11 Август, 2025, 17 Сафар, 1447
11 Август, 2025, 17 Сафар, 1447
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам муҳаббат билан яшамагунимизча мўмин бўла олмаслигимизни ўргатиб бундай дедилар: “Бирортангиз то биродарига ўзи учун яхши кўрган нарсани раво кўрмагунича мўмин бўла олмассиз”.
Яна бир ҳадисда бизни меҳр-муҳаббатли бўлишга, қалбларнинг калитига эга чиқишга тарғиб этиб дедилар: “Ўзаро муҳаббатли бўлмагунингизча мўмин бўлмайсизлар! Сизларга бир ишни айтайми, агар уни қилсангиз ўзаро меҳр-муҳаббатли бўласизлар? Орангизда саломни ёйингиз!”
У зот алайҳиссалом яна бизга: кимнидир яхши кўрсак, унга бу ҳақда хабар бериб қўйишимизни, қулай фурсат кутиб ўтирмасликни, хусусан ҳайит байрамида айтаман деб ўтирмасликни ўргатганлар: “Қайсики одам бир биродарини яхши кўрса, унга яхши кўришини билдириб қўйсин”.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзаро ҳадя улашишга тарғиб этганлар. Негаки ҳадялар меҳр-муҳаббат элчисидир! Қай суратда, қай вақтда бўлишидан қатъи назар ҳадя улашишга одатланиш керак. У зот алайҳиссалом деганларки: “Ҳадя улашингиз, ўзаро меҳр-муҳаббатли бўласиз”.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бир ҳадиси қудсийда, ҳаётимиз давомида одамларни Аллоҳ учун яхши кўриш билан ўтказадиган бўлсак, Аллоҳ бизни яхши кўриши ҳақида хушхабар берганлар: “Аллоҳ таоло айтди: “Мен учун бир-бирини яхши кўрадиган, Мен учун ўзаро ҳамсуҳбат бўладиган, Мен учун ҳадя улашадиган ва Мен учун бир-бирини зиёрат қиладиганларга муҳаббатим вожиб бўлди”.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам у зотни ҳақиқатан яхши кўрсак, охиратда у зотни билан бирга бўлишимиз ҳақида хушхабар бериб бундай дедилар: “Киши ўзи яхши кўрадиганлар билан биргадир!”
Аллоҳ таолонинг қуйидаги ояти бизга битта муҳаббатдан ташқари ҳар қандай муҳаббат охиратда душманчиликка айланиши ҳақида хабар беради: “Ўша кунда тақводорлардан бошқа дўстлар бир-бирларига душмандир” (Зухруф сураси, 67-оят).
Қиёмат куни ҳамма ўз оқибатини билгач, гарчи бу дунёда яқин ўзаро дўст бўлса ҳам, бир-бирига душманга айланади. Чунки у дунёда бир-бирларини турли амалларга ундаган дўстларнинг дўзахга тушиб жазо тортишлари аниқ маълум бўлиб қолади. Ана ўшанда, ёмон билан дўст бўлганига афсусланади.
Эндиги келтирадиганимиз оят эса бизга: халойиқни яхши кўришни Холиқни яхши кўришдан муқаддам қўйганлар ютқазишдаги, хасратдаги одамлар эканини баён этади: “Одамлар ичида Аллоҳдан ўзга тенгдошларни тутадиганлар ва уларни Аллоҳни севгандек севадиганлар бор. Иймон келтирганларнинг Аллоҳга муҳаббатлари қаттиқдир” (Бақара сураси, 165-оят).
Ё Аллоҳ, бизни муҳаббатинг ила ризқлантир! Ҳабибинг муҳаббатини ила ризқлантир! Сени яхши кўрадиганларнинг муҳаббати билан ризқлантир!
Аллоҳ дўстлар, суюкли кишилар ато этган бир кишидан сўрашибди: Қандай учрашиб қолгансиз?
- Аллоҳ бизни ҳеч қандай келишувсиз жам этди!
- Хўп, унда қандай дўстлашдингиз?
- Аллоҳ бизнинг ҳаракатимизсиз қалбларимизни улфат қилиб қўйди!
- Бу дўстлигингиз, меҳр-муҳаббатингиздан асосий мақсад нима?
- Қиёматда Раҳмоннинг соясида сояланиш!
Агар кимнидир яхши кўрсангиз уни дуоингизда эсланг. Абу Дардо розияллоҳу анҳу айтади: “Мен (нафл намозда) сажда қилганимда қирқта биродаримни номма-ном дуо қиламан”.
Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.
313 та ҳаётий ЗИЙНАТ қоидалари
ни
УЛУҒ УСТОЗ УЛАМОЛАРИМИЗ баён қилиб берганлар:
(2-қисм)
101) Сахийлик – бойнинг зийнати.
102) Очиққўллик – сахийнинг зийнати.
103) Кўп йиғи – хавф ва қўрқишнинг зийнати.
104) Улуғворлик – пошшолар зийнати.
105) Миннатни тарк қилиш – эҳсоннинг зийнати.
106) Ҳалоллик – ишнинг зийнати.
107) Хушуъ – намознинг зийнати.
108) Дўппи – ўзбекнинг зийнати.
109) Бунёдкорлик – меҳнатнинг зийнати.
110) Савод – билимнинг зийнати.
111) Илм – инсониятнинг зийнати.
