Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
08 Июн, 2025   |   12 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:06
Қуёш
04:50
Пешин
12:27
Аср
17:36
Шом
19:58
Хуфтон
21:35
Bismillah
08 Июн, 2025, 12 Зулҳижжа, 1446

Одам алайҳиссаломнинг қандай мўъжизалари бўлган?

24.09.2018   9272   7 min.
Одам алайҳиссаломнинг қандай мўъжизалари бўлган?

Аллоҳ таоло Ўз фазлу марҳамати ила жамики махлуқотни яратгач, Ўзининг янада гўзал ижодини намоён этишга қарор қилди. У Одам алайҳиссаломни ва унинг авлодларини яратди, уларни Ер юзига тарқатиб юборди, сўнг эса уларга ҳақ йўлни кўрсатиб, ҳидоятга бошловчи расулларини юборди. Аллоҳ таоло муборак Каломида:

وَلِكُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولٌ فَإِذَا جَاء رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ

Ҳар умматнинг ўз Пайғамбари бордир. Қачонки уларга Пайғамбарлари келса, ораларида адолат ила ҳукм чиқарилур. Уларга зулм қилинмас” (Юнус, 47);

إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيراً وَنَذِيراً وَإِن مِّنْ أُمَّةٍ إِلَّا خلَا فِيهَا نَذِيرٌ

Албатта, Биз сени ҳақ ила хушхабарчи ва огоҳлантиргувчи этиб юбордик. Қайси бир умматки бўлса, унда огоҳлантиргувчи бўлган” (Фотир, 24).

Ҳар бир расул ва набий ўз умматига Аллоҳ таолонинг ҳақиқатини етказган. Сўзларининг ростлигини тасдиқлаш учун уларга махсус илм ва мўъжизалар ато қилинган. Мўъжизанинг аллақандай сеҳргарлик ёки фокусга асло алоқаси йўқ. У фақат Буюк Яратувчининг бемисл қудратини намоён этиш учун Раббимизнинг Ўзининг иродаси ила содир бўлади. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва салламдан қилган ҳадиси шарифда “Пайғамбарларнинг барчасига одамлар уларнинг гаплари ростлигига ишониши учун махсус билимлар ато қилинган. Менинг мўъжизам – Қуръони каримдир. Умид қиламанки, Қиёмат кунида ўтган жамики пайғамбарлар умматидан менинг умматимнинг сони кўп бўлади” (Имом Бухорий), дейилган.

Инсониятнинг отаси ва биринчи пайғамбар Одам алайҳиссаломга Аллоҳ таоло кўплаб мўъжизалар ато қилган.

Одам алайҳиссаломнинг Аллоҳ таолонинг халифаси бўлиб яралиши

Парвардигоримиз Одамни яратиб, уни ер юзига Ўзининг халифаси этиб тайинлашини фаришталарига хабар қилгани қуйидаги ояти каримада баён қилинган:

وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاء وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ

وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاء كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلاَئِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاء هَـؤُلاء إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

قَالُواْ سُبْحَانَكَ لاَ عِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ

قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَآئِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَآئِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ

Эсла, вақтики Раббинг фаришталарга: "Мен ер юзида халифа қилмоқчиман", деди. Улар: "Унда фасод қиладиган, қон тўкадиган кимсани қилмоқчимисан? Ва ҳолбуки, биз Сенга тасбиҳ, ҳамд айтиб ва Сени улуғлаб турибмиз", дедилар. У: "Мен сиз билмаганни биламан", деди. Ва У зот одамга исмларнинг барчасини ўргатди, сўнгра уларни фаришталарга рўбарў қилди. Кейин: "Агар ростгўйлардан бўлсангиз, анавиларнинг исмларини Менга айтиб беринг", деди. Улар:"Эй пок Парвардигор! Бизда Сен билдиргандан бошқа илм йўқ. Албатта, Сенинг Ўзинг билувчисан ва ҳикматли зотсан", дедилар. У зот:"Эй Одам, буларга у нарсаларнинг исмларини айтиб бер", деди. Уларга ўша нарсаларнинг исмларини айтиб берган чоғида, "Мен сизларга осмонлару ернинг ғайбини биламан ва сизлар беркитмагану беркитган нарсаларни ҳам биламан демабмидим", деди (Бақара, 30-33).

Ёввойи ҳайвонлар билан сўзлашиши

Одам алайҳиссаломга ёввойи ҳайвонлар билан муомала қилиш, яъни уларни қўлга ўргатиб хонакилаштириш илмини ҳам ўргатди ва унга минг йилга яқин умр ато қилди. Шу вақт мобайнида унинг жуда кўп авлодлари туғилди ва дунё бўйлаб тарқалиб кетди. Одам алайҳиссалом уларнинг маконларига борар ва ҳақ йўлидан сабоқлар берар эди. Бир сафар навбатдаги қабиланинг масканига бориб улардан ҳол-аҳвол сўраганида, қабиладагилар ўрмонда яшайдиган йиртқич ҳайвонлардан шикоят қилади.   

