Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
24 Июл, 2025   |   29 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:34
Қуёш
05:11
Пешин
12:35
Аср
17:37
Шом
19:52
Хуфтон
21:21
Bismillah
24 Июл, 2025, 29 Муҳаррам, 1447

Тиббиёт илмининг аҳамияти

22.09.2018   13629   4 min.
Тиббиёт илмининг аҳамияти

Марказий Осиёда тиббиёт фани кўҳна ва бой тарихга эга. Ҳозирги Ўзбекистон ҳудудида қадимдан кенг кўламда олиб борилган илмий ва амалий ишлар кўпгина хасталикларни тўғри ажрата олиш ва уларни асосан халқ табобати ёрдамида даволаш имконини берган. Қадимда, айниқса, IХ-ХII асрларда тиббиёт Шарқда, хусусан, Марказий Осиёда равнақ топди. Ўша даврда юнон тилидан санскрит ва қадимий шарқ тилларига ўгирилган кўпгина тиббий асарлар пайдо бўлди. Жумладан, Аристотель, Диоскорид ва Галеннинг доришуносликка оид асарлари сурёний ва араб тилига таржима қилинди. 

Ислом ҳаётнинг бошқа соҳалари қатори тиб соҳасини ҳам тартибга солди, тўғри йўналишга йўллади. Қуйида ўрганадиган ҳадиси шарифлар ана ўша улуғ ишнинг баъзи намуналари ҳисобланади. Қуръони карим ва Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг суннатларида инсон соғлиғига катта эътибор берилган. Агар бу икки масдарда соғликни сақлаш бўйича келган маълумотларни ўрганадиган бўлсак, улкан хазина топган бўламиз. Исломда сиҳат-саломатлик, тани соғлик Аллоҳ таоло бандаларига берган энг улкан неъматлардан бири ҳисобланади.

Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Икки неъмат борки, кўп одамлар уларда алданиб қолурлар. Улар соғлик ва фароғат”, деганлар. Кўриниб турибдики, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам очиқ-ойдин қилиб соғликнинг бандага берилган неъмат эканини айтмоқдалар.

Имом Бухорий, Имом Термизий ва Имом ибн Можалар Абдуллоҳ ибн Мехон ал-Ансорий розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадиси шарифида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам қуйидагини айтганлар: “Кимнинг жасади офиятда бўлса, ўз гуруҳида тинч-омон бўлса ва ҳузурида егани ризқи бўлса гўёки дунёни қўлга киритибди”.

Инсон учун дунёни қўлга киритиш йўлида зарур бўладиган шартлардан энг аввалгиси саломатлик деб эълон қилинишининг ўзи исломда тиббиётга қанчалик эътибор берилишини кўрсатиб турибди. Имом Термизий Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадиси шарифда пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Қиёмат куни бандадан энг аввал сўраладиган неъмат унга, сенинг жисмингни сиҳатлик қилган эмасмидик, сени совуқ сув ила сероб қилган эмасмидик дейилишидир» деганлар. Аллоҳ таоло ўз бандасига берган неъматлар ичида энг аҳамиятлиларидан бўлгани учун ҳам соғлик неъмати ҳақида охиратда биринчи бўлиб сўралади. Шундай экан, банда бу нарсаларнинг қадрига етмоғи керак. Неъматни берган зотга шукр қилмоқ керак. Неъматнинг шукри эса уни берувчи зотга мақтов сўзлари айтиш ва неъматни неъмат бурувчини рози қиладиган йўлда сарфлаш билан бўлади.

Соғлик-саломатлик неъмати муҳим бўлгани учун ҳам пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам биз умматларига ўша улуғ неъматни доимо Аллоҳ таолонинг ўзидан сўраб туришини амр этганлар. Имом Аҳмад Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадисда қуйидагилар айтилган: “Аллоҳдан яқийнни ва мустаҳкам соғликни сўранглар. Ҳеч бир кимсага яқийндан кейин офиятчалик яхши нарса берилмаган”. 

