Мана, жонажон диёримизга қиш фасли ҳам кириб келди. Кунлари қисқа, тунлари узун – қиш. Ушбу фаслда кечаларнинг узайиши бошқа вақтларда қилолмаган солиҳ амалларни бажаришимиз учун қулай фурсатлар: оила аъзоларимиз билан суҳбатлашиш, яқинлар ва қариндош-уруғлар ҳолидан хабар олиш, китоб ўқиш каби имкониятларни беради.
Қишда одамлар кўпроқ намоз ўқишга, рўза тутишга мойил бўлади. Қиш қазо намозларини ўқишга ҳам жуда қулай фасл ҳисобланади. Чунки куннинг иссиғида одам кўп намоз ўқий олмайди: иссиқ танасини ланж қилади ва саждага борганда бошига кўп қон қуйилгандек туйилиб, одам оғирликни ҳис қилади. Аммо қишда ундай эмас.
Ғайратли кишилар қишнинг узун тунлари таҳажжудга ҳам туради. Сокин тун бағрида роҳатланиб таҳорат олади, намоз ўқийди, Қуръон тиловат қилади. Ҳамма уйқуда, фақат Аллоҳ ва обид сўзлашмоқда – обид роз айтмоқда, Аллоҳ таоло тингламоқда.
Банда ширин уйқуни енгиб тургани учун Аллоҳ ундан бир дардни кўтаради; таҳорат олиб танаси енгил тортганда, унга соя солиб келаётган яна бир дардни аритди; намоз ўқиб руҳи енгил тортганда эса ҳаммасини жамлаб уни касалликдан фориғ этди; қалбини эса қурумдан тозалади, кўнгли юмшаб кўзидан оққан ёш қалбидаги қурумларни ювиб кетди. Жисми ва руҳи покланган инсонга файз эшиклари очилди. У Қуръони каримни ўқир экан, муқаддас Китобнинг ҳар бир ҳарфи унга мўъжиза бўлиб кўрина бошлайди. Чунки Аллоҳ таолонинг фаришталари бу банда ҳаққига ўша ҳарфлар миқдорича истиғфор айтди.
Қазо рўзаси бор кишилар ва нафл рўзаси тутишни ният қилганлар ҳам қишда рўза тутишга уринади. Чунки қишда кундузлари қисқа бўлади, бир зумда қоронғу тушади. Аммо бу асосий сабаб эмас. Асосий сабаб шундаки, тунда вақтида уйқуга ётган мўмин тун узунлиги боис саҳар вақтига келиб уйқуга тўйиб туради. Юқорида айтилган ибодатларни қилганидан сўнг унинг кўнгли рўзага ҳам мойил бўлади. Зеро, рўза ўша ибодатларнинг давоми бўлгани қандай яхши. Қолаверса, ҳадиси шарифда
"Қиш мўъминнинг баҳоридир. Кундузлари қисқалиги учун рўза тутади, кечалари узун бўлгани учун туриб намоз ўқийди" (Аҳмад, Абу Яъло, Байҳақий).
Ўзи нима учун қишда шундай бўлади? Куз, ёз, баҳордагидан кўра, қишда одам тақводорроқ, бошқаларга нисбатан ҳам меҳрибонроқ бўлиб қолади? Бунинг сабаби ҳам ҳадиси шарифда жуда чиройли таърифланган экан: "Одам боласининг қалби қишда юмшайди. Шундай. Чунки Аллоҳ толо Одамни тупроқдан яратган. Тупроқ эса қишда юмшайди" (Суютий, ал-Муттақий).
Шундай экан, бу фаслдан – Аллоҳ таолонинг иноятидан фойдаланиб қолишга, янада кўпроқ ибодат қилишга, барчамизга насиб айласин.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Муторриф ибн Мусъаб айтадилар: “Мен халифа Мансурнинг ҳузурига кирсам, у ғамгин ва хафа ҳолатда экан. Айрим яқин инсонларидан жудо бўлгани сабаб, ҳатто сўзлашмай қўйган экан. У менга: “Эй Муторриф! Мен мусибатга дучор бўлдим. Бу балони Аллоҳдан бошқа ҳеч ким бартараф қила олмас. Аллоҳ бу мусибатни даф қилишини сўрашим учун бирон дуо борми? Мен уни ўқиб юрардим”, деди.
