Қуйида келтириладиган фикрлар, ҳикматлар ижтимоий тармоқлардаги турли саҳифалардан олиб таржима қилинган. Бундан ташқари саҳобаи киромлар, улуғ олимлар, Яқин Шарқ, Осиё, Европа ва Америка мутафаккирларининг бир қатор фикрлари ҳам берилган.
*****
— Роббинг ким?
— Аллоҳ.
— Пайғамбаринг ким?
— Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам.
— Дининг нима?
— Ислом дини.
Эй Аллоҳ! Бизни савол-жавоб пайтида собит қилгин!
*****
Ўнг томонга қараб ётиш тўла ором олишга, юрак фаолияти яхшиланишига, тушда бузилиш бўлмаслигига, бомдодга осон туришга сабаб бўлар экан. Энг асосийси — Суннатга амал қилингани учун савоб олинади. Набавий кўрсатмалар бахт-саодат омилидир.
*****
Сабр - ҳаётнинг “қулоғи”га: “Модомики, Аллоҳ мен билан бирга экан, ҳаргиз енгилмайман” деб шивирлашингдир.
Ховатир роқия журнали”
*****
Эҳтимол, золим зулм билан кўп нарсага эга бўлар. Лекин мазлумнинг дуоси билан ҳамма нарсасидан ажралади.
“Ховатир роқия журнали”
*****
Агар ёлғиз турганимда насиҳат қилсангиз, чиндан насиҳат қилган бўласиз. Агар кўпчиликнинг ичида насиҳат қилсангиз, шарманда қилган бўласиз.
*****
Одам боласига ажабланаман:
Молнинг барчасини тўплайди. Кейин барчасини дунёда қолдириб кетади. Кейин охиратда барчаси учун ҳисобга тортилади.
*****
Имом Шофеий раҳимаҳуллоҳ шундай дедилар: «Тавозеъ олийжаноб инсонларнинг хулқларидандир. Такаббурлик пасткашларнинг иллатларидандир. Тавозеъ муҳаббатнинг пайдо бўлишига сабаб бўлади.
Қаноат роҳатнинг пайдо бўлишига сабаб бўлади».
*****
Абдураҳмон ибн Авф розияллоҳу анҳу қуллари билан бирга овқатланарди. Танимаган одам у кишини қуллари орасидан ажрата олмасди.
*****
Оқила аёл эрига айтадиган ҳар бир гапига шакар қўшиб гапиради.
Оқила аёл эрига айтадиган ҳар бир гапидан тузни олиб ташлаб гапиради.
“Ховатир роқия журнали”
*****
Агар бир инсоннинг хулқини билмоқчи бўлсанг, раҳбарлари билан қандай муомала қилишига эмас, балки, ўзидан қуйироқдагилар билан қандай муомала қилишига қара!
*****
Ким яхши кўрганидан хабар олмоқчи бўлса, унинг учун масофаларнинг ҳеч қандай аҳамияти йўқ.
“Ховатир роқия журнали”
*****
Уч нарса ҳаётга бўлган қарашингизнинг ўзгаришига сабаб бўлади:
*****
Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳу дедилар: “Агар қалбларимиз пок бўлганда, Роббимизнинг Каломига тўймаган бўлардик”.
*****
Одамлар ҳақида ҳукм қилишга шошилма! Агар шошилиб ҳукм қилсанг, азиз кишига зулм қилиб, арзон кимсанинг қадрини кўтариб қўясан.
*****
Инсонларнинг барчасини рози қилиш етиб бўлмас орзудир. Шундай экан, бор ғаминг Роббингни рози қилиш бўлсин!
*****
Биласизми...
Жанубий Африканинг Кейптаун шаҳрида табарруотлар (хайр-садақалар) билан тўла кўча бор. Ҳар қандай муҳтож киши қийналмасдан олиши учун одамлар кийимларини ва поябзалларини йўл четига осиб қўйишади.
“Ховатир роқия журнали”
*****
— Дада, анавилар ахлатчиларми?
— Йўқ, болам. Ахлатчилар бизмиз. Улар эса кўчаларни биз ташлаган ахлатлардан тозаловчилардир.
*****
«Ие, манавининг бурни пучуқ экан», «Бўйни қара, найнов эканми», «Мана бу одам пакана экан»...
Кимнинг устидан куляпсиз?! Махлуқнинг устиданми ёки Холиқнинг устиданми?!
*****
Биласизми...
Агар сиз бургутнинг кўзидек кўзга эга бўлганингизда, ўн қаватли бинонинг баландлигидаги томдан туриб ердаги чумолини кўришга қодир бўлар эдингиз.
“Ховатир роқия журнали”
*****
Тананинг касаллиги оғриқлар биландир. Қалбларнинг касаллиги гуноҳлар биландир. Тана касал бўлган пайтда таомнинг мазасини сезмаганидек, гуноҳлардан қорайган қалб ибодат ҳаловатини сезмайди.
