Буюк тобеинлардан Ато ибн Ясор раҳимаҳуллоҳ ҳикоя қиладилар: «Ибн Аббос розияллоҳу анҳунинг олдиларига бир киши келиб: «Бир аёлга совчи қўйдим. Менга турмушга чиқишдан бош тортди. Бошқа одам совчи қўйса, унга турмушга чиқишни истаб, (совчига рози бўлибди). Аёлнинг қилган ишидан ғазабланиб, уни ўлдирдим. Энди менинг тавба қилишимга имкон борми?» деб сўради.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳу ундан: «Онанг ҳаётми?» дея сўрадилар. У «Йўқ» деб жавоб берди. Шунда у киши: «Аллоҳга тавба қил! Имконинг борича солиҳ амалларни адо этиб У Зотга қурбат ҳосил қилишга урин!» дедилар.
Мен Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан: «Нима учун у одамдан онаси тириклигини сўрадингиз?» деб сўрасам, у киши: «Мен онага яхшилик қилишдан кўра Аллоҳ азза ва жаллага маҳбуброқ, У Зотга яқинлаштирадиганроқ амални билмайман» дея жавоб бердилар».
Ибн Жавзий раҳимаҳуллоҳнинг «Ал-Бирру вас сила» номли китобидан Нозимжон Иминжонов таржимаси
1. Қуръони каримда доимо кеча кундуздан олдин зикр этилади:
وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ
“У кеча ва кундузни, Қуёш ва Ойни яратган Зотдир” (Анбиё сураси, 33-оят).
Бу Ислом динида кун Қуёшнинг ботиши, яъни кечанинг кириши билан бошланишига далолат қилади.
2. Қуръони каримда доимо ўлим ҳаётдан олдин зикр этилади:
كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَكُنتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْيَاكُمْ
“Ўлик эканингизда сизни тирилтирган Аллоҳни қандай инкор этасиз?” (Бақара сураси, 28-оят).
الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا
“У сизларни қайси бирингиз чиройлироқ амал қилувчи эканингизни синаш учун ўлим ва ҳаётни яратган Зотдир” (Мулк сураси, 2-оят).
Бунинг сабаби, инсон аввал бошда ўлик бўлган, сўнгра Аллоҳ таоло уни тирилтирган.
3. Қуръони каримда доимо ейиш ичишдан олдин зикр этилган:
كُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا
“Енглар, ичинглар, лекин исроф қилманглар” (Аъроф сураси, 31-оят).
كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
“Сизлар қилиб ўтган яхши амалларингиз эвазига бемалол еб-ичинглар” (Тур сураси, 19-оят).
Бунинг сабаби, таом тановул қилингач албатта, кетидан суюқлик ичиш фойдалидур.
4. Қуръони каримда доимо мевалар гўштдан олдин зикр этилган:
وَأَمْدَدْنَاهُم بِفَاكِهَةٍ وَلَحْمٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ
“Биз уларни кўнгиллари истайдиган мева ва гўшт билан қувватлантирурмиз” (Тур сураси, 22-оят).
وفاكهة مما يتخيرون ولحم طير مما يشتهون
“Ўзлари танлаб оладиган мева ва иштаҳалари тортадиган қуш гўштлари билан таъминлармиз” (Воқеа сураси, 20-21-оятлар).
Бунинг сабаби, таомланишда аввал мева еб, ундан кейин гўштли таомни тановул қилиш фойдалидир.
Валлоҳу аълам биссавоб.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