Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
30 Октябр, 2024   |   27 Рабиъус сони, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:33
Қуёш
06:52
Пешин
12:12
Аср
15:39
Шом
17:24
Хуфтон
18:38
Bismillah
30 Октябр, 2024, 27 Рабиъус сони, 1446

Саҳарлик фазилатлари

8.05.2019   31067   2 min.
Саҳарлик фазилатлари

Саҳарлик – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатлари. Абдуллоҳ ибн Ҳорис розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига кирганимда у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳарлик қилаётган эканлар. Шунда: “Албатта, саҳарлик баракадир”, дедилар (Имом Насоий ривояти).

Абу Саид Худрий розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Саҳарлик қилиш – баракадир, бир қултум сув билан бўлса ҳам саҳарлик қилинг”, дедилар (Имом Аҳмад ривояти).

Салмон Форсий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Барака жамоат ва саҳарликдадир”, дедилар (Имом Табароний ривояти) 

Набий алайҳиссалом саҳобаларга саҳарлик қилиш ва унинг фазилатлари ҳақида сўзлаб берардилар, улар билан бирга саҳарлик қилардилар. Зайд ибн Собит розияллоҳу анҳу бундай дейди: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам билан саҳарлик қилдим. Сўнгра у зот бомдод намозига турдилар” (Имом Бухорий ривояти).

Ирбоз ибн Сария розияллоҳу анҳу айтади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазон ойида мени саҳарликка чақириб, “Барака дастурхони сари шошилгин”, дедилар (Имом Абу Довуд, Имом Насоий ривояти). 

Саҳарлик Ислом умматини аҳли китобдан ажратиб турувчи амаллардан бири ҳамдир. Амр ибн Осс розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бизнинг рўзамиз билан аҳли китобнинг рўзаси орасидаги фарқ саҳарлик қилишдадир”, дедилар (Имом Муслим ривояти). 

Саҳарлик фазилатларидан яна бири унда дуо қабул бўлувчи вақт бор. Бу ҳақда Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳ таоло ҳар кечанинг охирги учдан бири қолганда: “Ким Менга дуо қиладики, Мен уни қабул қилсам, ким Мендан сўрайдики, Мен унга берсам, ким Менга истиғфор айтади, Мен уни мағфират қилсам”, дейди», дедилар (Имом Муслим ривояти). 

Саҳарлик қилиш Аллоҳ ва фаришталарнинг раҳматига ноил қилади. Абу Саид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Саҳарлик қилувчига Аллоҳ ва фаришталарнинг раҳмати бўлади”, дедилар (Имом Аҳмад ривояти). 

Саҳарликда хурмо истеъмол қилиш Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларидандир. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Хурмо мўмин учун қандоқ ҳам яхши саҳарлик”, деганлар (Имом Абу Довуд ривояти).

Аллоҳ таоло барчамизга Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига амал қилишни насиб этсин.

 

Даврон НУРМУҲАММАД

тайёрлади.

Рамазон-2019
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Қабрларга нисбатан наҳий қилинган ишлар

28.10.2024   1348   4 min.
Қабрларга нисбатан наҳий қилинган ишлар

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

عَنْ جَابِرٍ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالَ: نَهَى رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْ يُجَصَّصَ الْقَبْرُ، وَأَنْ يُقْعَدَ عَلَيْهِ، وَأَنْ يُبْنَى عَلَيْهِ. رَوَاهُ الْخَمْسَةُ إِلَّا الْبُخَارِيَّ. وَلَفْظُ التِّرْمِذِيِّ: نَهَى النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْ تُجَصَّصَ الْقُبُورُ، وَأَنْ يُكْتَبَ عَلَيْهَا، وَأَنْ يُبْنَى عَلَيْهَا، وَأَنْ تُوطَأَ.

Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қабрни бўр билан сувашни, унинг устига ўтиришни ва унинг устига бино қуришни наҳий қилганлар».