– Шу вақтга қадар ҳайвонлар бу қадар шафқатсиз эмас эди. Йиртқичлар бизга тўсатдан ташланиб қолади, биз бунинг сабабини била олмаяпмиз, – дейди улар. Шунда Одам алайҳиссалом тепаликка чиқиб баланд овозда:

– Эй ўрмондаги ёввойи ҳайвонлар, тезда менинг олдимга келинглар, – дейди.  

Бу чақириқни эшитиб, ҳайвонлар унинг атрофида жам бўлади.

– Бу одамлар менинг болаларим ва авлодларим! Сиз нега уларга ташланяпсиз, нега яшашига қўймаяпсиз? Улар сиздан шикоят қилмоқда, – дейди ҳайвонларга.

– Бу қабила орасида ғийбат ва миш-миш авж олиб кетди. Аллоҳ таолонинг иродаси ила биз уларга жазо сифатида туширилдик, улар ана шу иллатларидан тавба қилмагунларича бу ҳол давом этаверади, – деб жавоб қилди ҳайвонлар.

Бу жавобни эшитган қабила аҳли ҳайратдан ёқа ушлаб қолди. Одам алайҳиссалом қабилага юзланиб:

– Эй болаларим, қилган гуноҳларингизга тавба қилинг ва ғийбатчиликка ва миш-мишларга барҳам беринг, – дейди. 

Одамлар тавба қилиб, ҳидоят йўилга тушиб олди ва шундан кейин йиртқич ҳайвонларнинг улар билан иши бўлмай қолди.

Узоқ масофани қисқа вақтда босиб ўтиши

Одам алайҳиссаломнинг яна бир мўъжизаси – унинг узоқ масофани қисқа вақтда босиб ўтишидир. Одам алайҳиссалом билан Ҳавво онамиз ерга туширилганда Аллоҳ таоло уларни бир-биридан жуда узоқ масофага туширган: Ҳавво онамиз Арабистон яриморолидаги ҳозирги Жидда шаҳри ҳудудига тушган бўлса, Одам алайҳиссалом Шри-Ланка оролларига тушган. Улар бир-биридан айрилиқда 40 йил (айрим ривоятларда 200 йил) яшаган дейилади. Ниҳоят Аллоҳ таоло уларнинг тавбасини қабул қилиб, бирлашишга изн берганида тонг чоғи йўлга чиққан Одам алайҳиссалом пешин вақти кирмасдан Ҳавво онамизнинг қошига етиб келган эди. Бунга ўхшаш ҳодисалар уларнинг ҳаётида кўп бўлган ва у бир неча бор Ҳиндистонга бориб келган.

Тошдан сизиб чиққан сув манбаи

Орадан йиллар ўтди, Одам алайҳиссаломнинг авлодлари сони тобора кўпайиб бораверди. Уларнинг орасида баъзилари ҳақ йўлидан тойиб кетди ва Аллоҳ таолонинг ҳукмларини бажаришдан бўйин товлай бошлади. Масалан, Одам алайҳиссаломнинг ўғли Қобил ва унинг фарзандлари қирқ йил диндан узоқда яшадилар. Қирқ йилдан сўнг Аллоҳ таоло Одам алайҳиссаломга:

– Қобилнинг авлодларини ҳаққа даъват эт! – деб амр қилди.

Одам алайҳиссалом уларнинг қабиласига бориб ҳақ йўлига даъват эта бошлади. Аммо қанчалик ҳаракат қилмасин, қавм унинг гапларига қулоқ солмади. а ниҳоят кунларнинг бирида улар бобокалонига:

– Бизга  бир мўъжиза кўрсатинг, шундан кейин биз сизга ишонамиз, – дедилар.

– Айнан қандай мўъжиза кўришни истайсиз? – деб сўради Одам алайҳиссалом.

Улар бир катта тошни кўрсатиб:

– Ана шу тошдан сув чиқсин, – дедилар.  

Шунда Одам алайҳиссалом қўлини тошга қўйди ва тошдан тиниқ ва ширин сув отилиб чиқди. Бу мўъжизани кўриб улар имонга келди ва Одам алайҳиссалом сажда қилиб авлодлари яшайдиган қишлоққа серсув булоқ ато қилгани учун Аллоҳ атолога ҳамду сано айтди.

Дамин ЖУМАҚУЛ таржима қилди.

