Орамизда ҳомиланинг ўғил ёки қиз эканини, кафтга қараб келажакда нима бўлишини, расмга қараб, инсонни қанча умр кўришигача айтиб берадиган “билимдонлар” ҳамон учраётгани ачинарли ҳолдир. Бундай инсонларнинг гап-сўзига қулоқ солиб мудҳиш хатога, улкан гуноҳга қўл ураётганлар ҳам афсуски йўқ эмас! Шунингдек, тиббий текширувлар натижасини мутлақ билиб, ҳомиласини олдиришга уринаётганлар, аксар ҳолларда эса бундай қилмишидан кейин афсус чекаётганлар ҳам кўпчиликни ташкил этмоқда. Қуйида шу каби ҳолатларга мисол бўладиган икки воқеани ҳукмингизга ҳавола этмоқчимиз.
Учта қизи бўлган аёл тўртинчисига ҳомиладор бўлганида ультра товуш ташхиси орқали текширтирганда қиз дейилган. Шунда уйга келиб, турмуш ўртоғи билан маслаҳатлашиб, олдиришга қарор қилишади. Бундан хабар топган қайнона қаршилик қилади. Бу ишни гуноҳлигини тушунтиради. Вақти соати келиб келин қиз эмас ўғини дунёга келтиради.
Яна бошқа бир воқеада тўртта қизи бўлган аёл ҳам замонавий аппаратлар воситасида ҳомиласини текширтирганда қиз экани маълум бўлади. Олдириб ташламоқчи эканини билган шифокор: “Ҳомилангиз катта бўлиб қолган. Хавфли бўлиши мумкин”, дейди. Аёл эса; “Ҳохлаган пулингизни бераман, олиб ташланг”, деб шифокорни кўндиради. Ҳомила бўлакларга бўлиб олиб ташланаётганда, Аллоҳнинг қудрати билан белдан паст қисми бутун чиқиб келади. Бундай ҳолатни кўриб, шифокор ҳам ҳайратда қолади, чунки ҳомила ўғил эди!
Аллоҳ таоло: “Бирор нарса (яратиш)ни ирода қилганида, Унинг иши фақатгина: «Бўл!»– дейишдир. У (нарса) эса бўлур (вужудга келур)”, деб марҳамат қилган (Ёсин, 82 оят).
Олиб ташланган ҳомиласи ўғил эканини билган аёл ўзини минг ёққа уриб, дод фарёд чекади. Аммо вақт ўтиб бўлган, афсусланишнинг эса мутлақо фойдаси йўқ эди.
Шунингдек, Қуръони каримда шундай марҳамат қилинади:
“Осмонлар ва Ернинг ҳукмронлиги Аллоҳга (хос)дир. (У) хоҳлаган нарсани яратур. Хоҳлаган кишисига қизларни ҳадя этур ва хоҳлаган кишисига ўғилларни ҳадя этур. Ёки уларга ўғил-қизларни жуфтлаб берур ва хоҳлаган кишисини фарзанд кўрмайдиган қилиб қўйгай. Албатта, У (бунинг ҳикматини) билувчи ва (ўзи хоҳлаган нарсани яратишга) қодирдир” (Шўро, 49-50 оят).
Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ер юзидаги ҳар бир экинга, дарахтлардаги ҳар бир мевага, ернинг қаъридаги ҳар бир уруғга “Бисмиллаҳир роҳманир роҳим. Бу фалончининг ризқидир”, деб ёзиб қўйилган” дедилар.
Фарзанд ўғилми, қизми Аллоҳ таолонинг буюк неъматидир. Бундай ҳолатларда оталар ҳам “зурриёдимнинг давомчиси бўлиши керак. Ўғил кўрмасдан ўтаманми?” Ёки “шунча қизни боқишнинг, уларни узатишнинг ўзи бўладими?”, демасдан, аёлларига руҳий далда бўлишлари ва Аллоҳдан яхшиликни биргаликда сўрашлари лозим бўлади. Чунки Аллоҳ таоло Қуръони каримда марҳамат қилиб шундай дейди:
“(Эй, инсонлар!) Болаларингизни қашшоқликдан қўрқиб ўлдирмангиз – уларга ҳам, сизларга ҳам Биз ризқ берурмиз. Уларни ўлдириш, шубҳасиз, катта хатодир. (Исро, 31 оят).
Аллоҳ таоло кимларгадир ўғил, кимларгадир қиз фарзандлар ато этади. Баъзиларни эса фарзандсизлик билан синайди. Кўпчиликка эса ўғил-қиз аралаш берилади. Бу илоҳий тақсимот – биз бандалар Аллоҳ таолонинг тақдирига қанчалик розимиз ва уни Ўзи рози бўладиган даражада яшаб ўтишимиз учун синовдир. Бинобарин, биз бандалардан ҳар бир неъматга шукр ва мусибатга сабр матлуб ва маҳбубдир.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси мутахассиси
Мунира АБУБАКИРОВА
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Бир кун келиб, фарзандларингизни ҳам қарғаб қўйсангиз нима бўлади?
Қиз бола мусибат келганда, қийинчилик пайтида ўзини ўзи қарғашга ўрганиб қолса, афсуски, бу нарса тилига ўрнашиб қолади. Йиллар ўтиб, худди шу ишни фарзандларига ҳам қилмайди деб, ким кафолат бера олади? Бундай ёмон одатга ўрганиб қолган аёл болалари ёшлик қилиб, жаҳлини чиқарса, уларни қарғаб ташлайди, уларга қўшиб, «Худо жонимни олса-ю, шулардан қутулсам» деб, ўзини ҳам қарғайди. Аслида бошингизга тушган ҳар қандай мусибат – Аллоҳнинг синовидир. Ёмон дуоларингиз, қарғишларингиз ижобат бўлиб, афсус-надоматда қоладиган кун келиб қолмасин, бугуноқ ўзингизни ўнгланг! Зеро, ҳаётда фарзандларини дуоибад қилган учун қанча-қанча оилалар хароб бўлган!
