29 Сентябр, 2024, 26 Рабиъул аввал, 1446
29 Сентябр, 2024, 26 Рабиъул аввал, 1446
Ўтган улуғларимиз Рамазон ойида намозда ҳам, намоздан бошқа пайтларда ҳам Қуръонни тиловат қилар эдилар.
*****
Рўза уч хилдир:
Биринчиси руҳнинг рўзаси, бу орзуни қисқа қилишдир.
Иккинчиси ақлнинг рўзаси, бу ҳавони нафсга хилоф қилишдир.
Учинчиси аъзоларнинг рўзаси, бу таомдан, ичимликдан ва жимоъдан тийилишдир.
*****
Рўза нима? Рўза – Аллоҳ таоло сенинг тилингга, қулоғингга, кўзингга, фаржингга ва қорнингга парда уриб қўйишидир. Сен шуни тушуниб етишинг керак. Аллоҳ таоло рўза сабабли сени дўзахдан тўсади.
*****
Бир кекса кишига: “Сиз қари одамсиз. Бу рўза сизни заиф қилиб қўяди-ку” дейишди. Шунда у киши: “Мен бу рўзани узоқ сафар учун тайёрлаяпман. Аллоҳ таолонинг тоатига сабр қилиш Унинг азобига сабр қилишдан осонроқдир” деб жавоб бердилар.
*****
Бишр раҳимаҳуллоҳга: “Шундай одамлар борки, фақат Рамазон ойида ибодатга қаттиқ бериладилар” дейилди Шунда Бишр ҳазратлари: “Улар Аллоҳ таолонинг ҳаққини фақат Рамазонда танийдиган нақадар ёмон кишилар экан. Албатта, солиҳ киши йилнинг ҳаммасида қаттиқ ибодат қилади” дедилар.
*****
Солиҳлардан биридан “Ражаб ойи афзалми ёки шаъбон ойими?” деб сўради. Шунда у зот: “Сен шаъбоний эмас, раббоний бўл” дея жавоб бердилар. Яъни фақат шаъбон ойида ибодат қилиб, нафл рўза тутувчи эмас, балки бутун умр давомида Аллоҳнинг тоатида бўлгин” дедилар.
*****
Бир киши солиҳларнинг биридан чўри сотиб олди. Янги хўжайин рамазон ойи яқинлашганда таомлар, ичимликларни захира қила бошлади. Жория ундан бунинг сабабини сўради. Хўжайини “Рамазон яқинлашяпти. Шунга тайёргарлик кўряпмиз” деб жавоб берди. Бу гапни эшитган жория: “Сизлар фақат Рамазон ойида рўза тутасизларми? Менинг аввалги хўжайинимнинг барча кунлари Рамазондек эди. Мени ўша кишига қайтариб беринг” деди.
*****
Интернет маълумотлари асосида
Нозимжон Иминжонов тайёрлади
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Cавол: Яқинда операция бўлдим. Ўрнимдан туриш, ўтириш мумкин эмас. Аёлим ёрдамида таҳорат олиб, ётган ҳолда намоз ўқияпман. Уйқумда эҳтилом бўлдим. Ғусл қила олмайман. Бундай ҳолда қандай қилиб покланиб намоз ўқийман?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Сиз ғусл қила олмасангиз ҳам таяммум қилиш билан покланаверасиз. Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилган: “Агар бемор бўлсаларингиз ёки сафарда бўлсаларингиз ё бирорталарингиз таҳоратхонадан келса ёки аёлларга яқинлик қилса-ю, сув топа олмасаларингиз, покиза тупроқ билан таяммум қилинглар” (Нисо сураси, 43-оят).
Демак, мазкур далилларга кўра сув билан ҳақиқий покланиш имкони йўқ бўлиб қолган пайтда, покиза ер жинси билан ҳукмий покланиш жоиз бўлади. Таяммум қилишга рухсат берилган ушбу оятда “Агар бемор бўлсангиз” дейилган. Биров бемор бўлса-ю, сув ишлатиб таҳорат ёки ғусл қилганда ҳалокатга учраши, бирор аъзоси талафот кўриши, беморлиги зиёда бўлиши, чўзилиб кетиши, тузалиш кечга сурилиши кабилардан аниқ хавф бўлса, таяммум қилиши жоиз.
Ер жинси – тупроқ, қум, тош, оҳак, гипс, сурма, сурматош, олтингугурт каби ердан бўлган ашёлардир. Шунингдек, турли буюмлар устидаги (масалан, кийимдаги ёки кўрпа-тўшакдаги) чанг ҳам ер жинсига киради. Шу чангни қасд қилиб, таяммум қилиш ҳам мумкин.
Таяммум қилмоқчи бўлган одам енгини тирсакларидан юқоригача шимаради. Покланишни ният қилиб, икки қўлини тупроққа ёки ер жинсидан бўлган нарсага уриб, юзига суртади. Икки қўлини иккинчи марта уриб, аввал чап қўлининг кафти орқали ўнг қўлини чиғаноқлари билан қўшиб масҳ қилади. Кейин ўнг қўлининг кафти орқали чап қўлини чиғаноқлари билан қўшиб масҳ тортади. Шу билан таяммум қилган бўлади.
Сиз шу тарзда то ғусл қилишга қодир бўлгунингизга қадар таяммум қилиб, намозларингизни адо этишингиз мумкин. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа