Кейинги йилларда айрим хорижий юртларда бузғунчи кимсалар ўртасида масжидларни портлатиш, ибодат қилаётган одамларни ўққа тутиш ёки уларнинг устига бульдозер билан бостириб бориш ҳолатлари кузатилаётгани мўмин-мусулмонларнинг нафратини қўзғамоқда. Айниқса, масжиднинг ичида одамлар намоз ўқиб турган пайтда намозхонларни ўққа тутиш, масжидга зарар етказиш ҳамда уни бузиш, инсонлар умрига хавф туғдириш инсонийликка мутлақо тўғри келмайдиган иш.
Масжид – Аллоҳ таолога ибодат қилинадиган покиза маскан. Асри саодатдан бери масжидлар Ислом динининг ўзига хос маърифий марказлари сифатида инсоният ҳаётида муҳим ўрин тутади.
Масжид – инсонларнинг Аллоҳ таолога тоат-ибодат қиладиган табаррук жойи бўлгани боис “Байтуллоҳ” – “Аллоҳнинг уйи” дейилади. Шунинг учун масжидга бирор зарар етказиш Аллоҳ таолонинг уйига зарар етказиш билан баробардир. Демак, бу Аллоҳ таолога қарши бориш деганидир. Ҳақ таолога қарши борувчиларнинг ҳоли нима кечиши ҳаммага аён.
Абу Саъид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган қудсий ҳадисда Аллоҳ таоло айтади: “Еримдаги уйларим масжидлардир. Ундаги Менинг зиёратчиларим масжидларни обод қилувчилардир” (Абу Нуайм ривояти, заиф ҳадис).
Масжидни обод қилиш деганда, Аллоҳ таолога холис ибодат қилиш, амру маъруф, наҳйи мункар қилиш каби амаллар тушунилади. Булар масжидларни маънавий обод қилиш саналса, озода ва бус-бутун сақлаш зоҳирий обод қилишдир. Масжидларнинг қадрини пасайтирувчи ҳар қандай иш ёки хатти-ҳаракат макруҳ.
Халқаро инсон ҳуқуқлари меъёрларида ҳам инсоннинг дин ва эътиқод эркинлигига дахл қилиш, ҳаётига хавф солиш тақиқланади. Ислом динида ҳатто бошқа дин вакилларининг ибодатхоналарига зарар етказиш, уларни бузиш ёки ибодат қилувчиларнинг ҳаётини хавф остида қолдириш мумкин эмаслиги айтилган.
Қуръони каримда:
“Улар ноҳақдан, фақатгина «Роббимиз Аллоҳ» деганлари учун ўз диёрларидан чиқарилгандирлар. Агар Аллоҳ одамларнинг баъзиларини баъзилари билан даф қилиб турмаса, узлатгоҳлар, канисалар, ҳавралар ва Аллоҳнинг номи кўплаб зикр қилинадиган масжидлар вайрон қилинган бўлур эди. Албатта, Аллоҳ Ўзига ёрдам берганларга ёрдам берур. Албатта, Аллоҳ кучли ва ғолибдир.”
Ушбу ояти каримада бошқа диндаги кишиларнинг ибодатхоналари ҳам мўмин-мусулмонларнинг масжидлари қаторида зикр этилиши диққатга сазовордир. Динимиз кўрсатмасига амал қилган мусулмонлар ҳеч қачон бошқа диний ибодатхоналарга тажовуз қилмайди. Шунингдек, бошқа динларда ҳам ўзга динларга ибодат қилувчиларнинг ибодатига халақит қилиш катта гуноҳ экани таъкидланган. Барча динларда диний шиорларга, ибодатхоналарга, шунингдек, масжидларга тажовуз қилиш улкан жиноят саналган ҳамда бундай ишдан қаттиқ қайтарилган.
Жаҳоннинг айрим ҳудудларида мўмин-мусулмонларнинг энг нозик ҳис туйғуларига зарба бериш орқали қарама-қаршиликлар келтириб чиқаришга хатти-ҳаракатлар бўлмоқда. Мана шундай вазиятда мўмин киши кескинлик билан қарор қилиш ўрнига, обдон ўйлаб кейин бир хулосага келиш керак. Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Мўмин киши зийрак, ҳушёр ва оқил бўлади”, деган ҳадислари моҳиятини чуқур тушуниш лозим (Имом Дайламий ривояти, заиф ҳадис).
Шу ўринда Ислом тарихидаги Фил воқеасини бир эсга олайлик... Абраҳа бошчилигидаги фил эгаларидан Каъбатуллоҳни Аллоҳ таоло қандай ҳимоя қилган бўлса, бугунги кунда ҳам ибодат қилиш жойлари, масжидларни ҳам шундай ҳимоя қилади.
