Атрофга назар солсангиз, одамларнинг қилаётган ҳар бир ҳаракати замирида маълум бир инсонларнинг эътирофи яъни севгисига эришиш ётади. Хўш, нима бўлибди дерсиз. Ҳеч нима. Мана шу ҳеч нима бўлмайдиган, ўткинчи эътироф ва туйғулар учун жуда кўп вақтимиз ва соғлигимизни сарфлаймиз. Натижа эса биз ўйлагандек бўлмайди.
Баъзида юзи нурли, қалби – ўзи таъкидламаса-да пок бўлган, кўпчилик томонидан эъзозланадиган инсонларни кўриб “Худо суйган банда эканда” деб қўямиз. Яна бир тоифа одамлар бор. Уларнинг юриш-турушидан нолиб, аксарият кишилар “Худо урган одам у” дейди.
Аллоҳ таоло Ўз Каломи Қуръони каримда Ўзи севган бандалари ҳамда ёмон кўрган тоифалари ҳақида хабар бериб, бир қанча оят нозил қилган. Қуйида мазкур тоифаларнинг айримларини тақдим этамиз.
Аллоҳ таолонинг севгисига сазовор бўладиган тоифалар:
“Айтинг (эй Муҳаммад!): Агар Аллоҳни севсангиз, менга эргашингиз. Шунда Аллоҳ сизларни севади ва гуноҳларингизни мағфират этади. Аллоҳ кечирувчи ва раҳмлидир”. (Оли Имрон, 31)
“Албатта, Аллоҳ эзгулик қилувчиларни севади”. (Моида, 13)
“Албатта, Аллоҳ одилларни севади”. (Моида,42)
“Имон келтирганларнинг Аллоҳга бўлган севгилари эса (уларникидан) кучлироқдир”. (Бақара, 165)
“Албатта, Аллоҳ (шунгача билмай йўл қўйган хатоларидан) чин тавба қилувчиларни ва обдон покланиб юрувчиларни севади”. (Бақара, 222)
“Аслида эса, ким (Аллоҳ) аҳдига вафо қилса ва тақволи бўлса, албатта, Аллоҳ (бу каби) тақводорларни севади”. (Оли Имрон, 76)
Аллоҳ таоло севмайдиган тоифалар:
“Албатта, У исроф қилувчиларни севмайди”. (Анъом,141)
“Албатта, Аллоҳ кибрли ва мақтанчоқ кишиларни севмайди”. (Нисо, 36)
“Аллоҳга ҳам, охират кунига ҳам имон келтирмайдиганларни (Аллоҳ севмайди)”. (Нисо, 38)
“Албатта, Аллоҳ хиёнатчи ва жиноятчи бўлган кимсани севмайди”. (Нисо,107)
“Албатта, У исроф қилувчиларни севмайди”. (Нисо, 141)
Мазкур оятларда Аллоҳ таоло қайси тоифа одамларни севиши-ю, қайси тоифани севмалигини очиқ-ойдин таъкидламоқда. Бизларга берилган имконият эса қайси тоифада бўлишни танлаш. Ҳар биримизнинг қилаётган ният ва амалларимиз ё Аллоҳнинг ғазабига, ёки севгисига мушарраф этади.
Барчамизга Аллоҳ таоло, Ўзи севган бандалари қаторида бўлишликни насиб этсин!
Саидаброр Умаров
Cавол: Отам билан Мадинаи мунавварада умра учун эҳромга кириб, Маккага йўлга тушдик. Лекин йўлда ҳаво совуб кетиб, отам дўппи, куртка ва пайпоқ кийиб олишга мажбур бўлдилар. Бу ҳол Маккага етиб боргунимизча давом этди ва эҳромда умра қилиб олдик. Саволим шуки, отам кийган кийимларининг ҳар бири учун алоҳида каффорат берилиши лозим бўладими?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Эркак киши ҳаж ёки умрага эҳром боғлаганда зарурат сабабли бир нечта тикилган кийимни бир кундуз ёки бир кеча (ёки жами 12 соат)дан кам муддат кийиб юрса битта садақа – ярим соъ (2 кг атрофида) буғдой ёки унинг қийматини ҳарам чегарасида фақирларга садақа қилиши кифоя қилади.
Агар бир кундуз ё кеча (12 соат)дан кўп муддат кийиб юрган бўлса, ҳарам чегараси ичида битта жонлиқ сўйиши етарли. Кийимлар бир нечта бўлиши билан садақа ёки сўйиладиган жонлиқлар сони кўпаймайди.
Шу ўринда эслатиб ўтиш лозимки, эркак киши эҳромдалик ҳолида совқотиб қолса, тикилган кийим кийиб олмасдан, адёлга ўхшаш бирор ёпинчиқ ўраниб олиш ёки кенг кийимни енгига қўлларини киритмасдан, елкасидан ташлаб олиш ҳам мумкин. Буни кийим кийиш деб ҳисобланмагани учун жиноят саналмайди ва каффорот ҳам лозим бўлмайди (“Камолуд дироя” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.