Рамазон! Айтилиши осон, муддати нақадар оз, бир йилда бир меҳмон.
Рамазон! Бир йилда бир келасану, лекин биз гуноҳкор, осий бандаларнинг бир йил ичида йиғилиб қолган қанчадан-қанча гуноҳларимиз, хатоларимиз ва камчиликларимизни кечирилишига сабабчи бўласан.
Рамазон! Сенга таъриф бериш менинг қўлимдан келмайди, чунки сенинг тарифингни Аллоҳ таоло берган: «Рамазон ойи – одамлар учун ҳидоят (манбаи) ва тўғри йўл ҳамда ажрим этувчи ҳужжатлардан иборат Қуръон нозил қилинган ойдир...» (Бақара, 185).
Рамазон! Қадринг шунчалар баландлигидан икки дунёимиз саодати бўлган Каломуллоҳ сенинг бағрингда нозил бўлди. Даражангни юксаклигидан бизни гуноҳлар хорлигидан, дўзах оловидан ҳимоя қилувчи, шайтони-лаъиннинг устидан ғалаба гарови, жисмимиз закоти, жаннатга элитувчи кўприк, ибодатини фақатгина Ўзига хослаган, мукофотини ҳам фақат Ўзи бергувчи амал, яъни рўза айнан сенга хосланди.
Рамазон! Сенга қандай таъриф берайки, суюкли ҳабибимиз Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бизга хабарини берган гўзал таърифлардан ортиқ. Узот (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Ким Рамазон рўзасини имон, ишонч билан ва савобидан умид қилиб тутса олдинги гуноҳлари мағфират қилинади”, деганлар (Имом Бухорий ривояти).
Рамазон! Сенинг ҳурматингдан жаннатлар жилоланади, жаҳаннам эшиклари ёпилади, шайтонлар кишанланади. Қадрингни баландлигини мадҳ этувчи ҳадислар, хушхабарлар шу қадар кўпки, улардан ортиб қандай таъриф беришни билолмай хайронман. Агар менга сен учун бир дона таъриф бериш керак бўлганда сенга “мўминнинг мавсуми” деган таърифни берган бўлардим. Чунки суюкли пайғамбаримизнинг қуйидаги биргина ҳадиси шарифлари сенга бундай таъриф беришимга сабаб бўлди. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) айтдилар: “Ким Рамазон ойида зикр мажлисларида ҳозир бўлса, Аллоҳ таоло унинг хар бир қадамига бир йиллик ибодатнинг савобини ёзади ва қиёмат куни Аршнинг соясида мен билан бирга бўлади. Кимки Рамазон ойида жамоат намозларида бардавом бўлса, Аллоҳ таоло ҳар бир ракатига нурдан бўлган бир шаҳарни беради. Ким бу ойда ота-онасига қўлидан келганча яхшилик қилса, Аллоҳ таоло у бандага мулойимлик ва раҳмат назари билан қарайди ва мен унинг кафили бўламан. Қайси бир аёл Рамазон ойида ўз эрининг розилигини талаб қилса, у учун Аллоҳ таолонинг ҳузурида Марям ва Осиё (розияллоҳу анҳум)ларнинг савобига эга бўлади. Ушбу ойда кимки бир мусулмоннинг бир ҳожатини чиқарса, Аллоҳ таоло унинг минг-минглаб ҳожатларини раво қилади. Кимки Рамазон ойида муҳтожга хайру саховат қилса Аллоҳ таоло унга мингта яхшилик ёзади, унинг минглаб гуноҳларини ўчиради ва унинг даражотини минг пағона кўтаради” (“Нузхатул-мажолис” китоби).
Яна қанчадан-қанча таърифларинг, сифатларинг, рахматларинг ва биз билмаган сирларинг борки, уларни зикр қилишга забонимиз, ёзишга қаламимиз, санашга саноқларимиз, ўзгаларга етказишга илмимиз етмайди. Қўлимиздан келгани шу озгина ибодат, Роббимизга итоат, яхшиликларингдан умидворлик, сенинг дунёларга сиғмас ҳурматингни сақлаш ҳамда Роббимизнинг бизга юборган бир ойлик меҳмони олдида мезбонлик бурчимизни чиройли адо этиш холос.