112) Сабр – бало-офатнинг зийнати.
113) Донолик – тажрибанинг зийнати.
114) Мулоҳазалилик – фикрнинг зийнати.
115) Сўзда туриш – эркакнинг зийнати.
116) Вақтга риоя – масъулиятнинг зийнати.
117) Қалб мусаффолиги – яхши инсоннинг зийнати.
118) Тинчлик – юртнинг зийнати.
119) Бирдамлик – миллатнинг зийнати.
120) Ҳур фикр – эркинликнинг зийнати.
121) Тоат-ибодат – руҳнинг зийнати.
122) Адолат – давлатнинг зийнати.
123) Ибрат – ўтганлар ҳаётининг зийнати.
124) Хотира – инсон қадрининг зийнати.
125) Қалб юмшоқлиги – раҳм-шафқатнинг зийнати.
126) Яхши сўз – забоннинг зийнати.
127) Бардош – синовларнинг зийнати.
128) Қувонч – юракнинг зийнати.
129) Қаноат – ҳаётнинг зийнати.
130) Ҳушёрлик – онгнинг зийнати.
131) Қалб тозалиги – имоннинг зийнати.
132) Яхши ният – амалнинг зийнати.
133) Ҳаётбахш сўз – дилнинг зийнати.
134) Қаноатлилик – қўшнининг зийнати.
135) Йўлбошчилик – жамоанинг зийнати.
136) Тинч уйқу – хотиржамликнинг зийнати.
137) Яхши уйқу – соғломликнинг зийнати.
138) Ҳалол меҳнат – деҳқоннинг зийнати.
139) Ташаккур – инсонийликнинг зийнати.
140) Сўзда тозалик – тилнинг зийнати.
141) Тарбия – келажакнинг зийнати.
142) Ибратли ҳаёт – авлоднинг зийнати.
143) Меҳр-муҳаббат – турмушнинг зийнати.
144) Ҳурфикрлилик – замонавийликнинг зийнати.
145) Тўғрилик – ҳукмнинг зийнати.
146) Салоҳият – ёшларнинг зийнати.
147) Қувват – жасурнинг зийнати.
148) Ҳарф таниш – болаликнинг зийнати.
149) Диққат – ўқишнинг зийнати.
150) Улуғ орзу – қалбнинг зийнати.
151) Бардошлик – дарвешнинг зийнати.
152) Қайтмаслик – отанинг зийнати.
153) Вафодорлик – хотиннинг зийнати.
154) Қаноатлилик – кўнгилнинг зийнати.
155) Ишонч – оилавий муносабатларнинг зийнати.
156) Ҳамкорлик – жамиятнинг зийнати.
157) Ижодийлик – ёшларнинг зийнати.
158) Тиниқлик – кексаларнинг зийнати.
159) Тиниқ фикр – кексанинг зийнати.
160) Тарбия – ота-онанинг зийнати.
161) Тузук фикр – ёшнинг зийнати.
162) Ҳақиқатни айтиш – олимнинг зийнати.
163) Ботиний поклик – зоҳиднинг зийнати.
164) Иложсизликка чора – моҳир устанинг зийнати.
165) Чин дилдан ишлаш – яхши ишчининг зийнати.
166) Ҳурмат – барча инсоний алоқаларнинг зийнати.
167) Тузук йўл – саёҳатнинг зийнати.
168) Тартиб – пошшонинг зийнати.
169) Тезкорлик – савоб излагувчининг зийнати.
170) Мевадорлик – дарахтнинг зийнати.
171) Қанот – қушнинг зийнати.
172) Қаноатли меҳнат – ишбилармоннинг зийнати.
173) Қаҳрдорлик – ёвузнинг зийнати.
174) Умумийлик – инсониятнинг зийнати.
175) Гўзал сўз – сўзлашувнинг зийнати.
176) Устоз – илм йўлининг зийнати.
177) Савол – билим олишнинг зийнати.
178) Хотира – миллатнинг зийнати.
179) Виждон – инсон қалбининг зийнати.
180) Юздаги нур – тақвонинг зийнати.
181) Сувдаги тозалик – ҳаётнинг зийнати.
182) Яхши ният – ҳар бир ишнинг зийнати.
183) Яхши дўст – танловнинг зийнати.
184) Саҳар – ибодат вақтининг зийнати.
185) Илк қадам – болаликнинг зийнати.
186) Яхши зеҳн – ақлнинг зийнати.
187) Сузувчи булут – осмоннинг зийнати.
188) Бедорлик – ватан посбонининг зийнати.
189) Ватан – миллатнинг зийнати.
190) Қалб нури – имоннинг зийнати.
191) Савоб – ҳар бир яхши ишнинг зийнати.
192) Севги – қалб мувозанатининг зийнати.
193) Тилак – дуонинг зийнати.
194) Ўзаро тушуниш – оилавий бахтнинг зийнати.
195) Бахт – шукрнинг зийнати.
196) Ёрдам бериш – инсонийликнинг зийнати.
197) Ибратли сўз – устозликнинг зийнати.
198) Ҳушёр кўз – кузатувчанликнинг зийнати.
199) Бошқаларни тинглаш – ҳурматнинг зийнати.
200) Қариялар дуоси – авлоднинг зийнати.
(Давоми бор...)
Иброҳимжон домла Иномов
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 