Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
23 Ноябр, 2024   |   22 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:58
Қуёш
07:21
Пешин
12:15
Аср
15:17
Шом
17:01
Хуфтон
18:19
Bismillah
23 Ноябр, 2024, 22 Жумадул аввал, 1446

Қурбон ҳайити одоблари

20.08.2018   7038   3 min.
Қурбон ҳайити одоблари

Динимиз Қурбон ҳайити кунида биз мусулмонларга баъзи вожиб ва суннат амалларни килишга буюради. Жумладан, арафа кунининг бомдод намозидан бошлаб ҳайитнинг тўртинчи куни аср намозигача, яъни 23 вақт намоз мобайнида ҳар бир фарз намозидан кейин такбири ташриқ айтмоқлигимиз вожиб амаллардан ҳисобланади. Абдуллоҳ ибн Масъуд ва Умар ибн Хаттоб розияллоху анхумолардан ворид бўлган такбири ташриқ ибораси қуйидагича: "Аллоҳу акбар, Аллоҳу акбар, Ла илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар, Аллоҳу акбар ва лиллахил хамд".

Ушбу такбирни ҳоҳ жамоат билан, ҳоҳ ёлғиз ўкилган ҳар бир фарз намоздан кейин айтамиз. Бундан ташқари, юрган ва ўтирганда ҳам айтиш мустаҳаб амалдир.

Арафа куни кечаси, яъни, ҳайит кунига ўтар кечасини зикру тасбеҳ ва дуои истиғфор билан бедор ўтказиш мустаҳаб амаллардандир. Расулуллоҳ соллалоҳу алайҳи ва саллам: “Кимки Рамазон ва Қурбон ҳайитларининг кечасини бедор ўтказса, қалблар ўладиган кунда унинг қалби ўлмайди”, деганлар.

Ҳайит  кунининг тонгидан ғусл килиб, хушбуй атирлар сепиб ва энг гўзал, янги ёки тоза кийимларимизни кийиб, ҳайит намози ўкилгунча ҳеч нарса емай намозгоҳга бормоғимиз суннат амалдир.

Набий алайҳиссалом: “Рамазон ҳайити куни бирор нарса емай намозгоҳга бормас ва Қурбон ҳайити куни токи ҳайит намозидан қайтгунларича бирор нарса емас эдилар”.

Қурбон ва Рамазон ҳайитлари Аллохнинг бандаларига фарз қилган улуғ ибодатлари: Рамазон рўзаси ва хаж ибодати адо этиб бўлинган куннинг эртасига нишонланади. Аллоҳ таоло бандаларини мана шундай улуғ ибодатларни адо қилишга муяссар қилгани учун ҳам унинг шукронасига икки ракат ҳайит намозини ўкишни вожиб килди. Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади: “Бас, Роббингиз учун намоз ўқинг ва (туя) суйиб қурбонлик килинг” (Кавсар сураси, 2-оят).

Намозни ўқиб бўлганимиздан сўнг, қодир бўлганларимиз қурбонликларимизни сўямиз ёки қассоб ёллаб сўйдирамиз. Ушбу ўринда шуни айтиш лозимки, аввалроқдан қурбонликка атаб олиб қўйилган қўйнинг жунини олиш жоиз эмас, шунингдек, ёлланган қассобга хизмати учун териси ёки гўштидан хам бериш дуруст эмас. Сўйилган қурбонликни терисини сотиб, пулини шахсий манфаатлар учун ишлатиш хам жоиз эмас, балки муҳтожларга садақа қилиш лозим.

Қурбон ҳайити кунларида барча мусулмонлар бир-бирларини муборакбод этиб, табаррук отахон, мунис онахонларга имон, ёшларга тавфиқу ҳидоят тилашлари лозим. Қариндош -уруғларни бориб кўриш, ёру биродарларни зиёрат қилиш, бева--бечоралар ҳолидан хабар олиш каби ишлар ушбу кунда савоби улуғ амаллардан хисобланади. Бирор сабабга кўра аразлашган, гина-қудратли таниш-билишлар ҳам худди шу муборак улуғ кунларда бир-бирларига қучок очсалар, ўзаро узр сўрашсалар максадга мувофик бўлади. Чунки кечиримли ва меҳр-шафкатли бўлиш ҳар бир мусулмон учун хам қарз, хам фарздир.