Ўзингизга ўлим тилаганмисиз?
Бошимизга оғир иш тушиб қолса, кўзимизга дунё қоронғи бўлиб, яшагимиз келмай қолади. Бу – Аллоҳни танимаслик, динни тушунмаслик, ҳаётнинг қадрига етмасликдир. Бундай кимса учун гўё келажак ҳаёти зимистондан иборат, уни ҳеч қандай яхшилик кутмаётгандек туюлади. Гўёки бу ҳаётда бирорта меҳрибони қолмагандек бўлиб қоади. Бундай ҳолатда инсон беихтиёр ўлимни орзу қилиб қолади, бундай азоблардан халос этишини сўраб, Аллоҳ таолога ёлвора бошлайди.
Шу ўринда бир савол туғилади: қаршимиздаги ҳамма эшиклар ёпилиб, яшашдан умидимиз узилиб қолса, бу азоблардан қутулиш учун ўлимни орзу қилишга ҳаққимиз борми ўзи?
Бу саволга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай жавоб берганлар:
«Ҳеч бирингиз бирор кулфат туфайли ўзига ўлим тиламасин! Шунда ҳам бошқа чораси қолмаса, «Аллоҳим, агар мен учун яшаш хайрли бўлса, мени яна яшатгин. Агар мен учун ўлим хайрли бўлса, жонимни олгин», десин».
Саҳобалар ҳам Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг гўзал одоблари билан зийнатланганлар. Шунинг учун ҳаётларининг энг қийин онларида ҳам ўлимни орзу қилмаганлар.
Қайсдан ривоят қилинади: «Ҳаббоб ибн Аратни кўргани бордик. У қорнидаги ярага етти марта куйдирма босган экан. Борсак, «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизни ўлим тилашдан қайтармаганларида, ўзимга ўлим тилаган бўлардим», деди» (Имом Бухорий ривояти).
Бир қиз айтади: «Гўдаклигимда отам менга Пайғамбаримизнинг «Ҳеч бирингиз зинҳор ўзига ўлим тиламасин», деган сўзларини ўргатганлар. Отам бу ҳадисни менга жуда кўп эслатар эдилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Аллоҳим, мен учун яшаш хайрли бўлса, мени яна яшатгин. Агар мен учун ўлим хайрли бўлса, жонимни олгин», дейишни ўргатганларини яхшилаб ёд олишга ундар эдилар. Отам: «Инсон ҳаётда кўп қийинчиликларга, мусибатларга дуч келиши мумкин. Аллоҳ асрасин, шундай пайт келиб қолса, ҳеч қачон ўзингга ўлим тиламагин! Умидсизликка тушсанг, Аллоҳга таваккул қилгин-да, «Аллоҳим, мен учун яшаш хайрли бўлса, мени яна яшатгин. Агар мен учун ўлим хайрли бўлса, жонимни олгин», деб дуо қилгин!» дер эдилар.
Отам бу дуони ёд олишимга нима учун бунчалик ҳаракат қилганларига, ўзига ўлим тиламасликни бунчалик қаттиқ тавсия қилганларига ҳайрон бўлиб юрардим. Йиллар ўтиб, ўсмирлик ёшига етдим. Ўша даврга хос муаммоларга дуч кела бошладим. Ана шунда беихтиёр отамнинг сўзларини эслаб қолдим. Кўпчилик дугоналарим салгина қийналса ҳам, ўзига ўлим тилаётганини кўриб, ҳайрон қолар эдим. Мен ҳам улардек бўлиб қолишим ҳеч гап эмас эди. Лекин отам ўргатган набавий дуолар туфайли Аллоҳ мени бундай қисматдан асради.
Пайғамбаримизнинг ўлимни орзу қилишдан қайтаришларида яна бир гўзал маъно борлигини англаб етдим. Ўлимни орзу қиладиган, яшашни ёмон кўрадиган қиз Аллоҳга ўлим тилаб дуо қилаверса-ю, Аллоҳ унинг дуосини ижобат қилмаса, ўз жонига қасд қилишга ҳам журъат қилиб қолиши мумкин. Бу эса жуда катта гуноҳ! Ўлим тилашнинг нечоғлик хатарли эканини яхши англаган қиз эса жонига қасд қилиш нақадар ёмонлигини тушуниб, бу ҳақда ўйлашдан ҳам эҳтиёт бўлади. Жуда қайғуга ботиб, умидсизликка, тушкунликка тушиб қолса ҳам, «Аллоҳим, мен учун яшаш хайрли бўлса, мени яна яшатгин. Агар мен учун ўлим хайрли бўлса, жонимни олгин», деб дуо қилса, Аллоҳга таваккул қилса, мабодо вафот этиб қолса ҳам, албатта яхшилик бўлади. Аллоҳ унга умр берса, Аллоҳга ишонгани учун «Демак, ҳали ҳаётимда жуда кўп яхшиликлар бор экан», деб яшайди. Аллоҳ таоло банданинг дуосини албатта ижобат қилади. Мана шундай тушунча қиз болани умидсизликдан, жонига қасд қилиш каби хаёллардан асрайди. Мен бу дуонинг фойдасини ҳаётимда жуда кўп синаб кўрганман, бу дуо менга ҳар доим умид бахш этган, мени янада кўпроқ сабр қилишга чорлаган, келажакка умидимни оширган. Албатта, буларнинг барчаси Аллоҳнинг фазлидир».
Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.