Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
08 Июн, 2025   |   12 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:06
Қуёш
04:50
Пешин
12:27
Аср
17:36
Шом
19:58
Хуфтон
21:35
Bismillah
08 Июн, 2025, 12 Зулҳижжа, 1446

Муносабат ва мурожаат

23.12.2018   2697   5 min.
Муносабат ва мурожаат

Аброр Мухтор Алий билан содир бўлган воқеага муносабатимдан кейин “Нега Фазлиддин Парпиев масаласида сукут қилган ҳолда, бунда муносабат билдиряпсиз?“ деган маломатлар кўпайиб кетди. Ўзи шахсийда ҳам бундай сўровлар кўп эди.

Аслида у воқеани бунисига қиёс қилиш нотўғри. Чунки бунда ўзаро ҳақоратнинг мантиқий якунини кўрган ва аралашувимизда фойда кўпроқ эканини билган бўлсак, унда масала нозик, менинг муносабатим ҳеч нарсани ҳал қилмаслиги ва менинг учун сукут қилиш ҳар томонлама фойда экани маълум эди.

Энди Фазлиддиннинг чет элга чиқиб кетиш масаласига келсам, прокуратурадаги суҳбат қай даражада енгил ё оғир бўлганини қўлимдаги маълумотлар орқали била олмадим. Ҳатто Суръат Икромов ёзганларида ҳам энди жим юриш, ижтимоий тармоқларда ёзмаслик ҳақидаги огоҳлантирувдан бошқа маъно кўрмадим. Кейинги баёнотларда Фазлиддинга нисбатан жиноий таъқиб йўқлиги айтилди. Шундан келиб чиқиб айтишим мумкинки, мамлакатдан чиқиб кетиши (ҳижрат демадим!) масаласида ҳам қарор унинг ҳукмига ҳавола. Фақат чиқиб кетишдаги шов-шувлар ҳийла ошиб кетмадимикан? Воқеа талқинида ҳис-ҳаяжонларга ортиқча йўл қўйилмадимикан? Ҳатто ўзи ишлатмаган (ҳижрат каби) ибораларни қўллаш, чақирилишга навбати келганларнинг номини зикр қилиб жамиятда ваҳима қўзғаш каби ножўя ҳолатлар юзага чиқмадимикан?

Энди энг асосий айтмоқчи бўлганим. Кейинги йилларда диний соҳада ҳам давлатимиз томонидан яхши ишлар амалга оширилмоқда. Кўплари ҳаммага аён. Мен диний айбловлар билан қамалган кўпчилик маҳкумлар озод қилингани, ман этилган ташкилотларга адашиб кириб қолган фуқароларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш бўйича Республика идоралараро комиссияси тузилгани ва яқинда мамлакатимизда “қора рўйхат“ бекор қилинганини алоҳида таъкидламоқчиман. Шу ишларнинг самараси ўлароқ Ўзбекистоннинг дин эркинлиги борасидаги рейтинги яхшиланмоқда. Олдингидан кўра аҳвол ўнгланмоқда. Бу соҳадаги муаммоларга биринчилардан дуч келадиган ва танасида илк ҳис қиладиган киши сифатида айта оламанки, вазият яхши томонга ўзгарган ва янада ўзгаришига умид қиламан. Ва бу яхши йўналиш ўзгаришини хоҳламайман ва уни ўзгартиришга сабаб бўладиган ишлардан узоқ юраман. Бинобарин бошқаларни ҳам шунга чақираман. Очиқроқ айтадиган бўлсам, давлат мусулмонлар ҳуқуқини эътироф этишни бошлаб турган бир пайтда, ақл, фаҳм-фаросатни ишлатиб ҳаракат қилинишини ёқлайман, аммо эҳтиётсизлик, жоҳиллик қилиб дин ва давлат ўртасидаги нозик ришталарни узишларига мутлақо қаршиман!

