Шеър нега ёзилади? Қалб дардга тўлса. Дардсиз ёзилган шеър қанчалик маҳорат билан ёзилмасин тингловчининг қалбига етиб бормайди. Чунки қалбдан чиққан сўз қалбга етади.
Азим пойтахтимизнинг Қушқўрғон маҳалласида яшайдиган ниҳоятда ажойиб қайнона-келинни бундан тўрт йиллар бурун кўрган эдим. Аллоҳнинг марҳамати ила уйларидан бир пиёла чой ичиш ҳам насиб этганди ўшанда.
Ана ўша қайнона – Салима опа яқинда, муборак рамазон ойида қазо қилди. Қайнонасининг вафотидан қаттиқ таъсирланган келини унга атаб марсия ёзибди.
Мутахассислиги муҳандис бўлган Латофатхон Камолова, менимча, ёзган баётининг қайси жанрга оид бўлишини ўйлаб ҳам кўрмаган, у фақат юрагига сиғмаган дардни қоғозга туширган, холос.
Келинининг қалбида шунчалик муҳаббат уйғота олган қайнонага, қайнонасини шу қадар юксак эҳтиром ила севган келинга тасаннолар айтсак кам. Умид қиламизки, нега бундай деяётганимиз ҳаммага аён...
Бу – юксак маҳорат ила шеъриятнинг барча низому қоидаларини жойига келтириб ёзилган пишиқ-пухта марсия деган фикрни айтишдан йироқмиз. Бу – соф кўнгил ила ҳар қандай риёдан, сохтакорликдан ҳоли бўлган самимий соғинч ифодасидир.
Дамин ЖУМАҚУЛ
Гўзал хулқли, сабрлигим, муштипарим,
Юзи нурли, чиройлигим, чаққонгинам.
Хотирада доим сақланг мени дея,
Боқий дунё сари шошган мунисгинам.
Фарзандларга бино қўйган фариштамсиз,
Уйларимиз безагувчи сариштамсиз.
Аёлларнинг доим олди бўлиб юрган,
Боқий дунё сари шошган мунисгинам.
Келин бўлиб хизматингиз қилолмадим,
Сиздан кўра хайрихоҳни тополмадим.
Болаларим сиздек хурсанд қилолмадим,
Боқий дунё сари шошган мунисгинам.
Ишдан келсам, кутиб олувчим эдингиз,
Онам каби яқин кўрган Онамдингиз,
Энди биздан кўнглингиз тўқ бўлиб кетинг,
Боқий дунё сари шошган мунисгинам.
Байтуллоҳда меҳмон бўлган ҳожи онам,
Ҳижобларни гўзал қилиб таққангинам.
Барчамизни ибодатга солгангинам,
Боқий дунё сари шошган мунисгинам.
Энди дийдор Маҳшаргоҳда, кўришгунча,
Фарзандларим илмларга тушволгунча,
Қорилардан хатмларни кутиб туринг,
Боқий дунё сари шошган мунисгинам.
Болаларига бош бўлган хокисоргинам.
Йўлдошини излаб бориб топгангинам!..
Латофат КАМОЛОВА
Cавол: Бир одам аёлига талоқ берган, кейин яқинларига ўша инсоннинг сеҳрлангани маълум бўлибди. Сеҳр қилинган кишининг талоғи ўтадими?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аслида талоқ тушиши учун эрнинг ақл-ҳуши жойида бўлиши шарт. Шунинг учун фуқаҳоларимиз мажнун (ақли заиф), уйқудаги ва беҳуш кишининг талоғи ўтмаслигини таъкидлашган. Худди шунингдек, сеҳр сабабидан ақли жойида бўлмаса, феъл-атвори ўзининг мувозанатидан ташқарида бўлсаю хотинини талоқ қилса, талоғи тушмайди. Агар сеҳр қилинган кишининг ақл-ҳуши жойида бўлиб, ўзининг ҳатти-ҳаракатларини онгли равишда бажараётган бўлса, унинг талоғи тушади. Замондош ҳанафий уламолар сеҳр қилинган кишининг тасарруфи (талоқ, савдо каби ишлари) ҳақида бундай деганлар:
إن فقد عقله فهو غير مكلّف، وإلّا فيكون مكلّفاً
“Агар сеҳр қилинган киши ақл-ҳушини йўқотган бўлса, мукаллаф эмас (яъни талоғи ўтмайди). Аксинча - ақли жойида бўлса, мукаллаф саналади (яъни қилган ишларига жавобгар бўлади)” ("Арийжуз зуҳр” китоби).
Демак, саволда сўралган ҳолатда кишининг талоғи тушиши ақли жойида ёки жойида эмаслигига боғлиқ бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.