Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
21 Июн, 2025   |   25 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:04
Қуёш
04:50
Пешин
12:30
Аср
17:40
Шом
20:03
Хуфтон
21:42
Bismillah
21 Июн, 2025, 25 Зулҳижжа, 1446

Чинакам бойлик бизнинг маконда

22.12.2018   2853   3 min.
Чинакам бойлик бизнинг маконда

Кеча Ўзбекистонда ислом цивилизацияси маркази қурилиши билан танишишга келган Президентимиз:
– Ҳамма ўз тарихини улуғлайди. Лекин бизнинг мамлакатимиздагидек бой тарих, боболаримиздек буюк алломалар ҳеч қаерда йўқ. Бу меросни чуқур ўрганишимиз, халқимизга, дунёга етказа билишимиз керак. Бу марказга келган одам тарихимиз ҳақида тўла тасаввурга эга бўлиши, катта маънавият олиб кетиши зарур”, – дедилар.
Муҳтарам Президентимиз тилга олган бой тарихимиз ва буюк алломаларимизни айримларини ёдга олиб кўрамиз:
Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Исмоил Бухорийнинг “Саҳиҳи Бухорий”си неча асрлардирки, бутун дунё мусулмонларига дастуруламал бўлиб келмоқда;
Имом Абу Исо Муҳаммад ибн Исо ибн Савра ибн Мусо ибн Заҳҳок ас-Сулмий аз-Заририй ал-Буғий ат-Термизийнинг «Сунани Термизий» асари «Саҳиҳ Бухорий» ва «Саҳиҳ Муслим» китобларидан кейинги ўринда туради;
Абул Қосим Маҳмуд ибн Умар аз-Замахшарий араб грамматикаси, луғатшунослик, адабиёт, аруз илми, география, тафсир, ҳадис ва фиқҳга оид элликдан ортиқ асарлар яратган. Араб тили грамматикасига оид «Ал-Муфассал» (1121 йил) асарини у Маккада яшаган пайтидаёзган. «Ал-Муфассал» араб тили наҳву сарфини ўрганишда йирик қўлланма сифатида азалдан Шарқда ҳам, Ғарбда ҳам шуҳрат топган асарлардан ҳисобланади. Ўша даврнинг ўзидаёқ араблар орасида бу асар катта эътибор қозонган ва араб тилини ўрганишда асосий қўлланмалардан бири сифатида кенг тарқалган;
Абу Мансур Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Маҳмуд ал-Ҳанафий ал-Мотуридий ас-Самарқандий раҳимаҳуллоҳ мусулмонлар эътиқодига турли хил ёт ғоялар кириб келишининг олдини олган ва илмни жоҳилларнинг таъвилидан ҳимоя қилган раббоний олимлардан эди;
Имом Абу Муин Маймун ибн Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Муътамид ибн Муҳаммад Макҳул ан-Насафий “Имом фозил сайф ул-ҳақ” (ҳақиқат қиличи ) каби тахаллус билан улуғланган;
Буюк фақиҳ Али ибн Абу Бакр ибн Абдулжалил Фарғоний Риштоний Марғиноний фиқҳда беҳад катта илмга эга бўлгани ва бу соҳада беқиёс асарлар яратгани туфайли Бурҳонуддин (Ислом динининг далили) номи билан донг таратган.
Унинг “Ҳидоя” асари бутун мусулмон оламида машҳур бўлиб кетди, мусулмон ҳуқуқи – фиқҳ бўйича энг аниқ, изчил, мукаммал асар сифатида тан олинган;
Булардан бошқа яна не-не буюкларимиз борки, уларнинг фақат номининг ўзини санаб чиқишнинг ўзиёқ кишидан катта илм ва масъулият талаб қилади.
Муҳтарам Президентимиз Ўзбекистонда ислом цивилизацияни очишдан мақсад ана шарафли аждодларимиз қолдирган бебаҳо меросни пухта ўрганиб, ушбу илмлардан эл-юрт манфаат олсин деган эзгу ғояни назарда тутганини турли муносабатлар билан бир неча бор таъкидлаб ўтдилар. У киши айтганидек, Марказга келган одам бу ердан қуруқ таассуротлар билан эмас, маънавиятини бойитадиган илму ирфон олиб, руҳи юксалиб қайтмоғи керак.
Мана Ўзбекистон ташаббуси билан 12 декабрда БМТ Бош Ассамблеясининг ялпи сессиясида “Маърифат ва диний бағрикенглик” резолюцияси қабул қилинди. Чинакам маърифат ва диний бағрикенглик илдизлари эса аждодларимиздан мерос бўлиб қолган илмий-ижодий ишларда ўз ифодасини топган. Ўзбекистонда ислом цивилизацияси маркази ана шундай бебаҳо мерос билан дунё халқини таништиришга, бутун олам аҳлини бағрикенгликда, илму маърифат устуворлигида яшашга даъват этади, иншоаллоҳ!