 

 

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Янгиликлар

Қуръон матни сақланиб қолишига оид манбалар аниқланди – мутахассислар

04.06.2025   7053   4 min.
Қуръон матни сақланиб қолишига оид манбалар аниқланди  –  мутахассислар

 
 

Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази экспозициялари орқали ислом маданияти ва Қуръон илмининг турли даврлардаги ривожланиш босқичлари ҳақида чуқур тасаввур олиш имкониятига эга бўлиш мумкин. Шунингдек, Қуръон матнлари қандай сақланиб қолгани ҳақида ҳам маълумотлар тақдим этилиши кутиляпти. 

 

Президент Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан бунёд этилаётган Ўзбекистондаги мегалойиҳа — Ислом цивилизацияси марказининг экспозицияларини шакллантиришда контентларни замонавий технологиялар асосида тайёрлаш бош вазифа сифатида белгиланган.

 

Ана шу вазифалар ижросини таъминлаш мақсадида Марказнинг махсус штабида Қуръон зали экспозицияси бўйича якуний таклиф ва хулосалар муҳокама қилинди. Унда экспозицияни мазмунан бойитиш, ноёб қўлёзмаларни танлаб жойлаштириш, уларни замонавий технологиялар асосида кенг оммага тақдим этиш каби масалалар муҳокама қилинди.


 

Залда 114 та ноёб Қуръон қўлёзмаси тўпланган бўлиб, бу юртимизда Қуръонга бўлган ҳурмат ва эътиборни намоён этади. Қўлёзмалар орасида жуда қадимий ва нодир нусхалар ҳам мавжуд. Жумладан:

 

- “Катта Лангар Қуръони” — бугунги кунда жуда кам сонли нусхалари сақланиб қолган, илк исломий қўлёзмалардан бири;

 

Ҳазрати Усмон Қуръони — Қуръоннинг илк нашрларидан бири бўлиб, ислом оламида муқаддас манба сифатида эътироф этилади.

 

Шунингдек, бошқа даврларга оид кўплаб араб графикасида ёзилган, безакли, ноёб қўлёзмалар намойиш қилинади. Бу қўлёзмалар тарихий ва диний аҳамиятга эга бўлиб, уларни ўрганиш орқали ислом маданияти ва Қуръон илмининг турли даврлардаги ривожланиш босқичлари ҳақида чуқур тасаввурга эга бўлиш мумкин.

 

Муҳокамада Қуръон залини ташкил этишда замонавий услубларни қўллаш, яъни нафақат китобларни сақлаш, балки уларни интерактив ва тушунарли шаклда тақдим этиш масалалари муҳим ўрин тутди. Жумладан, қуйидаги технологияларни жорий этиш режалаштирилмоқда:

интерактив экранлар – ҳар бир қўлёзманинг саҳифаларини яқинлаштириб, ҳарфлари ва безакларини кўриб чиқиш имконияти;

аудиогидлар (овозли йўлбошчилар) – ҳар бир экспонат ҳақида ўзбек, араб, инглиз тилларида маълумотлар тинглаш имконияти;

виртуал экспозициялар – интернет орқали Қуръон залини масофадан туриб томоша қилиш имконияти;

Замонавий ёритиш ва намойиш техникаси – қўлёзмаларни зарар етказмасдан кўрсатиш имконини беради.

 

Бу усуллар орқали ташриф буюрувчилар ҳар бир Қуръон нусхасининг тарихи, ёзилган даври, географияси ва санъат даражаси ҳақида тўлиқ маълумотга эга бўлишади.

 

Мазкур зал фақат кўргазма эмас, балки илмий тадқиқотлар олиб бориладиган марказ ҳам бўлади. Бу ерда шарқшунослар, тарихчилар, филологлар, ҳаттотлар ва диний олимлар учун бебаҳо манбалар тақдим этилади.

 

Ҳамидулла Лутфуллаев, Шарқшунослик институти Тарихий манбалар бўлими бошлиғи, олим:


– Қуръони каримнинг дастлабки даврларига оид, айниқса Ҳазрати Усмон даврида ёзилган еттита қўлёзма нусхаси аниқланган. Экспозициядан жой олиши кутилаётган бу манбалар бизга Қуръон матни қандай сақланиб қолганини кўрсатади ва ўрганишимизга замин яратади. Қуръон зали ёш авлод, хорижий меҳмонлар, тадқиқотчилар ва зиёратчилар учун диний, маданий ва илмий бойликни бир жойда кўриш имконини беради.

 

Мазкур лойиҳа орқали Ўзбекистон мусулмон оламида яна бир бор илм, маънавият ва бағрикенглик маркази сифатида ўз ўрнини мустаҳкамлаши кутилмоқда. Қуръон зали эса бу йўлдаги муҳим қадамлардан бири бўлиб хизмат қилади.

cisc.uz

Қуръон матни сақланиб қолишига оид манбалар аниқланди  –  мутахассислар
Ўзбекистон янгиликлари