Кириб келаётган Қурбон ҳайити байрами билан барча юрдошларимизни муборакбод этамиз. Ватанимиз равнаки бунданда зиёда, осмонимиз ҳамиша мусаффо бўлсин.

 

Муҳаммадюсуф ТЎРАҚУЛОВ                                   

Андижон “Саййид Муҳйиддин махдум” ўрта махсус ислом билим юрти мударриси

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Жаннатга етакловчи "гуноҳ"

22.11.2024   3496   3 min.
Жаннатга етакловчи

Унутмангки, Аллоҳ таоло Ўзига юзланишингиз учун сизни турли мусибатлар билан синайди. Баъзан Аллоҳдан имтиҳонлардан муваффақиятли ўтишни ёки солиҳа жуфт ҳалол ё яна бошқа нарсаларни сўраб ой ва йиллар давомида дуо қиласиз. Аммо дуоингиз ижобат бўлмаётганидан ташвишга туша бошлайсиз.

“Нега Аллоҳ дуоларимни қабул қилмаяпти?” деган саволлар ҳаёлингизда тинмай айланади. Аммо Аллоҳ сизга қанча неъматларини тайёрлаб қўйганини билмайсиз! Сиз банда эканингизни эътироф этиб, ноумид бўлмай Аллоҳдан қанча кўп сўрасангиз, қалбингиз шунча юмшайди. Тобора Аллоҳга муҳтож эканингизни тушунасиз. Аслида, ҳар бир олган ва чиқарган нафасимиз Аллоҳнинг бизга берган чексиз неъматидир.

Аллоҳнинг юборган синовлари сабабли банда ожизлигини англаш билан бирга, Аллоҳдан бошқа ҳеч ким унга ёрдам бермаслигини тушуниб етади. Бу банданинг иймонини янада мустаҳкамлайди.

Агар Сиздан “Аллоҳга энг яқин бўлган вақтиниз қачон бўлган?” деб сўрасалар сиз “Оила қурганимда”, “фарзандли бўлганимда” ёки “янги ишга кирганимда” деб айтмайсиз. Балки ҳаётингизнинг энг қийин лаҳзаларини, қийинчиликка дуч келганингизда вазиятдан қандай чиқишни билмай қолганингизни, фарзандингиз касал бўлганда, онангиздан айрилганингизда Аллоҳга янада яқин бўлганингизни эслайсиз.

Сиз ҳаётингизнинг ана шундай энг мушкул вазиятларида Аллоҳга ҳар қачонгидан ҳам кўра кўпроқ ёлвориб дуо қилгансиз.

Нега? Чунки фақат Аллоҳ сизни бу қийинчиликлардан қутқариши мумкинлигини билгансиз. Аллоҳдан бошқа ҳеч ким ёрдам бера олмаслигини англаб етгансиз.

Ҳа, айрим бандалар турли синов-мусибатлар сабабли Аллоҳга юзланади, Роббига қайтади.

Яна баъзи бандаларнинг эса Аллоҳ таолога қайтишига гуноҳ амаллар сабаб бўлади. Бу ҳақда Ибн Атоуллоҳ Сакандарий раҳматуллоҳи алайҳи бундай дейдилар: “Гоҳида У Зот сенга тоат эшигини очади ва қабул эшигини очмайди. Гоҳида сенга гуноҳни тақдир қилади ва у (У Зотга) етишишга сабаб бўлади.

Уламолардан бири айтади: “Банда гуноҳ сабабли жаннатга кириши ва савоб иш туфайли жаҳаннамга тушиши мумкин”, деди. Одамлар таажжубланиб: “Қандай қилиб бундай бўлиши мумкин?” деб сўрашди. Олим уларга: “Банда баъзан гуноҳга қўл уради, кейин ўзига келиб, қилган гуноҳига қаттиқ афсусланади, тинмай афсус-надомат чекади. Охир оқибат унда ўзини паст олиш, синиқлик ва надомат пайдо бўлади. Аввалгидан кўра тоат-ибодатга кўпроқ уринади, ихлос қилади. Натижада бу гуноҳи унинг жаннат сари ҳаракат қилишига сабаб бўлади. Яна бошқа банда бир яхшилик қилиб, кибрга, ужбга, мақтанишга, одамлардан мақтов эшитишга берилади. Айнан шу ҳол унинг ҳалокатига, дўзахга сари етаклайди”.


Даврон НУРМУҲАММАД