Андалус давлатида бир роҳиб бор эди. У ўзи хизмат қиладиган черков томида ноёб бир гул ўстираётган эди. Роҳибнинг бир эчкиси ҳам бор эди. Эчкиси ҳар-ҳар замон черков томига чиқар эди.
Роҳиб бир куни гулга қараш учун томга чиққанида гулнинг узилганини кўрди. Бундан ниҳоятда дарғазаб бўлди. Шу вақтда черков томида эчки кўриниб қолди. Гулни шу эчки еган деб ўйлади. Жаҳл устида эчкини тутиб олиб томдан пастга улоқтирди. Бечора эчки тап этиб ерга тушди-ю тил тортмай ўлиб қолди.
Бу ҳолни кўрган қўшнилар ҳайвонга нисбатан шафқатсизлик қилганликда айблаб, роҳибни қозига олиб бордилар. Қози:
– Ҳайвонлар қилган ишлари учун жавобгар эмасликларини билмайсанми? Ўзи у гулни эчки еганинини қаердан билдинг? Кўзинг билан кўрдингми ёки сенга эчкининг еганини бирор киши айтдими? – деб сўради.
Pоҳиб:
– Йўқ, кўрмадим, кўрган киши ҳам йўқ. Бироқ у томга мендан бошқа ҳеч ким чиқмайди. Эчкини у ерда кўрганим заҳоти у еган деб ўйладим. Унга ғазаб қилдим, жазо беришимда ҳақсизлик йўқ, – деб ўзини ҳимоя қилди.
Қози эса:
– Исломда бароати зиммат асосдир. Бир кишининг жиноят қилганига гувоҳ бўлмаса, уни жиноятда айблаб бўлмайди. Боз устига ҳайвонлар қилган ишларига масъул ҳам эмасдир, Унга бундай жазо беришинг зулмдир, – деди. Сўнгра роҳибга ҳайвонга нисбатан шафқатсизлик қилгани учун таъзир жазосини берди.
Роҳиб қозининг бу ҳукмини ҳақсизлик деб ўйлаб норози бўлиб юрди. Унинг тушунчасига кўра, эчкиси айбдор эди ва уни ўзи истаганидек жазолашга ҳақли эди.
Орадан қанчадир вақт ўтди. Бир куни роҳиб кимсасиз йўлакдан ёлғиз келаётган эди, қаршисидан гандираклаб келаётган одамнинг йиқилиб тушганини кўрди. Унга ёрдам қиламан деб югуриб борди ва у одамнинг орқасига ханжар санчилганига кўзи тушди. Ханжарни тортиб чиқармоқчи бўлаётган чоқда шаҳар муҳофизлари келиб қолди ва уни одамни ўлдирганликда гумон қилиб, тутиб олдилар.
Маҳкамага чиқардилар ва:
– Тақсир, у ерда роҳибдан бошқа ҳеч ким йўқ эди, шунинг учун у ўлдирган деб ўйлаяпмиз, – дедилар.
Роҳиб бўлган воқеани қандай бўлса, ўшандай қилиб гапириб берди ва ўзининг айбдор эмаслигини айтди.
– Воқеа содир бўлган жойда сендан бошқа кимса бўлмаса-да, у одамни сен ўлдирганингни кўрган бирорта гувоҳ йўқ. Шу сабабли Ислом таълимотига кўра, сени айблашга ҳаққимиз йўқ, – деди. Сўнг қози унга ўтмишда кўрган бир даъвони хотирлатиб:
– Ўшанда сен эчкининг гулни еганини кўрмасдан туриб, унга жазо берган эдинг. Агар ҳозир мен ҳам сен каби хулоса қилсам, сени қотилликда айблаган бўлар эдим. Аммо Исломда айби исбот этилгунга қадар ҳар қандай инсон айбсиз саналади. Энди Ислом адолатининг тўғри эканини тушундингми? – деди.
Роҳиб бир ғайримуслим бўлишига қарамасдан, уни айблашдан кўра оқлашга мойил бўлиб турган мусулмон қозига:
– Сиз ҳақсиз, сизнинг адолатингиз устундир, – демоқдан бошқа чора топа олмади.
Дамин ЖУМАҚУЛ таржима қилди.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Бир қиз айтади:
«Аллоҳ таоло онамни Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтиш муҳаббати билан сийлаган. Онамдан энг кўп эшитганим – Пайғамбаримизга салавот! Онам ҳатто овқатни ҳам салавот айтиб қилади. Уй ишларини ҳам салавот айтиб қилади, «Шундай қилсам, осон, тез бўлади», дейди. Мен касал бўлиб қолсам ҳам, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтиб юрган дуоларни ўқиб, дам солади. Дори ичираётганда ҳам тили салавотдан тўхтамайди. Шунинг учун бўлса керак, мен доим хотиржам эдим. Сал хафа бўлиб турганимни кўрса, «Расулуллоҳ cоллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтгин, Аллоҳ нажот беради», дер эди. Бу сўзларни онамдан жуда кўп эшитганим учунми, «Онам жуда ошириб юборади-да, худди бошқа оламда яшаётгандек», дер қўяр эдим.
