Она – ажойиб хилқат. Мўътабар зот.
Динимизда оналар эъзозланган, жаннат уларнинг оёқлари остида деб эълон қилинган.
Ота-онасини рози қилган инсондан Аллоҳ таоло рози бўлиши айтилган.
“Кимга яхшилик қилай?” деб сўраган саҳобага Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам уч марта “Онангга!” деб, тўртинчисида “Отангга ва яқин қариндошларингга!” дея жавоб берганлар.
Дунёда боласини ёмон кўрадиган, унга ёмонлик етишини истайдиган бирорта она йўқ.
Ҳеч бир она боласини қарғамайди. Хафа бўлиб, аччиқланса ҳам, тилининг учида танбеҳ бериб, уришади.
Боласи жонидан тўйдириб юборган тақдирда ҳам онаизор қарғамайди. Мабодо боласининг озорларига сабр косаси тўлиб кетганда, боласини эмас, ўзини сўкади. “Сени туғмай мен ўлай” дейди.
Ҳа, она ана шундай меҳрибон, мушфиқдир.
Қиш фасли ҳам кириб келди. Совуқ ҳавода юпун кийиниб юрган инсон шамоллаб қолиши ҳеч гап эмас.
Онангиз сизга “Болам, иссиқ кийиниб ол. Шамоллаб қолма” деса ва аёлингизга қараб, “Қизим ўғлимнинг жемперини, пальтосини олиб чиқинг, кийиб олсин” деганида, “Кийимим қалин бўлиб кетади, қўполлашиб кетаман, ҳаракатларим ноқулай бўлади. Ёш бола эмасман-ку! Шу яхши. Совқотмайман” деб волидангизнинг истагини ерда қолдирманг!
Меҳрга тўла юракларини эзманг!
Қўполлашиб кетсангиз ҳам айтган нарсаларини кийиб олинг!
Онангиз хурсанд бўлиши учун кийиб олинг!
Ҳаракатларингизда ўнғайсизлик сезсангиз ҳам онажонингизнинг гаплари ерда қолмасин!
Онангиз рози бўлиши учун қўполлашиб, қалинлашиб кетишга ҳам рози бўлинг!
Эртага чиндан ҳам ҳаво совиб, ўша жемпер ва пальтоларни кийишга эҳтиёжингиз тушганда, истасангиз ҳам, кутсангиз ҳам, соғинсангиз ҳам “Болам жемперингни кийиб ол, шамоллаб қолма” деган овозни эшитмайсиз.
Ҳозир бошингизда шундай овоз соҳибаси бор экан, Аллоҳ таолога кўп шукр қилиб, иссиқ кийиниб юринг!
Шу кичик ишни айтганларида ҳам “Хўп бўлади” деб, кўнгилларини кўтариб, кўплаб савоб ишлаб олишнинг пайидан бўлинг!
Онасининг овозини эшитишни соғинганлар, аммо эшита олмаётганлар қанча!
Аллоҳ таоло ота-онаси ҳаёт бўлган азизларимизнинг ота-оналарига узоқ умр, сиҳат-саломатлик берсин!
Ота-онаси вафот этган азизларимизнинг ота-оналарини раҳматига олиб, охиратларини обод айлаб, жойларини жаннатда қилсин!
Нозимжон Иминжонов
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Имом Байҳақий, Абу Убайд ва Ибн Асокирлар Сувайд ибн Ғафла розияллоҳу анҳудан ривоят қиладилар:
«Умар розияллоҳу анҳу Шомга келганида аҳли китоблардан бири: «Эй мўминларнинг амири! Мўминлардан бири мени ўзинг кўриб турган ҳолга солди», деди. У калтакланган, боши ёрилган ҳолда эди. Умар розияллоҳу анҳу қаттиқ ғазабланди ва Суҳайб розияллоҳу анҳуга:
«Бор, қара-чи, бунинг соҳиби ким экан?» деди.
Суҳайб розияллоҳу анҳу бориб қараса, у Авф ибн Молик розияллоҳу анҳу экан.
Суҳайб унга: «Мўминларнинг амири сендан қаттиқ ғазабланди. Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳунинг олдига бор, у зот билан гаплашсин. Умар шошилиб, сени бир нарса қилиб қўядими, деган хавфдаман», деди.
Умар розияллоҳу анҳу намозни ўқиб бўлиб:
«Суҳайб қани?! У одамни келтирдингми?!» деди.
«Ҳа», деди Суҳайб.
Авф Муознинг олдига бориб, бўлган воқеани айтиб берган эди, бас, Муоз ўрнидан туриб:
«Эй мўминларнинг амири! У Авф ибн Молик экан. Унинг гапини эшитиб кўринг. Шошилиб, уни бир нарса қилиб қўйманг», деди. Умар унга:
«Сенинг бу билан нима ишинг бор?!» деди.
«Эй мўминларнинг амири, қарасам, бу бир муслима аёлнинг эшагини етаклаб кетаётган экан. Эшак сакраб, аёлни йиқитиб юборай дебди. Лекин аёл йиқилмабди. Манави бўлса, уни туртиб йиқитиб, ўзини аёлнинг устига отди», деди Авф.
Умар унга: «Менга аёлни олиб кел, айтганингни тасдиқласин», деди.
Авф аёлнинг олдига борди. Аёлнинг отаси билан эри: «Нима қилиб қўйдинг?! Бизнинг соҳибамизни шарманда қилдинг-ку!» дедилар.
Бироқ аёл: «Аллоҳга қасамки, у билан бораман!» деди.
Отаси билан эри: «Биз бориб, сенинг номингдан гапирамиз», дедилар ва Умар розияллоҳу анҳунинг ҳузурига келиб, Авф айтган гапларга ўхшаш гап айтдилар.
Бас, Умар амр қилди. Яҳудий осилди.
Сўнгра Умар: «Биз сизлар билан бунга сулҳ қилганимиз йўқ. Эй одамлар! Муҳаммаднинг зиммаси ҳақида Аллоҳдан қўрқинглар! Улардан ким бу ишни қилса, унга зимма йўқ!» деди.
Сувайд: «Ўша мен кўрган яҳудий Исломда биринчи осилган одам эди», деди».
Бу ҳодисада Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг сиёсат ёки ташвиқот учун эмас, балки адолат учун иш олиб боришлари яққол намоён бўлмоқда. Мазкур яҳудий қилар ишни қилиб қўйиб, маккорлигини ишга солган эди. У: «Мусулмонларнинг халифаси келиб турибди, ҳозир сиёсат нозик пайтда унга арз қилсам, сиёсат учун менинг тарафимни олади», деб ўйлаган эди.
Дарҳақиқат, иш аввалига, сиртдан қараганда яҳудий ўйлаганича бошланди. Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу катта саҳобий Авф ибн Молик розияллоҳу анҳунинг обрўсига эътибор қилмай, ишнинг ҳақиқатини суриштира бошладилар. У кишидан бошқа одам бўлганида бир яҳудийни деб, ўзимизнинг обрўли одамни хижолат қилмайлик, деган мулоҳазага бориши мумкин эди. Аммо ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг табиатларида ва у киши кўрган тарбияда бундай мулоҳаза бўлиши мумкин эмас эди.
У кишидан бошқа одам бўлганида сиёсат учун, ноҳақдан бўлса ҳам уларнинг ёнини олиши мумкин эди. Аммо ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу бундай қилишлари мумкин эмас эди. У киши айбдор ким бўлишидан қатъи назар, унинг айбига яраша жазосини бериш тарбиясини олганлар. Ва шундай қилдилар ҳам.
«Ҳадис ва ҳаёт» китобининг 23-жузидан олинди