Мен: “Эй мўминларнинг амири! Муҳаммад ибн Собит менга Амр ибн Собит ал-Басрийдан ривоят қилиб гапириб берган. “Басралик бир кишининг қулоғига пашша кириб кетиб, қулоқ пардасигача етиб борди. У оғриқдан қийналиб, кечасию кундузи ухлолмай қолди. Шунда Ҳасаннинг яқинларидан бир киши: “Саҳоба Ало ибн Ҳазрамийнинг дуоларини ўқигин, чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобалари ушбу дуони саҳрода ва денгизда сўраб дуо қилганларида, Аллоҳ таоло уларни машаққатдан халос қилган”, деб айтган эди, у киши: “Аллоҳ раҳм қилсин, у қанақа дуо?” деди. Шунда мен у кишига қуйидаги ривоятни айтиб бердим:
“Ало ибн Ҳазрамийни Баҳрайнга юборилди. У киши саҳрони юриб бораркан, жуда қаттиқ чанқоқ ва сувсизликдан ўлар ҳолатга келди. Шунда у зот уловдан тушди ва икки ракат намоз ўқиди. Сўнгра: “Йа Ҳалийму, йа Алийм, йа Алиййу, йа Азийм, исқинаа” (Эй Ҳалим, эй Билувчи, эй Олий ва эй Буюк Зот, бизни сув билан суғор, ташналигимизни қондир) деб дуо қилганди, бирдан қушнинг қанотига ўхшаб кетадиган булутлар пайдо бўлиб, гумбурлай бошлади. Сўнгра ёмғир ёға бошлади, биз идиш ва мешкобларимизни тўлдириб олдик. Йўлимизда давом этиб, денгиз қирғогидаги кичик кўрфазга етиб келдик. У ерда ҳеч қимирлашни иложи йўқ эди. Сузиб кетишимиз учун кемаларимиз ҳам йўқ эди. У киши икки ракат намоз ўқиб: “Йа Ҳалийму йа Алийм, йа Алиййу йа Азийм, ажизнаа” (Эй Ҳалим, эй Билувчи, эй Олий ва эй Буюк Зот, бизни бу ердан ўтказиб юбор), деб айтдилар. Сўнгра отнинг тизгинидан ушлаб: “Аллоҳнинг исмини айтиб бу ердан кечиб ўтинглар”, дедилар.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу: “Биз сувнинг устидан юриб ўтдик. Аллоҳга қасамки, бизни на оёқларимиз, на маҳсиларимиз ва на оёқ кийимларимиз ҳўл бўлган эди. Ўша пайтда қўшин тўрт минг отлиқдан иборат эди”, деб айтдилар.
(Ибн Абу Дунё, Лалкаий ва Ибн Абу Шайба мусаннифларида баъзи қисқартириш ва қўшимчалар билан ривоят қилишган).
Ҳалиги қулоғига пашша кириб кетган киши ҳам ушбу дуони ўқиган эди, қулоғидан пашша чиқиб, ўз ҳолига келди.
Халифа Мансур ҳам қиблага қараб, ушбу дуо билан сўрай бошлади. Бироз фурсат ўтиб, менга юзланди ва: “Эй Муторриф, Аллоҳ мендаги ғамни аритди”, деб овқат келтиришларини амр қилди ва мени ҳам таклиф этди, бирга ўтириб тановвул қилдик.
“Ёқимсиз нарсаларни бартараф қилиш ва бало офатдан қутулишда дуонинг аҳамияти” номли китобдан.
Биз ҳам ҳаётда қандайдир муаммо ва тўсиқларга дуч келиб: “Йа Ҳалийму йа Алийм, йа Алиййу йа Азийм”, деб айтиб, ўша муаммони кўтаришини Аллоҳдан астойдил ва чин ихлос билан сўрасак, инша Аллоҳ У Зотнинг ёрдами билан муаммолардан халос бўламиз.