Бир куни кайфиятим жуда тушиб кетди. Ўзимни чалғитиш нималар қилиб кўрмадим, лекин фойдаси бўлмади. Охири таслим бўлиб, йиғлай бошладим. Ғам-қайғуларимга, кўз ёшларимга ғарқ бўлиб турган эдим, онамнинг «Расулуллоҳ cоллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтгин, Аллоҳ нажот беради», деган сўзлари эсимга тушиб қолди. Шу заҳоти салавот айта бошладим. Бир маҳал қарасам, Расулуллоҳга салавот айтавериб, қайғуларим эсимдан ҳам чиқиб кетибди! Бир неча марта шундай қилганимдан кейин салавот айтсам, ғам-ташвишлар йўқ бўлишига тўлиқ ишонч ҳосил қилдим.
Ҳозир, шу сатрларни ёзаётганда ҳам салавот айтиб ёзяпман. Дугоналарим қўшиқ хиргойи қилиб, завқланиб юрган бир пайтда Аллоҳнинг марҳамати билан менинг тилим севикли Пайғамбаримизга салавот айтиш билан банд. Аллоҳ таоло менга Пайғамбаримиз cоллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтишни яхши кўрадиган, қайғу-аламларимга қарши салавот ёрдамида курашишни ўргатган онани насиб қилмаганида, балки мен ҳам қўшиқ айтиб юрган бўлармидим...»
Шайх Солиҳ Муғомисий ҳафизаҳуллоҳ айтади:
«Бир куни тобим қочиб, жарроҳлар юрагимни операция қилишди. Эртаси куни жонлантириш бўлимида ётсам, бир ҳамшира хабар олиш учун кириб, томиримга уланган назорат жиҳозига қаради-ю, бирдан саросимага тушиб қолди. Олдин ҳамшира шеригини, кейин шифокорни чақирди… Нима бўлаётганини билмасам ҳам, аҳволим жиддий эканини сездим. Бирпасда тепамда ўндан ортиқ шифокору ҳамширалар тўпланиб кетишди. Кимдир зудлик билан бош шифокорни чақириш кераклигини айтди, уни ҳам чақиртиришди. У ҳам келиши билан қурилмаларга қараб, ҳамкасблари билан бир нималарни маслаҳатлаша бошлади. Кейин менга: «Шайх Солиҳ, юрагингизда қон йиғилиб қолибди. Олиб ташламаса бўлмайди. Кўкрак қафасни яна очамиз», деди. Мен калимаи шаҳодатни айтиб, бош ирғаб, розилик бердим. Жарроҳлар амалиёт хонасини тайёрлашга киришиб кетишди. Ҳамширалар ҳам менга уланган симларни узиб, тайёрлана бошлашди. Шу пайт ливанлик ҳамшира: «Шайх, салавот айтинг! Аллоҳ нажот беради», деб қолди. Унинг сўзлари қалбимга муҳрланиб қолди. Шу заҳоти: «Аллоҳумма, солли ъалаа саййидинаа Муҳаммад» деб, салавот айта бошладим.
Шу пайт қурилмаларнинг бири ўз-ўзидан ишга тушиб, овоз чиқара бошлади. Бошимни буриб қарасам, ҳозиргина тўхтаб турган қурилма ишга тушиб, ичидаги шаффоф идишга қон кела бошлабди! Мени амалиётга тайёрлаётган ҳамширалар буни кўриб, анграйиб қолишди. Сўнг биттаси ўзига келиб, бош шифокорни чақиришга югуриб кетди. Тўлиқ кийиниб олган шифокор кириб келди-ю, жиҳозни кўриб, турган жойида қотиб қолди. Сўнг яқинроқ келиб, қурилмага қараб турди-да, «Субҳаналлоҳ! Шайх Солиҳ, биз сизни қутқаришга ҳаракат қилиб турсак, Аллоҳнинг Ўзи сизни қутқариб қўйибди-ку!» деди.
Ҳозир ўша воқеани эслаб, ҳайрон қоламан. Менга «Салавот айтинг, Аллоҳ нажот беради», деган ўша ливанлик ҳамшира аёлни кўрган одам «Бу хотин умуман Худони танимаса керак», деб ўйлайди. Лекин ўша аёл менга энг қийин пайтда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтишни эслатиб, мусибатлардан қутулиш эшигини очган эди».
Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.