Энди мен ҳам савол берсам: ҳукумат бу борада яхши қадам ташлаётган бир пайтда Фазлиддиннинг юртдан чиққанини “ҳижрат муборак!“ дея қутлашдан ким ва нима манфаат кўради?! Давлатнинг мусулмонларга, мусулмонларнинг давлатга пайдо бўлаётган ўзаро ишончини ва яқинлашувини бузишдан ким фойда олади?! Ёки масалани шовқин-сурон кўтариб, ўзини қаҳрамон кўрсатиб, лаънатлаш ва сўкиш билан ҳал қиламан дейиш қайси ақл меъёрларига тўғри келади?!

Хўп, “мен Фазлиддин қаҳрамон, унга ҳижрат муборак, давлат ёмон, сизлар яхши“, десам масала ҳал бўладими? Шу билан сизнинг хоҳиш-иродангиз қониб, ҳамма муаммолар ечилиб кетадими? Сизнинг бундай шахсий фикрларингизга эргашишга менинг қандай мажбуриятим бор? Ёки сизнинг сўзингиз ваҳий ва амалингиз ислом-у, қачон мен айтганингизни қилсам маъсум ва ҳақиқий мусулмон бўламанми? Сизда ўзингизнинг тўғри фикрда мутлақ танҳо эканингиз ҳақидаги журъат қаердан пайдо бўлди? Бу саволларни йўналтираётган кишиларга ҳали анча саволларим бор.

Бу давлат бизники, биз эса шу давлат раиятимиз. У ривожланса, обрў топса, фаровон бўлса ҳаммамизга фойда. Бир мусулмон сифатида мен ватаним равнақи ва диним иззати учун хизмат ва ҳаракат қиламан. Агар давлатим менинг бу ишларимни тушунса амалимга ғурурланмайман, У Аллоҳнинг фазли, Ўзига ҳамд айтаман, тушунмасдан қарши бўлса, ниятим холис бўлгани учун асло хафа бўлмайман. Агар бу йўлда ундан азият етса сабр қиламан, таваккулда бўламан. Эртага кимнинг бошига нима тушишини якка Аллоҳ билади. Аллоҳ икки дунёда ҳам офият беришини ўзим ва ҳамма учун сўрайман.

Динга ҳикмат билан даъват қилинади. Буни юқорида айтдим. Шунинг учун ўзим ҳикмат деб билган йўл билан унга хизмат қилиш илинжидаман. Ҳикматни мўтадилликда, васатийликда, илмда, сокинлик ва узлуксизликда деб биламан. Бу менинг қаноатим. Бошқаси бўлса у сизнинг қаноатингиз. Мен сизникига аралашмадим, сиз ҳам меникига аралашманг!

Булар диний тушунчаларимдан келиб чиққан шахсий фикрларим эди. Улар дин эмас, хатолари бўлиши мумкин. Сиз ҳам фикрингизни айтинг. Аммо уни ҳамма эргашиши шарт бўлган дин дея тақдим қилманг!

Саломат бўлинг!

Мубашшир Аҳмад хафизуллоҳ

Манба: https://azon.uz

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар

Нима учун “арафот” деб номланган?

04.06.2025   3471   4 min.
Нима учун “арафот” деб номланган?

Арафот сўзи луғатда – билиш, таниш маъноларини билдиради.

Макка шаҳридан 20 км, Минодан 10 км, Муздалифадан эса 6 км, Намира масжидидан 1,5 км узоқликда жойлашган. Узунлиги 11-12 км ва кенглиги 6,5 км бўлган водий. У қаттиқ катта тошлардан иборат. Жанубий томонда 168 та зинаси мавжуд.

Маълумотларга кўра, Одам Ато билан Ҳавво онамиз жаннатдан чиқариб юборилганларидан кейин бир-бирлари билан шу ерда учрашганлар, дейилади.

Бошқа бир ривоятда Жаброил алайҳиссалом Иброҳим алайҳиссаломга ушбу маконда ҳаж амалларини ўргатиб: “Арофта?” (“Ўргандингизми?”) деганларида, Иброҳим алайҳиссалом: “Ҳа”, деганлар. Шундан кейин Арафот деб номланиб қолган.