Яқийнн мустаҳкам имондир. Демак, Аллоҳ таоло бандаларига берган неъматлар ичида энг биринчи ўринда мустаҳкам имон турса, ундан кейинги иккинчи ўринда соғлик турар экан. Ислом соғликни Аллоҳ таоло бандага берган улуғ неъмат эканини, унинг учун банда шукр қилиши лозимлигини таъкидлаш билангина кифояланиб қолмайди. Ислом соғликни сақлашнинг йўлларини ҳам баён қилиб беради. Масалан, улар: тозаликка риоя қилиш, соғликка зарар етказувчи ва атрофни ифлос қилувчи нарсалардан қайтариш, бадан тарбия, соғликка зарарли нарсаларни ҳаром қилиш ва бошқалардир.

 

Манбалар асосида Хўжаобод туман “Етти чинор” жоме масжиди имом ноиби Муҳаммад Қуддус Абдулманнон тайёрлади.

Бошқа мақолалар
Янгиликлар

“Умра – 2025/2026” мавсуми учун нимча ва сумка тайёрлаш бўйича танлов эълон қилинади

14.07.2025   7174   2 min.
“Умра – 2025/2026” мавсуми учун нимча ва сумка тайёрлаш бўйича танлов эълон қилинади

I. Танловда қатнашиш учун қуйидаги ҳужжатлар талаб этилади:
 

  1. Танловда иштирок этиш бўйича хат;
  2. Корхона гувоҳномаси ва раҳбарининг паспорт нусхаси;
  3. Банкдан К-2 шаклидаги маълумотнома;
  4. Эркак ва аёллар учун биттадан нимча намунаси;
  5. Тижорат таклифи;
  6. Корхонанинг сўнгги бир йилда банкдаги пул маблағлари айланмаси ҳақида маълумот;
  7. Боғланиш учун телефон рақам.

 

Амалдаги қонунчиликка мувофиқ зарурат бўлса, қўшимча ҳужжатлар талаб этилиши мумкин.

 

II. Маҳсулотлар (эркаклар ва аёллар нимчаси) учун қўйилган талаблар:

 

  1. Нимча 50, 52, 54, 56 ва 58 ўлчамларда тикилиши;
  2. Нимчаларнинг олди тугмали бўлиши;
  3. Нимчанинг орқа томони тепасида Ўзбекистон байроғи туширилган бўлиши;
  4. Нимчанинг орқа томони (байроқ тепасида) қисмида лотин ҳарфларида “UZBEKISTAN” ёзуви бўлиши;
  5. Бир дона нимча оғирлиги 190-220 грамм зичликда бўлиши;
  6. Нимчалар мовий (оч кўк) рангда бўлиши;
  7. Икки ёнида чўнтак бўлиши;
  8. Олд юқори чап чўнтак устида Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳузуридаги “Ҳаж” ва “Умра” марказининг логотипи бўлиши.

 

 III. Маҳсулотлар (эркаклар ва аёллар сумкаси) учун қўйилган талаблар:

  1. Ёрқин рангда бўлиши;
  2. Сумканинг оғирлиги 250-280 грамм зичликдаги матодан бўлиши;
  3. Ён томонда сув идиш учун чўнтак бўлиши;
  4. Олди томондан Ўзбекистон байроғи ва лотин ҳарфларида “UZBEKISTAN” ёзуви бўлиши;
  5. Олди томонда шахсий маълумотлар учун шаффоф чўнтак бўлиши. 

 

Танловда иштирок этиш истагида бўлган корхона ва ташкилотлар 2025 йил 1 август кунига қадар юқоридаги талаблар асосида ҳужжатларни Ўзбекистон мусулмонлари идорасига тақдим этишлари мумкин.
 

Манзил: Тошкент шаҳри, Олмазор тумани, Қорасарой кўчаси, 47-уй. Телефон: 71-240-04-75, 98-140-04-75

Ўзбекистон янгиликлари