16 Январ, 2025, 16 Ражаб, 1446
16 Январ, 2025, 16 Ражаб, 1446
Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази ва Самарқанд давлат университети ҳамкорлигида ташкил этилган “Имом Бухорий маънавий мероси ва ҳозирги замон” мавзусидаги халқаро илмий-амалий конференцияга ташриф буюрган Қирғиз-Турк Манас университети ректори профессор Сабаҳиддин Балжи жаноблари куннинг иккинчи ярмида Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази ва Ҳадис илми мактабига ташриф буюриб, бу ерда олиб борилаётган ишлар ва яратилган шарт-шароитларни кўриб юртимизда диний соҳада олиб борилаётган ишларга юқори баҳо берди.
Бу ишларнинг бошида турган Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевга тасаннолар айтди. Шундан сўнг, мартабали меҳмон Имом Бухорий мажмуасида бўлиб, буюк муҳаддис бобомизни қабрини зиёрат қилиб қуръон тиловат қилди.
Сабаҳиддин Балжи ташрифи давомида Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказида илмий ходимлар иштирокида учрашув ташкил этилди. Меҳмон марказда олиб борилаётган илмий тадқиқот ишлари ва марказ қўлёзмалар хазинаси билан танишди. Дўстона ўтган учрашувда Балжи “Мен Ўзбекистонга келишни бир неча йиллардан бери орзу қилар эдим. Мен аслида математик олимман. Мен ўз илмий ишим давомида сизнинг бобонгиз Маҳмуд ал-Хоразмий ҳаёти ва илмий меросини кўп ўргандим ва унинг бу дунё аҳли учун қанчалик катта иш қилганлигини жуда яхши биламан. Мен бу ўзбек диёридан яна кўплаб олимлар ҳаёти ва тарихини ўқиган пайтларимда шу юртни бир бориб кўриш насиб қилармикан деган тасаввурда эдим. Аллоҳга шукрки мана бу Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази ходимларининг саъйи ҳаракатлари туфайли мен бугун азалий орзуимга эришдим. Сиз жуда ҳам буюк аждодларнинг меросхўрларисиз. Ишонаманки боболарингизнининг илмий меросларидан фойдаланиб бу дунёга, илм аҳлига катта илмий ютуқларни олиб чиқасиз” деди.
Шунингдек, Балжи жаноблари яқин келажакда Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази билан барча соҳаларда доимий алоқа ўрнатилишига тайёрлигини маълум қилди.
Учрашув сўнгида меҳмонларга марказ илмий ходимлари томонидан тайёрлаб нашр этилган китоблар совға қилинди.
Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази
Бугунги глобаллашув даврида ахборот тарқатиш тезлиги беқиёс даражада ошди. Интернет, ижтимоий тармоқлар ва оммавий ахборот воситалари орқали тарқатиладиган маълумотлар жамиятнинг турли қатламларига кучли таъсир кўрсатмоқда. Афсуски, бу имкониятлар баъзан миллий низо ва диний бўлинишга сабаб бўладиган ахборот тарқатиш учун ҳам ишлатилади. Бундай хатти-ҳаракатлар жамият бирдамлиги ва барқарорлигига жиддий таҳдид солади.
Деструктив, яъни бузғунчи, низоли ахборот тарқатишнинг асосий хатарлари қуйидагилар:
1. Жамиятда адоват ва нафрат уйғотиш. Миллатлар ва диний конфессиялар ўртасида адоватли ахборот тарқатиш жамиятда нафрат уйғотади. Бундай маълумотлар одамлар ўртасида ишончсизликни кучайтиради, ўз навбатида, ижтимоий бирдамликка путур етказади;
2. Жамоат хавфсизлигини бузиш. Миллий ва диний бўлинишга сабаб бўладиган ахборот жамоат тартибининг бузилишига олиб келади. Натижада тартибсизликлар ёки ҳатто можаролар келиб чиқиши мумкин;
3. Беқарорликни кучайтириш. Деструктив ахборотлар бошқарув ва ҳокимият тизимларини заифлаштириши мумкин. Миллий ва диний бўлиниш давлат барқарорлигига таҳдид солади, чунки аҳоли ўртасидаги зиддиятлар бошқарувга салбий таъсир кўрсатади;
4. Ёш авлодга салбий таъсири. Бундай ахборотлар ёшлар ўртасида миллатчилик ёки диний радикализмга мойилликни кучайтириши мумкин. Бу эса келажак авлодни ҳам бузилишга олиб келади.
Сабаб ва оқибатлар
Миллий низо ва диний бўлинишга сабаб бўладиган ахборотлар аксар ҳолларда уйдирмалар, ёлғон янгиликлар ёки атрофдаги воқеаларнинг бўрттирилиши орқали тарқатилади. Бу ахборотлар қуйидаги оқибатларга олиб келиши мумкин:
Қандай чоралар кўриш керак?
1. Ахборот истеъмоли маданиятини шакллантириш. Ҳар бир шахс тарқатилаётган маълумотнинг ҳақиқийлигини текшириш маданиятини ўзида шакллантириши зарур;
2. Қонунчиликка риоя қилиш ва жавобгарлик. Миллий низо ва диний бўлинишга сабаб бўладиган ахборот тарқатган шахсларга нисбатан қонуний чоралар кўрилиши муҳим;
3. Таълим ва тарбия орқали онгни ошириш. Мактаб ва олий таълим муассасаларида ахборот хавфсизлиги ва жамиятга салбий таъсир кўрсатадиган маълумотларни танқидий баҳолаш бўйича билим бериш керак;
4. Ижтимоий тармоқлар таҳлили. Ижтимоий тармоқларда ёйилаётган ахборотларни таҳлил қилиб, зарарли контентларни тезкорлик билан аниқлаш механизмларини ишга тушириш зарур.
Хулоса
Миллий ва диний бўлинишга сабаб бўлувчи ахборот тарқатиш нафақат жамият, балки мамлакатлар барқарорлигига катта таҳдид солади. Ҳар бир фуқаро ва жамоат ташкилотлари бундай хатти-ҳаракатларнинг олдини олишда ўз ҳиссасини қўшиши зарур. Ахборот тарқатиш маданиятини шакллантириш орқали, жамиятда тинчлик ва барқарорлик таъминланади.
Шермуҳаммад Болтаев,
Хоразм вилояти, Ҳазорасп тумани, "Шайх Қосим бобо" жоме масжиди имом-хатиби.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа