Бағрида Аллоҳнинг раҳмат ва мағфиратини, биз ожиз бандалар жисмига дўзах оловидан нажот лутф-иноятини жойлаган соғинчли ой, марҳабо! Эй моҳи Рамазон! Сенда раҳмат ва ҳидоят манбаи – Қуръони карим нозил бўлган. Тунларинг орасига яширинган бир кеча минг ойдан афзал, қадрли. Хотамул анбиё – Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)га келган буюк ваҳий – “Ўқи!” амрига ёлғиз гувоҳ бўлган Қуръон ойи Марҳабо!
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Агар умматим Рамазон ойида улар учун қанча фазилатлар борлигини билганларида эди, йилнинг ҳаммаси Рамазон бўлишини хоҳлар эдилар” деган муборак ўгитлари ҳикматини туйиш ила сени соғиндик, моҳи Рамазон!
“Ойларнинг энг афзали Рамазон” (Имом Табароний ривояти) сени соғинч ила йил бўйи интиқ кутдик! Аллоҳнинг каломи нозил қилинган муборак ой, бағрингда нафсимизнинг қутқуларидан, занжирбанд этилган шайтони лаъин васвасаларидан халос бўламиз. Минг ойдан хайрли бўлган кечанг – Қадрда, ибодат қилиб, улкан савоблар қозониб, келгуси йил учун тушириладиган тақдиримиз учун дуои хайрлар қиламиз. Марҳамати қаҳридан устун бўлган Оламлар Раббисининг бандаларига берган баракотли моҳи, шу сабаб сенга муштоқмиз.
Йил бўйи Сени ўзгача соғинч, иштиёқ, умид билан кутамиз. Ташрифинг-ла мўминлар боши узра раҳмат, мағфират ёғилади. Сенда жаннат эшиклари очилади, дўзах қопқалари беркитилади.
Илк даҳангда беҳисоб раҳматдан дилларимиз ёришади. Ахир, банда учун Аллоҳ раҳматидан ҳам ортиқ не бор?! Зотан, Парвардигор раҳмати тушган макон ҳамиша обод, тинч-тотув, меҳр-муҳаббат, садоқат, омонлик... фақат эзгулик ҳукмида бўлади. Хатолар кечирилади, астойдил қилинган тавбалар қабул қилинади, қалблар покланади. Гуноҳларимиздан фориғ этувчи мағфират борки, эзгу ниятлар ила хайрли ишларга шошиламиз. Зеро, Яратганнинг раҳматига эришган, гуноҳлари афв этилган инсон, албатта, буюк хурсандчиликда бўлади. Сўнггида жисмни оловдан сақлаш инояти қалбимизга таскинлик бахш этади.
Чунки сарвари олам Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Рўза ҳимоя қилувчи қалқон ва жаҳаннам ўтидан сақловчи мустаҳкам қўрғондир” деганлар (Имом Аҳмад ва Имом Байҳақий ривояти).
Ана шу муждалар ила қалбларимиз таърифга сиғмас шоду хуррамликка тўла. Инсонлар қалбида бир-бирларига очиқ кўнгиллилик, меҳр-муҳаббатнинг пайдо бўлиши, айниқса, хушфеъллик, тавозе, олижаноблик ва саховат сингари фазилатларнинг юксалиши сенинг ташрифинг шарофатидандир.
Савобли ишларни адо этиб, савобга эришмоқ истагида чин ихлос ила, қалбдаги имон гавҳари билан сенга интиламиз, қадри улуғ азиз ой! Сенга соғинчим боиси, ҳадиси қудсийда айтилган (Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади): “Одам боласининг ҳар бир амали унинг учундир. Фақат рўза мен учундир. Унга ўзим мукофот бераман!” (Имом Аҳмад, Имом Муслим ва Имом Насоий ривояти) деган Аллоҳнинг марҳаматидир.
Ажиб бир саодатки, икки дунё яхшиликларига элтувчи хайрли амаллар мужассам қилинган эй моҳи Муборак! Ташрифинг қутлуғ бўлсин!
Маҳмуд ҚАҲҲОРОВ,
Китоб туманидаги 55-мактаб ўқитувчиси
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Илк ваҳий келган вақтда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам қўрқиб кетганлари боис онамиз Хадича разияллоҳу анҳо амакиси Варақа ибн Навфал олдига бориб, вазиятни тушунтирадилар. Анча ёшга кириб қолган Варақа: “Сенга қавминг душманлик қилиб, юртингдан чиқарган вақтда, қанийди мен ҳам бўлсам эди, сенга ёрдам берган бўлардим!”, дейди – Имом Бухорий ривояти.
Ибн Ҳажар раҳматуллоҳи алайҳ айтади: “Агар унда яхшилик бўлса, имконсиз нарсани хоҳлаш, орзу қилиш мумкинлигига бу ҳадис далилдир. Варақа яна ёш йигит бўлишни хоҳлади, лекин бу имконсиз нарса, яъни инсон умри давомида бир марта ёшлик даврида яшайди” – “Фатҳул Борий”, 1/26.
Маълумки, инсонда истаклар мавжуд. Баъзан вақт, умр каби ортга қайтмайдиган жиҳатларни орзу қилади. Болаликка қайтгиси ёки бошқа ҳудудларга кетгиси келади. Мана шундай вазиятларда ният қилаётган нарсаси яхшилик, хайрли бўлса, уни орзу ва ният қилса бўлади. Кўпгина одамлар пайғамбарлар, саҳобалар даврида бўлиб қолсам, фалон-фалон хайрли ишларни қилар эдим, деб ўй суради. Воқеликда уларнинг даврига қайтишнинг иложи йўқ, лекин шундай бўлса-да, Варақа ибн Навфал каби хайрли ният қилса, бунинг ёмон томони йўқ.
Варақа ибн Навфал Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга саҳоба ҳисобланмайди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Варақани ёмонламанглар! Зеро, тушимда унинг учун тайёрлаб қўйилган бир ёки икки жаннатни кўрдим”, деганлар – Имом Баззор ва Ҳоким ривоятлари. Ҳоким бу ҳадисни имом Бухорий ва Муслимлар шартига кўра саҳиҳ, деган. Манбалардан маълумки, пайғамбарларнинг тушлари ҳам ваҳий ўрнидадир.
Юқоридаги фикрларга шуни қўшимча қилиш мумкинки, инсон яхши нияти эвазига Аллоҳдан савоб, мукофот олади.
Абу Кабша розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деганлар: “… Бир бандага Аллоҳ бойлик ва илм беради. У Раббига тақво қилади, силаи раҳм қилади ва унда Аллоҳнинг ҳаққини билади. Бу энг афзал даражадир. Яна бир бандага Аллоҳ илм беради, аммо бойлик бермайди. Шунга қарамай унинг нияти тўғри, агар Аллоҳ менга ҳам бойлик берганида фалончининг амалини қилган бўлардим, дейди. У ниятига яраша ажр олади ва у иккисининг савоби бир хил” – Имом Термизий, Имом Ибн Можа ва Имом Аҳмад ривояти.
Ҳадисдан кўриниб турибдики, банда моддий-жисмоний имкони бўлмай туриб, бирор хайрли ишни қилишни истаб ният қилса, эвазига ўша ишни қилгандек савоб олади.
Пўлатхон Каттаев,
ТИИ Ҳадис ва ислом тарихи фанлари кафедраси катта ўқитувчиси.