*****
«Каҳф» сурасидан олинган ибрат
Бас, яхшилик, хайрият Аллоҳ таоло ихтиёр қилган нарсададир!
*****
— Барча томонлари берк тўрт девор орасида бўлганимда, ризқим қаердан киради?
— Ўлим фариштаси кирадиган жойдан!
*****
Интернет материалларидан тўплаб, таржима қилувчи
Нозимжон Иминжонов
Улуғ устозларнинг ибратли ҳаёт йўллари, солиҳ амаллари, гўзал хислатлари барчамизга ўрнакдир. Ана шундай етук олимлардан бири Шайх Дўстмуҳаммад домла Турсундир. У киши 1938 йили Қашқадарё вилоятининг Деҳқонобод туманида туғилган. Домла дастлабки таълимни бобоси мулла Абдуллоҳ Охундан, сўнгра замонасининг етук уламолари муфтий Равшан ҳазрат, Маҳмуд домла, тошкентлик Лазгин домла, Душанбе шаҳар қозиси Абдурашид домла, Абдуллоҳ охундлардан Қуръон, тафсир, ҳадис, фиқҳ, ақида имларини олган.
Шайх Дўстмуҳаммад домла аллома Мавлавий Ҳиндистонийдан сабоқ олган. Шунингдек, Нақшбандия тариқати шайхи Ҳазрати Муҳаммад Шариф Ҳисорий, Шайх Абдуссалом Ғилоний, Ҳожи Муқимхон Эшон Ургутий, Абдусаломхон эшон, Шайх Миён Бўритош Нақшбандий, Шайх Аҳмаджон Махдум, Шайх Абдулҳай, Зиёвуддин Бобохон каби улуғ устозлардан иршод олиб, муршиди комил даражасига етган.
Дўстмуҳаммад домла илм олиш билан бирга уни халққа етказиш, маърифат тарқатишда ҳам фаол бўлган. Буюк фақих фаолияти давомида Денов шаҳридаги “Саййид ота” мадрасасида мударрислик қилиб, талабаларга фиқҳдан таълим берган. Шу билан бирга у киши олимларни эъзозлаган ва шогирдларини ҳам шунга тарғиб қилган. Давраларда бирор кишининг хатосини гапирмаган. Ҳаммани яхшилик билан тилга олар, динга, элга, бирдамликда хизмат қилиш кераклигини таъкидлаган. Янги диний адабиётлардан ҳар доим хабардор эди. Давраларда ҳамсуҳбатларини яхшиликка, китобхонликка чорлаган.
Бундан ташқари, Шайх Дўстмуҳаммад домла Шўрчи туманидаги “Домла Қосим” масжидининг бунёд этилишида ҳам ташаббускорлик кўрсатган ва кўп йиллар ушбу масжидга имом бўлган.
Дўстмуҳаммад домла замондош уламолар билан яқин алоқада бўлиб, улар билан суҳбатлар қилган. Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратлари ҳам у кишининг фиқҳий масалаларда етук уламо бўлганини эътироф этган.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Фароизни ўрганинглар ва уни одамларга ўргатинглар, у илмнинг ярмидир, у унутилади, у менинг умматимдан биринчи суғуриб олинадиган нарсадир” (Имом ибн Можа ривояти), деганлар.
Дўстмуҳаммад Турсун домла, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганларидек, уммат орасидан илк бор кўтарилиб кетаётган фароиз, яъни мерос тақсимоти масаласида биринчилардан бўлиб ўзбек тилида 17 бобдан иборат “Мерос рисоласи” асарини ёзган. Китобда марҳумнинг мол-дунёси нималарга сарфланиши ва ундан кимлар мерос олиши оят ва ҳадислар асосида баён қилинган.
Инсонларни бир-бирларига нисбатан меҳр-муҳаббатли бўлишга ташвиқ қилган, ёшларни ҳамма вақт замона фитналарига аралашиб қолмасликларини тайинлаган. Динимиз ривожида домланинг саъй-ҳаракатлари самарасиз кетмади. Ўзидан кўплаб китоблар ва қўлёзмалар мерос қолдирди. Шайхнинг шогирдлари бугунги кунда ҳам домла бошлаб берган илм йўлини давом эттирмоқда.
Шайх Дўстмуҳаммад домла 2013 йилда оламдан ўтиб, Шўрчи туманидаги “Ҳошимхон эшонбобо” қабристонига дафн этилган. Айни кунда Музработ туманида у кишининг номи билан “Дўстмуҳаммад бобо” жоме масжиди фаолият юритмоқда.
Аллоҳ таоло домлани раҳматига олсин!
Акбар ШУКУРОВ,
Музработ тумани “Дўстмуҳаммад бобо”
жоме масжиди имом ноиби