Бешовларидан фақат Бухорий ривоят қилмаган.

Термизийнинг лафзида:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам қабрларнинг бўр билан сувалишидан, уларнинг устига ёзилишидан, уларнинг устига бино қурилишидан ва босилишидан қайтарганлар», дейилган.

Шарҳ: Фақат Имом Шофеъий қабрни лой билан суваб қўйишга рухсат берганлар.

Қабр устига бошқа ҳар қандай нарсани қилиш мумкин эмас. Албатта, юқорида айтиб ўтилган белгилаш учун тош қўйиш бундан мустасно.

Қабрлар инсон хотирасидаги ҳассос нарсалардан бўлганлиги учун ва ўтган умматларнинг залолатга кетишининг сабабларидан бири айнан қабрлар бўлганлиги сабабли Исломда бу масалага алоҳида эътибор билан қаралган. Биз ўрганаётган ҳадиси шарифларда ҳам мазкур эътибор қисман ўз аксини топган.

Ушбу ҳадисда қабрларга нисбатан наҳий қилинган ишлар санаб ўтилмоқда:

1. «Қабрни бўр билан суваш».

Бўрсувоқ лойсувоқдан кўра бир оз зийнатли чиқиши, ранги оқ бўлиши маълум. Шуни эътиборга олган ҳолда қабрга нисбатан бу иш ман қилинган. Чунки бу ишда тириклар учун керак бўлган молни зое қилиш бор. Исломда эса ҳар қандай молни зое қилиш ҳаромдир. Бир оз ақл юритилса, қабр устига бўрсувоқ ман қилинганидан кейин ундан кўра кўп маблағ сарфланадиган нарсаларни қилиш умуман мумкин бўлмайди. Бинобарин, турли бошқача сувоқлар қилиш, тошлар ётқизиш, занжир, панжара тортиш ва ҳоказолар мутлақо ман этилади.

Иккинчидан, қабрнинг устига олтин суви юритишдан ҳам на қабрнинг ичидаги ўликка, на бу ишни қилган тирикка ва ёки бошқа бирор жонзотга ҳеч бир фойда бўлмайди. Бефойда ишни қилиш эса мусулмон инсон учун ҳаромдир.

Учинчидан, қабр оддий, табиий ҳолида турса, ёққан қор-ёмғирдан, ўсган ўт-ўланлардан қабр ичидаги маййитга фойда тегади. Қабр устини турли нарсалар билан ёпганлар эса маййитни бу хайрдан маҳрум қиладилар.

2. «Қабр устига ўтириш».

Шунингдек, қабр устида тик туриш ёки ётиш ҳам мумкин эмас. Чунки бу ишда қабр ичидаги мусулмон бандага ва унинг яқин кишиларига нисбатан ҳурматсизлик бор.

3. «Қабр устига бино қуриш».

Бунда ҳам бўр билан сувашдаги ҳикматлар каттароқ ҳажмда айтилади.

Имом Моликнинг шогирдлари Ибн Абдулҳакам: «Қабри устига бино қуришни васият қилган одамнинг васиятига амал қилинмайди. Шунга биноан, қабрлар устига қурилган нарсалар бузиб ташланиши керак», деган.

4. «Қабрнинг устига ёзиш».

Жумҳур уламолар «Қабр устига унинг эгасининг исмини ҳам, бошқа бирор нарсани ҳам ёзиш мумкин эмас», деганлар.

Ҳанафий мазҳаби уламолари «Қабрнинг йўқолиб кетиши ёки хорланиши эҳтимоли бўлганда ҳожат тушса, белги бўладиган нарсани ёзса бўлади», деганлар.

Ҳозирги кунда ушбу нарсаларни яхшилаб ўрганиб, шариат бўйича иш кўришга жуда катта эҳтиёж бор. Баъзи жойларда ушбу таълимотларга мутлақо амал қилмай қўйилган.

«Ҳадис ва ҳаёт» китоби асосида тайёрланди

Мақолалар