Аллоҳ таоло мусибатларга учраган мўмин-мусулмонларга сабру жамийл берсин, мусибатларининг ўрнини гўзал мукофотлар билан тўлдирсин!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Ўлим ҳар бир инсоннинг ҳаётдаги охирги нафаси, шу билан ҳар бир инсоннинг абадияти ҳал этиладиган энг сўнги лаҳза, яхшилик ва ёмонликларимизнинг заррачасини ҳам қолдирмай кўз ўнгимизга олиб келадиган, ҳисоб қилинадиган вақт, қабрда жаннат боғчаларидан бир боғча ёки дўзах чуқурларидан бир чуқур бўлишини исботлайдиган ҳолдир.
Ўлимнинг ҳақиқий маъносини тушуниб, унинг улкан маҳобатини ҳис этган олимлар бўлар бўлмасга ўлим сўзини тилларига чиқараверишдан ҳам истиҳола қилганлар. Шунинг учун ҳам халқимиз талаффузида вафот этган кишига нисбатан тўғридан-тўғри ўлим сўзи ишлатилмайди. Балки фалон киши дунёдан ўтибдилар, йўқ бўлиб қолибдилар, омонатни топширибдилар каби сўзларни ишлатиш урфга айланган.
Бугун эса, бу сўзга нисбатан енгил муносабатда бўлиб қолганимиз ўз жонига қасд қилиш иллати авж олишига сабаб эмасмикан? Эътибор бериб қарасангиз, айримларда тушунчанинг етарли эмаслиги сабабидан кўпчилик ўзаро ҳазиллашиб ҳам ўлим сўзини ишлатмоқда, ҳатто айрим оналаримиз фарзандларини қўрқмасдан “ўлим” сўзини ишлатиб қарғамоқдалар.
Ўз жонига қасд қилиш иллатининг бундан ҳам даҳшатли сабабларидан бири кўпчилик ёши катталаримиз ҳам, ўлим хабарини эшитган пайтда мусулмон кишига хос бўлган одобни ҳам билмаслигидир. Кўпчилик узоқ вақт касал бўлиб ёки қийналиб дунёдан ўтган кишини эшитса, унга муносабат билдириб “ташвишдан, қийинчиликдан қутулибди” деган сўзларни ҳам ишлатмоқдалар. Бу каби гап сўзлар билан нафақат ўзимиз ғафлатда юрибмиз, балки ёшларимизнинг ҳам онгини чалғитишга, ўлим билан осонгина ўйнашишга сабабчи бўлиб қолмоқдамиз. Бу ҳақда ҳадиси шарифларда бундай дейилади:
فعَنْ عَائِشَةَ رضي الله عنها قَالَتْ : قِيلَ : يَا رَسُولَ اللَّهِ ، مَاتَتْ فُلَانَةُ ، وَاسْتَرَاحَتْ , فَغَضِبَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَقَالَ : إِنَّمَا يَسْتَرِيحُ مَنْ غُفِرَ لَهُ (رواه أحمد 24192)
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: “Ё Аллоҳнинг Расули, фалон аёл вафот этиб, хотиржам бўлди, дунёнинг машаққатларидан қутилди дейишди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ғазабланиб: “Аллоҳ таоло томонидан мағфират этилган кишигина нажот топади”, дедилар (Имом Аҳмад ривояти).
Ўз жонига қасд қилишнинг тарқалишига яна бир жиддий сабаблардан бири меҳр-шафқатнинг етишмаслигидир. Доимо бир-бирлари билан чиқиша олмайдиган, арзимас сабаб билан бақир-чақирлар бўлаверадиган оилаларда ўсаётган фарзандларнинг жажжигина қалби дунёни ушбу ёвуз оила тимсолида тасаввур этиб улғаяди. Дунёни меҳрсиз деб тушуниб улғайган фарзанднинг қулоғига иккинчи томондан ўлим сўзи оддий нарса, ҳаёт қийинчиликларидан қутулиш йўли бўлиб эшитилиб тургандан кейин у нима қилсин?
Бир ҳақиқатни ҳеч қачон унутмайлик, фарзандларимизга берган меҳримиз сабабидан ҳам биз икки дунёда Роббимиз томонидан раҳм қилинамиз. Аллоҳ таолонинг Ўзи азиз халқимизни бу каби иллатларнинг домига тушиб қолишдан Ўз паноҳида асрасин.
Ш.Исроилов
ТИИ Модуль таълим тизими талабаси,
Учқўрғон тумани Муҳаммад Зариф жоме масжиди имом-хатиби