Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
30 Сентябр, 2024   |   27 Рабиъул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:01
Қуёш
06:19
Пешин
12:18
Аср
16:20
Шом
18:09
Хуфтон
19:22
Bismillah
30 Сентябр, 2024, 27 Рабиъул аввал, 1446

Қуръони карим маъноларининг ўзбек тилидаги нашрлари

14.08.2018   23328   2 min.
Қуръони карим маъноларининг ўзбек тилидаги нашрлари

Ҳозирги кунда ислом дини асосларини, айникса, Қуръони каримни илмий ўрганиш дунё микёсида шу даражада оммалашиб кетдики, бу мавзуда чиқаётган адабиётларни энг умумий тарзда ҳам камраб олиш имконидан ташқаридир.         

Қуръони карим маъноларининг ўзбек тилига таржимасини Муҳаммаджон хожи Ҳиндистоний ўтган асрнинг 80-йилларида қилган эди. Лекин у таржима давр тақозоси билан чоп этилмай қолиб кетди.

Ватандошимиз Олтинхон тўра араб имлоси билан ўзбек тилига ўгирган Қуръони карим маъноларининг таржимаси мустақилликнинг илк даврларидаёқ ўзбек китобхонларига етиб борди. Араб имлосини мутолаа қила оладиган кишилар мазкур таржимадан баҳраманд бўлдилар. Бироқ ушбу китоб ўзбек тилида бўлса-да, араб имлосида экани кўпчиликка қийинчилик туғдирди.

Сўнгра Шамсуддин Бобохонов ўзбек тилига таржима қилган Қуръоннинг охирги жузи – Амма пораси, Алоуддин Мансурнинг тўла изоҳли таржимаси чоп этилди. Ушбу изоҳли таржима аввалига “Шарқ юлдузи” журналида мунтазам бериб борилди. Кейинчалик алоҳида китоб шаклида босилиб, мутахассислар учун қўлланма бўлди.

Шунингдек, 1992 йилдан бошлаб, шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуфнинг “Тафсири ҳилол”и нашр этила бошланди. Бу дастлаб, Қуръони каримнинг охирги жузларини ўз ичига олган эди. Кейинчалик 114 та суранинг барчаси жилдларга бўлинган ҳолда “Тафсири ҳилол” номи билан босиб чиқарилди. Натижада халқимизнинг Қуръон илмлари борасидаги тушунчаларини ортишига сабаб бўлди. Ниҳоят шайх Абдулазиз Мансур амалга оширган, имом Аъзам мазҳаби доирасида изоҳланган, янги мукаммал таржима ҳам нашрдан чиқди. Ушбу изоҳли таржима дастлаб 2001 йили, орадан бир оз вақт ўтиб, аниқроғи 2004, 2017 йиллари қайтадан чоп бўлди. Мазкур нашр бугунги кунда нафақат исломшунослик йўналишида таҳсил олаётган талаблар учун, балки ижтимоий-гуманитар соҳаларда изланишлар олиб бораётган тадқиқотчиларга ҳам қўлланма бўлиб хизмат қилмоқда.

Бундан ташқари, Ўзбекистон фанлар академияси Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти таржимонлар жамоасининг ҳам Қуръони карим маъноларининг илмий изоҳли академик таржимаси нашр этилди. Бунинг эътиборли томони шундаки, китобнинг кириш қисмида Қуръони карим тарихига доир маълумотлар ҳам ўрин олган.

Айтиш мумкинки, кейинги йилларда ўзлигимизни англаш, муқаддас динимиз арконларини ҳар томонлама ўрганиш имкони пайдо бўлди. Қуръони карим маъноларнинг ўзбек тилига ўгирилиб халқимизга туҳфа қилиниши халқимизнинг маънавий ҳаётида муҳим аҳамият касб этди.

Худойберди Саидов

Олмазор туманидаги “Иброҳим ота” жоме масжиди имом-хатиби

манба:nasihat.uz

Қуръони карим
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Ёшлар ва имом-хатиблар

25.09.2024   515   3 min.
Ёшлар ва имом-хатиблар

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Ёшлар тарбияси барча жамиятларда доимо долзарб мавзу бўлган. Ҳозирги глобал даврда янада долзарб. Юртимизда ҳам бу борада доимий равишда тарғибот ва ташвиқот ишлари олиб борилмоқда. Ёшлар билан ишлаш бўйича чора ва тадбирлар ҳам ишлаб чиқарилмоқда.

