдан ожиз бўлсалар, бундай ҳолатда рўза тутмайди ва тутмаган  ҳар бир кунига фидя тўлайдилар.

«Фиқҳул Ҳанафий фи савбиҳил жадид» китоби асосида тайёрланди.

Тошкент Ислом институти талабаси

Муҳаммад Али Муҳйиддин

 

Рамазон-2019
Бошқа мақолалар

Аллоҳим, Сен мендан юз ўгирма

7.01.2025   3155   2 min.
Аллоҳим, Сен мендан юз ўгирма

Ривоят қилинишича, Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳнинг қўлларида Аббос деган бир йигит тавба қилган экан. У йигит авваллари жуда кўп гуноҳ қилган бўлган, сўнг тавба қилган, лекин шу ҳолда етмиш марта тавбасини бузган. Охир-оқибат умрининг сўнгги дақиқалари яқинлашганда, ўлими кўзига кўринган пайтда онасини чақириб шундай деди:
— Она, Ҳасан Басрий ҳазратларини чақиринг, мен у зотнинг ҳузурларида тавбамни янгиламоқчиман, шоядки Аллоҳ таоло тавбамни қабул қилса.
Онаси шошилиб Ҳасан Басрийнинг ҳузурига бориб, салом берди ва:
— Мен Аббоснинг онасиман, ўғлимнинг ўлим пайти етди ва у сизни сўраяпти, тавбасини янгиламоқчи, деди. Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳ бунга жавобан:
Бор, менга тавба қилиб, уни қайта-қайта бузадиган одамнинг кераги йўқ, деди.
Аёл йиғлаган ҳолда уйига қайтиб келди ва ўғлига:
— Эй, ўғлим! Шайх сенинг ёмон қилмишларинг туфайли келишдан бош тортди, деди.
Шунда Аббос осмонга боқиб:
Ё Роббим, Парвардигорим, шайх мендан юз ўгирди, аммо Сен мендан юз ўгирма, умидимни сўндирма, деб дуо қилди.
Шундан сўнг йигит онасига қараб:
— Эй, онажон! Агар вафот этсам, оёғингизни юзимга қўйинг, кейин бўйнимга арқан боғлаб, бозорда судраб юринг ва овозингиз борича “Бу — Аллоҳга осий бўлганнинг жазосидир” деб бақириб юринг. Шояд, менинг ҳолимни кўриб, Аллоҳ Ўз фазли ва раҳмати билан мени афв этса, деди.
Онаси уни ўзи айтганидек ўғлининг юзига оёғини қўймоқчи эди, ҳотифдан бир овоз эшитилди:
Оёғингни сажда қиладиган жойга қўйма. Шуни билгинки, Аллоҳ таоло уни афв этди ва дўзахдан озод қилди.
Шундан сўнг онаси уни дафн қилди ва уйига қайтди. Шу кеча Ҳасан Басрий тушида бир овозни эшитди:
— Эй Ҳасан! Нима учун бандамни Менинг раҳматимдан умидсиз қилиб қўйдинг? Ахир уни Мен яратганманку ва Менинг раҳматим ҳар нарсани қамраб олади. Қасамки, агар яна шундай қилсанг, сени солиҳлар дафтаридан ўчираман!

Бу қисса Аллоҳнинг раҳмати ва фазлининг улкан эканини, ҳамда тавба қилишда инсон ҳеч қачон умидсиз бўлмаслиги кераклигини ёрқин тарзда баён қилади.

Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