gulf-times.com нашрининг берган маълумотларига кўра Марказий Осиё мамлакатлари, жумладан, Қозоғистон ва Ўзбекистонда Ислом молия тизими катта қадамлар билан ривожланмоқда. Халқаро банку тизимларини ўзига жалб қилаётган минтақада хусусий банклар, капитал бозорини ривожлантириш ва молиявий технологияларни жорий этишга имкон яратилган.
Ўзбекистоннинг Яқин Шарқ ва Жануби-шарқий Осиё исломий инвесторларига ўз эшикларини очиши жараёни Ислом тараққиёт банкининг кўмагида амалга оширилмоқда.
Ислом тараққиёт банки томонидан Ўзбекистон ҳукуматига 1,3 миллиард АҚШ доллари миқдоридаги шарий молия тизимини жорий этиш, инфраструктурани модернизация қилиш, хусусий секторни қўллаб-қувватлаш мақсадида кредит ажратгани соҳани ривожлантиришда муҳим аҳамиятга эга бўлди.
Ҳалол жамғармалаш ва микромолиялашни ўз ичига олувчи исломий молия воситаларини жорий этишда ҳамкорлик йўлга қўйилган. Шариат асосидаги кредитлаш тизими Ўзбекистондаги 6 та банкда йўлга қўйилиш арафасида. Улар Асака банк, ЎзСҚБ, Туронбанк, Ҳамкорбанк, Капиталбанк ва Asia Alliance Bank лар экани айтиб ўтилган. Trustbank ва InFinBank томонидан ҳам ушбу йўналишда ҳамкорликни амалга ошириш ҳаракатлари йўлга қўйилган.
Қирғизистонда ҳам бир қатор исломий молия ва банк хизматлари йўлга қўйилган. Баҳрайннинг Al Baraka Bank Group ташкилоти Бишкекда жойлашган BTA Bank билан ҳамкорликни йўлга қўйган.
Исломий молия хизматлари Россияда анча олдин йўлга қўйилган бўлсада исломий банкларнинг фаолиятида ривожланиш кузатилмаган. Бунга сабаб сифатида эса банкларнинг ликвидлиги масаласи қайд этилган.
ЎМИ Матбуот хизмати
Ўтган солиҳлардан бири Аллоҳ таолонинг ушбу: “...Маст ҳолингизда, то айтаётган гапингизни биладиган бўлмагунингизча, намозга яқинлашманг...” (Нисо сураси, 43-оят) оятини эшитиб, бундай деди: “Қанчадан-қанча намозхонлар борки, улар хамр ичмаганлар, лекин дунёнинг машғулотлари уларни маст қилиб қўйганидан намозида нима деяётганини билмайди”.
Изоҳ: Демак, инсон нафақат ароқ ёки бошқа маст қилувчи ичимликлардан, балки дунёнинг кўплаб чалғитувчи, ўзига тортувчи ишлари, ташвишлари ва уларни ҳал қилишга бўлган ҳаракатлар натижасида ҳам “маст” бўлиши мумкин экан.
Яъни, инсон шунчалик кўп дунёвий ишларга шўнғиб кетадики, улар унинг фикри-ёдини эгаллаб олади ва оқибатда у Аллоҳга ибодат қилаётганида ҳам дунёни ўйлайверади, намозида нима деяётганини тушунмай қолади.
Шунингдек, дунёга бўлган ҳаддан ташқари муҳаббат ва у билан банд бўлиш инсоннинг руҳий ҳолатига салбий таъсир кўрсатишини, натижада ибодатларнинг қадри ва моҳияти ҳам йўқолиб қолади.
Худди маст инсон каби, бундай киши ҳам ўзининг ҳолатини тўлиқ англаб етмайди ва ибодатнинг ҳақиқий ҳузуридан маҳрум бўлади.
Эслатма: Қуръони каримдаги: “Маст ҳолингизда, то айтаётган гапингизни биладиган бўлмагунингизча, намозга яқинлашманг..” ояти ичкилик хусусида нозил бўлган иккинчи оятдир.
Агар биринчи оятда (Бақара сураси, 219-оят) ичкиликда кўп фойда ва зарарлар бор, аммо унинг зарари фойдасидан кўпроқ, дейилган бўлса, бу ерда мусулмонлар учун энг улуғ мақом бўлган намоз ўқиш пайтида маст ҳолда бўлмасликка буюриш билан Қуръон унинг ҳаром нарса эканлигига ишора қилиб, унга нисбатан мўминларда нафрат уйғотмоқда.
Навбатдаги ичкилик тўғрисида келадиган оятда уни ҳаром, деб эълон қилинади. Шариатнинг барча ҳукмлари ана ўша сўнгги оятга асосланади.