Рамазон! Хар йилгидек бу йил ҳам сенинг ифорингга чанқоқ бўлган дўстларингни суюнтир, қалбларига ором бер. Сенинг ҳурматингни сақлаган, сендан унимли фойдаланган, сен туфайли ўзига жаннатни вожиб қилиб олган ҳар бир инсон икки дунёда азиз бўлсин. Кимки сенга етсаю, сенинг қадрингни билмаса, ҳурматингни сақламаса, сен буюрган амалларни қилиб, сен қайтарган маъсиятлардан қайтмаган ҳолда, ўзига жаннатни вожиб қилолмасдан сени ўтказиб юборса, унинг бурни ерга ишқалансин.
Маматқулов Жалолиддин
Учкўприк тумани “Шох муқаддам” жоме масжиди
имом-хатиби
Исломов Ёрбек
Учкўприк тумани “Шох муқаддам” жоме масжиди
имом ноиби
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Аллоҳ о‘з фазли билан кимни хоҳласа то‘г‘ри ё‘лга солади, кимни хоҳласа ма’сиятдан асрайди ва офиятда сақлайди. О‘з адолати билан кимни хохласа адаштиради, кимни хоҳласа ёрдамисиз қолдиради ва имтиҳон қилади.
Яралмишларнинг барчаси унинг хоҳишида, фазли ва адолати орасида айланиб туради. Бу гапдан билинадики, бандалар Аллоҳга аслаҳ (яхши) иш қилиш вожиб дейишга ҳақли эмаслар.
Балки Аллоҳ махлуқотлар борасида хоҳлаганича тасарруф қилади. Чунки олам уни мулкидир. Молик мулкида хоҳлаганича тасарруф қила олади.
Оли Имрон сураси 43-оятида: "Аллоҳ хоҳлаганини қилади", дейилади.
Моида сураси 1-оятида: "Аллоҳ хоҳлаганига ҳукм қилади", дейилган.
Бу ерда мўтазилийларнинг гапига раддия бор. Улар Аллоҳ бандаларига энг аслаҳ* (яхши) ишни қилишни вожиб дейдилар. Уларнинг со‘зларига ко‘п оятларда очиқ-ойдин раддиялар бор.
Наҳл сураси 93-оят: "У Зот кимни хоҳласа адаштирур, кимни хоҳласа ҳидоятга ё‘ллаб қо‘юр".
Бақара сураси 26-оят: "У о‘ша билан ко‘пларни залолатга солиб қо‘яди, ко‘пчиликни ҳидоятга солиб қо‘яди".
Юнус сураси 99-оят: "Агар Роббингиз хоҳласа, ер юзидаги кишиларнинг ҳаммаси иймонга келар эди".
Наҳл сураси 9-оят: "Агар хоҳласа, албатта, ҳаммангизни ҳидоят қилган бо‘ларди".
Агар аслаҳ (яхши) иш вожиб бо‘лганда, оламда ҳеч ким куфр келтирмас, осий бо‘лмас эди. Чунки куфр ва осийлик бандалар учун аслаҳ иш эмас. Агар кимга иймонни ирода қилса, о‘зининг фазли билан бо‘лади, бандалар ҳақли бо‘лганлиги учун эмас. Кимга куфрни ирода қилса, адли билан бо‘лади, золимлиги учун эмас.
Зулм- о‘зидан бошқани мулкида тасарруф қилишдир. Аллоҳ о‘зининг мулкини тасарруф қилади.
Анбиё сураси 23-оят: "У (Аллоҳ) қилганлари борасида со‘ралмас".
Аслаҳ ишларни вожиблиги Унинг қуйидаги со‘зи билан ботил бо‘лган:
Бақара сураси 105-оят: "(У) буюк фазл эгасидир".
Устида вожиб ҳақни бажариш фазл эмас. Шунингдек, унда Муҳсин, Мун’им, Мужмил (го‘зал суратда яратувчи) ва Маннон исмлари ботил бо‘лади. Чунки унга вожиб бо‘либ турган нарсани адо этишда ҳам эҳсон, фазл, миннат бо‘лмайди.
Аслаҳ иш - банданинг хизмат қилгани учун савоб бериш муқобилидаги хизмасиз савоб бериш, яхши ишнинг муқобилидаги унданда яхшироқ ишлар тушунилади. Мисол учун банда жаннатда бо‘лиши ёки ундаги олий мақомда бо‘лиши каби икки иш ко‘ндаланг келиб қолса, Аллоҳ таолонинг зиммасига "аслаҳ" иш вожиб бо‘лади-да, уни жаннатдаги олий мартабага ко‘тариши лозим бо‘лади.
Манба: Абу Ҳафс Сирожиддин Ғазнавийнинг "Шарҳу Ақийдатил имом ат-Таҳовий китоби".
Тайёрлади: 3-курс талабаси Рахмонова.Р