Дамин ЖУМАҚУЛ

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар

Жамоат намозини ўтказиб юборганнинг таъзияси

13.06.2025   9850   2 min.
Жамоат намозини ўтказиб юборганнинг таъзияси

Ўтган солиҳ зотлар жамоат билан намоз ўқиёлмай қолсалар, бир-бирларига таъзия изҳор қилишар экан. Шундай зотлардан бири Ҳотамул Асом айтади: “Мен жамоатга улгурмай қолдим, шунда менга Абу Исҳоқ Бухорийнинг бир ўзи таъзия билдирди. Агарда ўғлим ўлиб қолса минглаб одамлар таъзия изҳор қилишади. Бунинг сабаби одамлар наздида дин мусибати дунё мусибатларидан кўра арзимас саналганидандир”.

Бугунги кунда орамизда қанчалаб одамлар жамоат намозларини ўтказиб юборадилар, жиддий эътибор қаратмайдилар. Баъзида иш, ғам-ташвишларнинг кўплигини баҳона қиламиз, тўғрими?! Яна кўплар туни билан ухламасдан, бомдод намозига яқин ухлаб қолишлари ҳам бор гап.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг “Зимис­тонда масжидлар сари одим ташловчиларга қиёмат кунидаги тамомий нурнинг хушхабарини беринглар”[1] деганларини наҳот эшитмагансиз?!

Шайтон сизнинг устингиздан ғалабага эришиб, намозда хотиржамлигингизни кетказишига имкон берманг!

Омир ибн Абдуллоҳ ўлим тўшагида ётганларида азон овозини эшитиб: “Мени қўлимдан тутинглар”, дедилар. Омир ибн Абдуллоҳга “Ахир сиз бетобсиз-ку”, дейишганида: “Аллоҳнинг чақириғини эшитиб туриб, унга риоя қилмайманми”, дедилар. Кейин  у кишини қўлидан ушлаб турғизишди. Масжидда имом билан шом намозининг бир ракатини ўқидилар ва жон таслим қилдилар.

Яна бир мисол: Суфён ибн Уяйна азон айтилишидан илгари намозга боришга иштиёқманд бўлганлар ва доим: “Намозга азон айтилмагунича масжидга келиб турмайдиган ёмон қул бўлма. Чунки ёмон қул чақирмагунингча келмайди”, дер эдилар.

Оиша розияллоҳу анҳо онамиз айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан суҳбатлашиб ўтирардик, у зот ҳам биз билан гаплашиб ўтирардилар. Борди-ю, намоз вақти кириб қолса, бир-биримизни танимагандай бўлиб олардик”[2].

Шукрки, орамизда масжидда биринчи сафга жойлашиш учун ғайрат қилувчилар кўпайиб бормоқда. Набий алайҳиссалом: “Агарда одамлар азонда ва биринчи сафда нималар борлигини билишса эди, унга эришиш учун қуръа ташлашдан бошқа чора бўлмаса, албатта, қуръа ташлаган бўлардилар”, деганлар.

 Саид ибн Мусайяб айтади: “Мен эллик йилдан бери бирор марта биринчи такбирни ўтказиб юбормаганман. Эллик йилдан буён намозда бирорта кишининг бошининг орқасига қараган эмасман”.

 

Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.


[1]  Имом Термизий ва Имом  Абу Довуд ривояти.
[2]  Мурсал ҳадис. Ироқийнинг “Иҳё”га ёзган тахрижига қаранг (1, 205).