Шу ўринда унутмаслигимиз керакки, ёшларни доимо инсоний туйғулар сари чорлаб, уларнинг шуъурларини аждодлар эътиқоди билан суғориш, турли иллатлардан огоҳлантириш барчамизнинг вазифамиз. Халқимизнинг доимий эъзозида бўлган имом хатибларимиз ҳаммадан ҳам кўра кўпроқ масъулдирлар.

Чунки ҳар қандай ахлоқсиз инсон ҳам имом домлаларимиз рўпарасида ўзларини иложи борича сипо тутади ва уларнинг сўзларини эътибор билан тинглайди. Аксар ҳолларда жон қалби билан қабул қилади.

Бу – ҳар қандай соҳа вакилига ҳам берилавермайдиган тенгсиз қадру-ҳурмат, эҳтиром ва шу билан бирга ўта юқори масъулият ҳамдир. Аслида имом домлаларимиз нафақат ёшлар, балки бутун жамият вакиллари ҳатто дини ва ирқидан, касбу-мансабидан қатъи назар, барчанинг эъзозидадирлар.

Ҳатто муҳтарам Президентимиз ҳам “Ижтимоий барқарорликни таъминлаш, муқаддас динимизнинг софлигини асраш – давр талаби” мавзусидаги анжуманда сўзлаган нутқида ҳам бу соҳа вакилларига юксак ишонч билдириб бундай деганлар: “Муҳтарам имом-хатибларимиз Худо йўлида холис хизмат қилишни ўз зиммаларига олганлар. Бу ҳам масъулият, ҳам улкан шараф. Шунинг учун соғлом эътиқод йўлини тарғиб қилишни аввало кимдан сўраймиз? Сиз, азизлардан сўраймиз. Шу борада барчамиз кимдан ибрат оламиз? Сиз, азизлардан. Шунинг учун ҳам сизларнинг катта билимингиз, обрў-эътиборингизни инобатга олиб, мен сизларга, барча дин аҳлларига, жамоатчилигимизга мурожаат қилмоқчиман: юртимизда тинчликни, осойишталикни сақлашда бизга ёрдам беринг. Агар маҳаллангизда бирорта бола зарарли диний оқимга кириб қолган бўлса, уни нотўғри йўлдан қайтаришга ҳаракат қилинг. Аввало, улар билан гаплашиб, бу – ота-боболаринг йўли эмас, бу йўлдан қайт, ҳақиқат мана бу ёқда, тинчлик ва эзгулик йўлидан бориб, ҳеч ким кам бўлмаган, деб уларни соғлом эътиқодга ишонтириш керак. Билим билан, ақл ва маърифат, намунали ишлар билан ишонтириш керак. Тарихдан, бугунги ҳаётимиздан олинган ҳаётий, таъсирчан мисоллар билан инонтириш керак. Бундай тарғибот, бундай ташвиқот сизларнинг қўлингиздан албатта келади. Йўлдан адашган болани дарров душманга чиқармасдан, уни ўзимизнинг фарзандимиз, деб билишимиз керак. Унга бутун қалбимиз, юрагимиз билан ачинаётганимизни шу бола билсин. Зора, шунда уларнинг ҳам қалб кўзи очилса, тўғри йўлга қадам қўйса...”.

Ҳа, бу ишонч учун дин соҳасининг ҳар бир вакили масъулдир. Инчунун, ёшлар тарбиясида доимгидан ҳам кўра кўпроқ ишлаш ва изланиш керак. Ёшларни ахлоқ жиҳатидан ҳам, маърифат жиҳатидан ҳам, бугунги кун талаблари жиҳатидан тўғри йўлга етаклаш учун етарли омилимиз бор. Бу – муқаддас Ислом таълимотлари. Агар биз бу таълимотларни ўз вақтида, ўрнида ва тўғри услубда етказа олсак, Юртбошимизнинг ишончини, бутун халқнинг ишончини оқлаган бўламиз ва келажак авлод олдидаги қарзимизни адо қилган бўламиз.

Улуғбек қори ЙЎЛДОШЕВ

Мақолалар