Азизлар, Ислом динимиз поклик дини ҳисобланади. Инсоннинг танаси ҳам, қалби ҳам пок бўлиши лозим. Ибодат олдидан ҳам, таом ейиш олдидан ҳам, меҳмонга бориш олдидан ҳам, хуллас, барча ўринларда покликга тарғиб этилган.
Пок инсоннинг танасидан ёқимсиз ҳид келмайди. Атрофдагилар ҳам уни яхши кўради. Ўша одамнинг ўзи ҳам хушнуд кайфиятда юради. Агар инсон покликка эътибор бермаса, танаси терлаши ва ювилмагани оқибатида зарарли микроблар кўпайиб, ундан ёмон ҳид келиши ва микроблар турли касалликларга сабаб бўлиши мумкин.
Инсоннинг деярли барча аъзоларида турли кўринишда ва катталикда микроблар бўлиб, улар тери, қулоқ, бурун, оғиз, кўз ва бошқа аъзоларда ўрнашиб олади. Агар инсон ўша аъзоларини мунтазам ювиб турса, мазкур микробларнинг кўпидан тезда халос бўлади.
Ушбу суратда инсон терисида доимий яшайдиган бактериялар кўриниб турибди. Улар миллионлаб марта катталаштириб кўрсатадиган электрон микроскопда тасвирга олинган. Булар бактерияларнинг бир тури. Бундан ташқари яна бошқа турдаги бактериялар ҳам бор.
Инсон терисида 500-1000 турдаги бактериялар яшайди. Ажабланарлиси шуки, ҳар бир инсонда ўша инсоннинг ўзига хос бўлган бактериялар ҳам бор экан. Бактериолог ва микробиолог олимларнинг таъкидлашларича, инсоннинг ўзига хос бўлган микроблари унинг руҳий ва физиологик ҳолатига қараб ривожланар ва шаклини ўзгартирар экан.
Агар сиз бир кунда бир неча бор қўлингизни ювсангиз, қўлингиздаги миллионлаб зарарли микроблардан халос бўласиз. Қуйидаги расмда ювилмаган қўлдаги микробларнинг микроскоп орқали олинган суратини кўриб турибсиз.
Шунингдек, бир кунда бир неча марта юзингизни ювсангиз, ундаги миллионлаб хатарли бактериялардан қутуласиз. Бу каби тез-тез ювиш мазкур микроблар сонининг ортишини кескин пасайтиради. Қуйидаги расмда юз ва бошқа аъзолар терисида бўладиган бактерияларнинг микроскопдаги тасвирини кўриб турибсиз.
Соҳа мутахассислари “Албатта, ҳар куни оғиз ва бурунни бир неча марта ювиб туриш кўп сонли микробларнинг йўқолишига ҳамда тери ва нафас олиш органларининг касалланишидан сақланишига ёрдам беради” дейишган. Сиз мана бу расмда оғиз бўшлиғи, хусусан, тилдаги микробларнинг микроскоп орқали кўринишини кўриб турибсиз.
Ҳа, азизлар, бу айтилган гапларга шуни қўшимча қиламизки, таҳорат ва ғусл турли тери-таносил ва оғиз бўшлиғи касалликларининг олдини олишда энг самарали воситадир. Биз мўмин-мусулмонлар ҳар куни бир неча бор таҳорат оламиз. Таҳорат асносида қўлларимизни, юзларимизни, билакларимизни, оёқларимизни, оёқ-қўл бўғимларимизни ҳамда бармоқларимиз орасини ювамиз. Шу сабабли бу каби ноқулайликлар бизни безовта қилмайди.
Динимиз бизни нега покликка буюрганининг ҳикматларидан бирини билиб олдик. Покликнинг ҳали биз билмаган сир-асрорлари, ҳикматлари жуда ҳам кўп. Шунинг учун биз Динимиз кўрсатмаларига амал қилиб яшасак, Аллоҳнинг раҳмати билан бу дунёда ҳам, охиратда ҳам бахт-саодатга эришамиз.
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деган:
إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ
“Албатта, Аллоҳ тавба қилувчиларни севади ва покланувчиларни севади” (Бақара сураси, 222-оят).
Ислом неъматини бергани учун Аллоҳ таолога чексиз ҳамду санолар бўлсин!
Абдуддоим Каҳел мақоласи асосида
Нозимжон Иминжонов тайёрлади
Зулҳижжа ойининг 8 куни “Тарвия куни” дейилади.
“Тарвия” дейилишига сабаб ўша куни ҳожилар зам-зам сувидан қониб-қониб ичадилар.
“Тарвия” – “тафаккур” маъносида ҳам қўлланилади. Чунки зулҳижжанинг саккизинчи кечасида Иброҳим алайҳиссалом тушларида ўғиллари Исмоил алайҳиссаломни қурбонлик қилаётганларини кўрадилар ва бу туш шайтонийми ёки раҳмоний дея ўша кунни тафаккур билан ўтказадилар. Шунга кўра, бу кун “Тарвия – тафаккур куни” дейилади.
Мино луғатда – “орзу, истак” деган маъноларни билдиради. Макка ва Муздалифа оралиғидаги қишлоқнинг номи. Араблар одамлар тўпланган жойни “мино” деб аташади. Мино Масжидул-ҳаром шимолидан 7 км. узоқликда жойлашган.
Бу ерда Иброҳим алайҳиссалом шайтонга тош отганлар, қурбонлик қилганлар. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам айнан шу жойда тош отиб, қурбонликларини адо этганлар. Бу муқаддас маконда Наср ва Мурсалот суралари нозил бўлган.
Ҳожилар зулҳижжанинг саккизинчи куни бомдод намозидан сўнг Минога қараб йўл олишади. Минода тарвия кунининг пешин, аср, шом, хуфтон ҳамда арафа кунининг бомдод намозлари ўқилади. Кейин арафотга жўнаб, ўнинчи куни яна Минога қайтишади ва икки кун шайтонга тош отишни давом эттиришади.
Минода бажарилиши зарур бўлган амаллар ҳақида Қуръони каримда бундай марҳамат қилинади: «Ва ўзларига бўладиган манфаатларга шоҳид бўлсинлар. Маълум кунларда уларга ризқ қилиб берган чорва ҳайвонларини (сўйишда) Аллоҳнинг исмини зикр қилсинлар. Бас, улардан енглар ва бечора ва фақирларга ҳам едиринглар. Сўнгра ўзларидаги кирларни кетказсинлар, назрларига вафо қилсинлар ва “Қадимги уй”ни тавоф қилсинлар”, деганимизни эсла» (Ҳаж сураси, 28-29-оятлар).
Ушбу оятда Мино кунлари жамаротда тош отиш, қурбонлик қилиш ва соч олдириб эҳромдан чиқиш каби амалларни адо этиш таъкидланмоқда. Мино кунлари ушбу учта амални мукаммал тарзда бажариш вожибдир.
Аллоҳ таоло қилаётган ва қиладиган барча солиҳ амалларингизни Ўз даргоҳида қабул этсин. Ўзи куч-қувват берсин..
Даврон НУРМУҲАММАД