Арофат тепалигида бир баланд жой борки, у ерни “жабалул роҳма”, яъни “раҳмат тоғи” дейилади. Арафа куни ҳожиларга ёғиладиган беҳисоб раҳмат ва баракалар сабабли “раҳмат тоғи” деб номланади. Ушбу тоғ Илол, Нобит ҳамда Қурийн деб ҳам аталади.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам вафотларидан 93 кун олдин, ҳижратнинг 10 йили Мадинадан ҳажга келиб, арафа куни шу тепаликка чиққанлар ва оқ туяларини чўктириб, унинг устида туриб “Видолашув ваъз”ини айтганлар. Бу жой узоқдан кўриниб туришлиги учун устун шаклида кўтарилиб, оққа бўяб қўйилган.

Арафотда ҳажнинг асосий аркони адо этилади. Арафа куни бомдод намози ўқилгандан сўнг Минодан Арафотга қараб йўлга тушилади. Зилҳижжа ойининг 9-куни, яъни арафа куни ҳожилар шу тепаликка чиқиб, то қуёш ботгунга қадар ибодат билан машғул бўладилар. Арафотда маълум муддат турмаган кишининг ҳажи ҳаж ҳисобланмайди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳаж Арафотдир”, деганлар (Имом Термизий ва Насоий ривояти).

Арафотга чиқишдан олдин ғусл қилиб олинса яхши бўлади.

Арафотга чиқишда ва у ерда турганда доим такбир, таҳлил, ҳамд ва талбия (“лаббайка”) айтилади. Арафотда дуолар ижобат бўлади. Шунинг учун ҳожилар кўпроқ дуода, зикрда, тиловатда, илтижода, чин дилдан тазарруда бўлишга интилишлари лозим.

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Дуоларнинг яхшиси – Арафот кунги дуодир”, деганлар (Имом Термизий ривояти).

Арафотда қуйидаги оят нозил бўлган: “Бугун Мен сизлар учун динингизни комил қилдим, Мен сизларга неъматимни тўкис қилиб бердим ва сизлар учун Исломни дин қилиб танладим” (Моида сураси, 3-оят).

Арафотда ва Раҳмат тоғида қуйидаги дуоларни ўқиш тавсия этилади:

“Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи. Субҳаналлоҳил ъазийм”.

Лаа илаҳа илла анта. Субҳанака инни кунту миназ-золимийн.

Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳил ъалийил ъазийм”.

Роббана атина фид-дуня ҳасанатан ва фил ахироти ҳасанатан ва қина ъазабан-нар.

Аллоҳумма аслиҳ ли динийаллазий ҳува ъисмати амри ва аслиҳ ли дунйаяллати фиҳа маъаший ва аслиҳ лий ахиротияллати фиҳа маъадий, важъалил ҳайата зийадаталли мин кулли хойрин, важаълил мавта роҳаталли мин кулли шаррин.

Аъузу биллаҳи мин жаҳдил балаи ва даркиш-шақои ва суъил қазои ва шатаматил аъдаи.

Арафотда пешин ва аср намозлари бир азон ва икки иқомат билан қўшиб қаср қилиб ўқилади. Ҳажнинг амири хутба ўқийди.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Арафа куни, Аллоҳ бандаларни дўзахдан кўп озод қилганчалик бошқа бирор кун йўқ!” (Имом Муслим ривояти).

Бошқа ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Аллоҳ ҳузурида Арафот кунидан яхшироқ кун йўқ. Аллоҳ таоло дунё осмонига (фаришталарга мақтаниб) ер аҳли билан фахрланиб айтади: “Менинг чанг босган бандаларимга қаранг! Менинг раҳматимдан умидвор бўлиб,  барча жойлардан келдилар. Ваҳоланки, улар менинг азобимни кўрмаганлар. Аллоҳ таоло бирор кунда  Арафа кунидек бандани дўзахдан озод қиладиган кун йўқ, дейди”.

Аллоҳ таоло ҳажингизни мабрур, саъйингизни машкур ва гуноҳингизни мағфур қилсин!

Даврон НУРМУҲАММАД