20 Январ, 2025, 20 Ражаб, 1446
20 Январ, 2025, 20 Ражаб, 1446
Аллоҳга шукрки, юртимиздаги икки мингдан зиёд масжидлар кундан-кунга обод бўлмоқда. Янгидан-янги масжидлар қурилмоқда, кўплари қайта чирой очмоқда. Ўзбекистон мусулмонлари идораси ташаббуси билан Тошкент шаҳри Мирзо Улуғбек туманидаги “Олтинтепа” жоме масжиди кишилар учун жуда ҳам қулай шаклда қайта бунёд этилди. 2016 йил август ойида қурилиш ишлари бошланган эди. Масжид икки йилу тўрт ой деган-да ҳашар йўли билан битказилди. Масжид маҳобатли мовий гумбаз, кенг хонақоҳлар, сўлим ҳовлига эга бўлиб, бир вақтнинг ўзида 2300 нафар намозхонни ўз бағрига сиғдира олади.
Бугун, 6 декабрь куни “Олтинтепа” масжиди қайта қурилиши муносабати билан очилиш маросими ўтказилди. Унда уламолар, имом-домлалар, намозхонлар ва оммавий ахборот воситалари вакиллари иштирок этди.
Маросимда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари муҳтарам Президентимиз раҳнамоликларида жуда катта ўзгаришлар ва амалий ишлар бўлаётганини таъкидлаб, мана шундай гўзал жоме масжидлар халқимизга туҳфа этилаётганидан мўмин-мусулмонлар чексиз мамнун эканларини изҳор қилдилар.
Муфтий ҳазратлари мана шундай бунёдкорлик ишлари жорий йилда биргина Тошкент шаҳрида 9 та жомеда амалга оширилгани, 12 та масжид капитал таъмирлангани, айримларида қурилиш ишлари давом этаётганини билдирдилар. Айниқса, пойтахтимиздаги “Сузук ота” ва “Шайх Муҳаммадсодиқ Муҳаммадюсуф” мажмуаларида бунёдкорлик ишлари изчил давом этаётганини алоҳида қайд этдилар.
Дин ишлари бўйича қўмита раиси ўринбосари Нуриймон Абулҳасан юртимизда бўлаётган ўзгаришларни аввалги даврларга нисбатан қиёслаш кераклиги, 90-йилларда масжидлардаги шароитлар жуда ҳам оғир бўлгани, иссиқ сув у ёқда турсин, хонақоҳни иситишга ҳам имкон етмаслигини гапририб, мана шундай ўзгаришларга доимо шукр қилиш, ёш авлодга етказиш зарурлигини таъкидлади.
“Олтинтепа” жоме масжиди имом-хатиби Исломиддин домла Зуҳриддинов улуғ устозлар ва уламолардан мана шундай жоме масжидни барпо этишда меҳнат қилган уста-ю муҳандислар, саховатпеша инсонлар ва шундай савобли ишга бош қўшган барча-барчанинг ҳаққига дуо қилишни илтимос қилди, хайрли дуолар қилинди.
Ҳақ таоло ушбу муҳташам жомени мўмин-мусулмонларга муборак қилсин.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Ҳазрат Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Қуръони каримнинг шарҳловчиси сифатида ҳукм чиқариш ваколатига эга эдилар. Шунга биноан ҳадис ҳукм чиқариш бўйича икки асосий соҳани қамраб олади.
Биринчи соҳа: Қуръони каримда зикр этилган ҳукмларни ёритиб бериш.
Иккинчи соҳа: Қуръони каримда кўрсатилмаган масалаларни ҳукм шаклида белгилаш.
Биринчи соҳада ҳадис Қуръони карим оятларини тафсир қилади. Умумий маънога эга бўлганини хослаштиради, яъни унга хусусий маъно беради, мутлоқ, яъни, қайд ва шартсиз оятларни қайдлайди.
Шу ўринда баъзи бир мисоллар келтириб ўтамиз. Қуръони каримда “Намоз ўқинглар” деб амр қилинган. Лекин намозларнинг сони, сифати, ракъатларининг сони Пайғамбаримиз алайхиссалом томонидан белгиланган ва амалда кўрсатиб берилган. Бу эса мужмал иборани изоҳлаш мисоли.
Умумий мазмунни хос қилиш учун мисол. Қуръони каримда мерос тизими умумий маънода келган. Яъни мерос қолдириш ва мерос олиш ҳуқуқи берилган. Лекин Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам мерос олиш учун дин бирлиги, қотил бўлмаслик ва қул бўлмасликни шарт қилиб қўйиб уни хослаштирганлар. Масалан, ўз отасини ўлдирган ёки ноҳақ йўл билан унинг ўлимига сабаб бўлган фарзанд отасидан мерос олиш хуқуқидан маҳрум бўлади.
Иккинчи соҳа бўйича ҳадисга тегишли масалалар. Зарурат чоғида Қуръони каримда айтилмаган бирон бир янги ҳукмни ҳадис ҳукм қилиб белгилаб беради. Бу ўринда айрим ҳукмлар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан махфий ваҳий ёки илҳом орқали содир бўлган ва баъзилари у зотнинг ижтиҳодлари ва шахсий фикрларидан келиб чиққан. Албатта, Пайғамбаримиз алайҳиссалом ижтиҳод қилишда ҳам ислом руҳи ва фалсафасини назарда тутар эдилар.
Бу ўринда кўп мисоллар бериш мумкин. Масалан, момога меросдан олтидан бир ҳисса бериш, никоҳ битимининг тўғри бўлиши учун гувоҳлар шартлиги, бадан аъзолари хун баҳосини белгилаш каби ҳукмлар киради.
Ислом шариатида ҳадисларнинг ўрни аҳамиятли экани кўриниб турибди. Ҳукмлар фақатгина Қуръони каримнинг ўзидан олинмайди. Қуръони каримда келган кўпгина ҳукмлар тафсилотини билиш учун ҳадислар муҳим аҳамият касб этади. Балки шаръий ҳукмларнинг бир қанчаси ҳадислар орқали келиб чиққан экан.
Ойбек Ҳошимов,
Ҳадис илми мактаби ўқитувчиси.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 