Кейинги йилларда айрим хорижий юртларда бузғунчи кимсалар ўртасида масжидларни портлатиш, ибодат қилаётган одамларни ўққа тутиш ёки уларнинг устига бульдозер билан бостириб бориш ҳолатлари кузатилаётгани мўмин-мусулмонларнинг нафратини қўзғамоқда. Айниқса, масжиднинг ичида одамлар намоз ўқиб турган пайтда намозхонларни ўққа тутиш, масжидга зарар етказиш ҳамда уни бузиш, инсонлар умрига хавф туғдириш инсонийликка мутлақо тўғри келмайдиган иш.
Масжид – Аллоҳ таолога ибодат қилинадиган покиза маскан. Асри саодатдан бери масжидлар Ислом динининг ўзига хос маърифий марказлари сифатида инсоният ҳаётида муҳим ўрин тутади.
Масжид – инсонларнинг Аллоҳ таолога тоат-ибодат қиладиган табаррук жойи бўлгани боис “Байтуллоҳ” – “Аллоҳнинг уйи” дейилади. Шунинг учун масжидга бирор зарар етказиш Аллоҳ таолонинг уйига зарар етказиш билан баробардир. Демак, бу Аллоҳ таолога қарши бориш деганидир. Ҳақ таолога қарши борувчиларнинг ҳоли нима кечиши ҳаммага аён.
Абу Саъид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган қудсий ҳадисда Аллоҳ таоло айтади: “Еримдаги уйларим масжидлардир. Ундаги Менинг зиёратчиларим масжидларни обод қилувчилардир” (Абу Нуайм ривояти, заиф ҳадис).
Масжидни обод қилиш деганда, Аллоҳ таолога холис ибодат қилиш, амру маъруф, наҳйи мункар қилиш каби амаллар тушунилади. Булар масжидларни маънавий обод қилиш саналса, озода ва бус-бутун сақлаш зоҳирий обод қилишдир. Масжидларнинг қадрини пасайтирувчи ҳар қандай иш ёки хатти-ҳаракат макруҳ.
Халқаро инсон ҳуқуқлари меъёрларида ҳам инсоннинг дин ва эътиқод эркинлигига дахл қилиш, ҳаётига хавф солиш тақиқланади. Ислом динида ҳатто бошқа дин вакилларининг ибодатхоналарига зарар етказиш, уларни бузиш ёки ибодат қилувчиларнинг ҳаётини хавф остида қолдириш мумкин эмаслиги айтилган.
Қуръони каримда:
“Улар ноҳақдан, фақатгина «Роббимиз Аллоҳ» деганлари учун ўз диёрларидан чиқарилгандирлар. Агар Аллоҳ одамларнинг баъзиларини баъзилари билан даф қилиб турмаса, узлатгоҳлар, канисалар, ҳавралар ва Аллоҳнинг номи кўплаб зикр қилинадиган масжидлар вайрон қилинган бўлур эди. Албатта, Аллоҳ Ўзига ёрдам берганларга ёрдам берур. Албатта, Аллоҳ кучли ва ғолибдир.”
Ушбу ояти каримада бошқа диндаги кишиларнинг ибодатхоналари ҳам мўмин-мусулмонларнинг масжидлари қаторида зикр этилиши диққатга сазовордир. Динимиз кўрсатмасига амал қилган мусулмонлар ҳеч қачон бошқа диний ибодатхоналарга тажовуз қилмайди. Шунингдек, бошқа динларда ҳам ўзга динларга ибодат қилувчиларнинг ибодатига халақит қилиш катта гуноҳ экани таъкидланган. Барча динларда диний шиорларга, ибодатхоналарга, шунингдек, масжидларга тажовуз қилиш улкан жиноят саналган ҳамда бундай ишдан қаттиқ қайтарилган.
Жаҳоннинг айрим ҳудудларида мўмин-мусулмонларнинг энг нозик ҳис туйғуларига зарба бериш орқали қарама-қаршиликлар келтириб чиқаришга хатти-ҳаракатлар бўлмоқда. Мана шундай вазиятда мўмин киши кескинлик билан қарор қилиш ўрнига, обдон ўйлаб кейин бир хулосага келиш керак. Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Мўмин киши зийрак, ҳушёр ва оқил бўлади”, деган ҳадислари моҳиятини чуқур тушуниш лозим (Имом Дайламий ривояти, заиф ҳадис).
Шу ўринда Ислом тарихидаги Фил воқеасини бир эсга олайлик... Абраҳа бошчилигидаги фил эгаларидан Каъбатуллоҳни Аллоҳ таоло қандай ҳимоя қилган бўлса, бугунги кунда ҳам ибодат қилиш жойлари, масжидларни ҳам шундай ҳимоя қилади.
