Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг "Ногирон шахсларнинг ҳуқуқлари ҳақидаги Конвенцияси" 30-моддасида “Ногиронлар уларнинг алоҳида маданияти ва тил жиҳатдан ўзига хослигидан келиб чиқиб, бошқалар қатори тан олиниши ва қўллаб- қувватланиш ҳуқуқига эга”, деб ёзиб қўйилган.
Сурдо дунё тиллари бўйича испан тилидан кейинги ўринда туради. Зеландияда сурдо тилига давлат мақоми берилган.
Ҳозирги вақтда Ўзбекистон мусулмонлари идораси ташаббуси билан Республикамизда эшитиш ва сўзлаш қобилияти чекланганлар билан кенг кўламда ишлар олиб борилмоқда. Бу инсонлар узоқ вақт жамиятдан узилгани, миллий қадриятларимиз, динимиз ҳақида тушунчага эга бўлмаганликлари сабаб уларнинг руҳиятида бўшлиқ пайдо бўлган. Жамиятимиздаги ҳар бир соғлом инсон ана шу бўшлиқни эътибор, меҳр ва мурувват билан тўлдириши мақсадга мувофиқдир.
2018 йил 30 январдан Тошкент шаҳар имконияти чекланганлар билан диний-маърифий суҳбатлар ташкил этилган бўлиб, бу суҳбатларнинг дастлабки тингловчилари 8 нафар инсон қатнашган. Кейинчалик 40 та ва ҳозирги келиб 400 дан ортиқ эшитиш ва гапириш қобилияти чекланганлар билан ислом дини, миллий қадриятлар, ижтимоий масалалар борасида маърузалар ташкил қилинган.
Янги инновацион лойиҳа сифатида эшитиш ва гапириш имкони чекланганлар билан бевосита иш олиб бораётган фидойилар, яъни Ўзбекистон мусулмонлари идораси мутахассислари, Тошкент шаҳар ҳокимияти вакили, Тошкент шаҳар отинойилари сурдо, яъни имо-ишорали тилни ўрганишни бошлашди.
Тадбирлар режасига мувофиқ олиб борилаётган маърузани бошлашдан олдин ҳар бир ташкилотчи эшитиш ва гапириш қобилияти чекланганларга сурдо, яъни имо-ишорадан имтиҳон топширади.
Ногиронлиги бўлган тингловчиларимизга уларнинг ўзларининг тилида муомала қилиш, уларга бўлган эътиборнинг бир кўриниши холос. Ҳар бир учрашувда улардан янги муомала имо-ишораларни ўрганиш уларнинг кемтик қалбига йўл топишнинг энг осон йўлидир.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Бир қиз айтади:
«Худонинг берган куни ҳали у тарафдан, ҳали бу тарафдан мени ғам-ташвишлар сиқувга олади. Лекин жума куни кайфиятим бошқача бўлади, қайғуларим камайиб, хурсандчилигим ортади. Сизларга бунинг сирини айтиб бераман.
Авс ибн Авс розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай дедилар: «Энг афзал кунлардан бири – жума кунидир. Одам алайҳиссалом шу куни яратилган, руҳи ҳам шу куни қабз қилинган. Сурга шу куни пуфланади. Даҳшатли қичқириқ ҳам шу куни бўлади. Бу кунда менга кўп салавот айтинглар, чунки салавотларингиз менга кўрсатиб турилади». Саҳобалар «Ё Аллоҳнинг Расули, сиз тупроққа қоришиб кетган бўлсангиз, қандай қилиб салавотларимиз сизга кўрсатилади?» дедилар. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳ азза ва жалла анбиёларнинг жасадини тупроққа ҳаром қилган», дедилар (Абу Довуд, Насоий ривояти).
Мана шу муборак ҳадисни эшитганимда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мени қандай қилиб таниб олишларини ўйладим. Ҳар жума куни айтган салавотларим у зотга етказиб турилар экан. Расулуллоҳ мени умуман салавот айтмаган ёки жуда кам салавот айтган ҳолимда таниб қолсалар-чи? Буни ўйлаб, ўзимдан ҳам, Расулуллоҳдан ҳам жуда уялиб кетдим. Қиёмат куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мени таниб олсинлар, у зотга кўп салавот айтганим учун шафоат қилсинлар деб умид қилиб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга кўп-кўп салавот айтадиган бўлдим. Ҳар жума куни Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга кўпроқ салавот айтишни одат қилдим.
Шундан кейин салавот айтиб бўлишим билан улар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга кўрсатилаётганини ўйлаб, жума кунини чинакамига севиб қолдим. Жума куни айтган салавотларим Расулуллоҳга кўрсатилгани учун бу кунни интиқлик билан кутадиган бўлдим. Жума куни тонгда бомдод намозини ўқиб бўлгач, қалбим шодликдан энтикиб кетадиган бўлди, чунки шу кунги салавотларим суюкли Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга кўрсатилади! Иншааллоҳ, мен бу борада биринчилардан бўламан!
Салавотнинг бундан бошқа фойдалари ҳам билина бошлади. Жума куни уйимиз янада сокин, файзли бўлиб қолади, муаммо ва ташвишлардан холи бўлиб кетади. Шу куни онам билан бир-биримизга янада меҳрибон, илтифотли бўлиб қоламиз. Буларнинг барчаси, албатта, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга айтган салавотларимизнинг шарофатидир. Ҳатто узрли пайтимда бошқа кунларни руҳан сиқилиб ўтказсам ҳам, жума куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга кўп салавот айтганим учун қийинчиликлар йўқ бўлиб кетади. Мен бу ҳолатни тахминан етти йилдан бери кузатиб келаман. Ҳозирда эса жума кунлари ўзгача бахт, ўзгача тетиклик ҳис қиламан. Аллоҳ таоло барча муслима қизларни жума кунлари ҳам, бошқа кунларда ҳам Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтиш ҳаловати билан сийласин!»
Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.