Аллоҳ таоло мусибатларга учраган мўмин-мусулмонларга сабру жамийл берсин, мусибатларининг ўрнини гўзал мукофотлар билан тўлдирсин!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳу ўлдирилганларидан кейин мусулмонлар ҳазрати Алий розияллоҳу анҳуни ўзларига раҳбар қилиб сайладилар. У киши буни рад этдилар, лекин саҳобалар маҳкам туриб олишди. Улар ўзлари кириб қолган боши берк кўчадан чиқишлари учун Алий розияллоҳу анҳунинг раҳбарлиги зарурлигини яхши билишар эди. Мадинаи мунавварадаги аҳвол жуда ҳам оғирлашган, йўлдан озганлар ушбу шаҳарга эга чиқиб олишган эди. Ҳазрати Алий розияллоҳу анҳу ўзлари қизиқмасалар ҳам, халифаликни қабул қилиб олдилар.
Имом Табарий Муҳаммад ибн Ҳанафийядан ривоят қиладилар: «Усмон розияллоҳу анҳу ўлдирилганида, отам билан бирга уйда эдим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобалари келиб, ҳазрати Алий розияллоҳу анҳуга: «Бу киши (яъни Усмон розияллоҳу анҳу) ўлдирилди. Одамларга имом (раҳбар) лозим. Бугунги кунда бу ишга сиздан кўра ҳақли одам йўқ. Сиздан аввал Исломга кирган ҳам, сиздан кўра Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга яқин ҳам йўқ», дедилар.
Ҳазрати Алий: «Ундай қилманглар. Мен учун вазир бўлганим амир бўлганимдан яхшидир», деди.
Одамлар: «Аллоҳга қасамки, сизга байъат қилмасдан қўймаймиз», дейишди.
Ҳазрати Алий: «Ундай бўлса, масжидда. Менга байъат махфий бўлмаслиги, фақат мусулмонларнинг розилиги билан бўлиши керак», деди. У киши масжидга кирганида муҳожирлар кириб байъат қилишди. Сўнг бошқалар байъат қилишди».
Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳуга халифа сифатида ҳижрий 35 йил 25 зулҳижжа, жума куни байъат қилинди. Бу вақтда Ислом оламида фитна денгиз тўлқинидек мавж уриб турар эди.
Ҳазрати Алий розияллоҳу анҳу жуда ҳам қатъият ва жазм билан иш тутадиган, салобатли ва ҳақ йўлда шиддатли зот эдилар. У киши ўзларига байъат қилинганидан кейин дарҳол иккита фармон чиқардилар. Бу фармонларнинг иккови ҳам жуда қатъият билан чиқарилган фармонлар эди:
– Ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳу қўйган айрим волийларни ишдан олиш. Уларнинг кўпчилиги Бану Умайядан эдилар.
Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу қуйидаги волийларни тайин қилдилар:
Усмон ибн Ҳунайфни Басрага;
Умора ибн Шиҳобни Куфага;
Убайдуллоҳ ибн Масъудни Яманга;
Қайс ибн Саъд ибн Убодани Мисрга;
Саҳл ибн Ҳунайфни Шомга...
Тайин қилинган мазкур волийларнинг ишлари турлича бўлиб чиқди. Бундан ихтилоф кучайиб бораётгани кўринарди.
– Иккинчи фармон ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳу ўз яқинларига Байтулмолдан берган совғалар ва суюрғолларни қайтариб олиш ҳақида эди.
У зотнинг бу тасарруфларидан сўнг Бану Умайя қабиласи аъзолари у кишига қарши бош кўтариб, байъат қилмасликка ўтишди. Бу ишнинг бошида Шомнинг волийси Муовия ибн Абу Суфён турар эди.
Муовия ибн Абу Суфён розияллоҳу анҳу ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг давридан буён Шомнинг волийси бўлиб келар эди. У киши ўз ишини аъло даражада бажарар, ўз аҳолиси ичида жуда катта обрўга эга эди. Муовия ибн Абу Суфён розияллоҳу анҳуга ҳазрати Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳунинг ўлдирилганлари ва ҳазрати Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳунинг халифа бўлганлари ҳақидаги хабар етганда, у киши янги халифага байъат қилмади. Бунинг бир неча сабаби бор эди.
1. Муовия ибн Абу Суфён розияллоҳу анҳу ҳазрати Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳунинг ўлимларида ҳазрати Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳунинг ҳам айблари бор деб тушунар эди.
2. У киши Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳунинг лашкари ичида фитначиларнинг борлигини ҳам айб ҳисоблар эди.
3. Муовия ибн Абу Суфён розияллоҳу анҳу бу ишларни бир ёқлик қилиб, орани очиб олмай туриб тоатни вожиб қилувчи байъат қилишга қўл урмади.
Бошқа Ислом юртларининг барча аҳолиси ҳазрати Алий розияллоҳу анҳуга байъат қилдилар ва у ерларда иш ўз маромида кетди.
«Ислом тарихи» биринчи жузи асосида тайёрланди