26 Ноябр, 2024, 25 Жумадул аввал, 1446
26 Ноябр, 2024, 25 Жумадул аввал, 1446
Ислом динида бировнинг ҳақига хиёнат қилиш, ҳалол меҳнат билан топган молини зўрлик ва алдов йўли билан олиш, ўғрилик қилиш оғир гуноҳ, қабиҳ одат ҳисобланади.
Туғруқ жараёни қийин кечиб, Насибанинг фарзанди уч кун деганда дунёга келди. Аммо онани сақлаб қолиш учун болага анча шикаст етказилди. Натижада соғлом бола ногирон бўлиб туғилди. Унинг ДЦП ташхиси қўйилган боласига даво истаб бормаган шифохонаси қолмади. Қаерда яхши даволаш клиникаси бўлса, ўша ерга олиб борди. Афсус, даволанишлар натижасиз қолаверди. Ногирон боладан ор қилган ота ундан юз ўгирди, улар ажралишди.
Ёш бўлганлиги учун Насибага кўплаб оила қуриш таклифи тушди. “Фақат ногирон болангизни онангизга ташлаб кетасиз” ёки “болани ногиронлар уйига топширамиз” деган шартлар билан совчиликка келишарди. Насибанинг бор дунёси, ишончи, бойлиги ва бахти шу ногирон фарзанди эди. Фарзандим керак бўлмаганлар билан оила қуролмайман, деб барча совчиларни рад этди.
Орадан йиллар ўтди, Насибага бир “мард” учради. Айланиб ҳам, ўргилиб ҳам унинг бола ҳақида қайғуриб гапиришлари, ҳар икки гапнинг бирида “болани ўз исми-шарифимга оламан, даволатаман, қўлимдан келган барча имкониятларни қиламан. Бисотимда анча ерларим бор, уларни бирини сотиб албатта, уй-жой билан ҳам таъминлайман” дейишини канда қилмасди. Бу гапларни эшитган барча қариндошлар ҳам, “турмуш қуравер, бундан яхшиси бўлмаса керак. Ахир болангга ўз отасидан зиёд қайғурмоқда”, деб унга насиҳат қилишди.
Насиба болани даволата-даволата анча молиявий томондан ҳам заифлашиб қолди. Ўзининг иқтисодий томони ночорлигини ҳисобга олиб, Турғунбойга жуфтлик сифатида унчалик тўғри келмаса-да унга турмушга чиқди. Ўзини меҳрибон қилиб кўрсатган Турғунбой атрофдагилар наздида ўта савобгар деб танилди. Боланинг даволаниши учун 1-2 бор пойтахт харажатларини тўлагандай бўлдилар-да ҳамманинг ишончига кирди. Бир томондан берган пластик карточканинг эгаси бошқалигидан хавфсираган Насиба эрини саволга тутганда, шундай жавоб қилди: “Мендан анчагина қарзи бўлганлиги учун пластикда қарзини узиш учун берилган” деб алдаб қўйди.
Орадан бир йил ўтар-ўтмас фирибгарнинг асл башараси очила бошлади: “Аяси, менинг ишларим бироз юришмаяпти, илтимос, 4-5 сўм йўл кира бериб тур. Насиба эрига ачинибгина қолмай унга ўғлининг пенсиясидан “йўлкиралар” бериб турди. Бу йўлкираларнинг кети узилмасди.
Баъзида унинг қўлида кўпроқ пул тушиб қолишининг сабаби – бировларнинг ишончига кириб, алдаб қарз оларди. Кейин яна бир касби маълум бўлди-ки “Низоли одамлар орасига тушиб пул ундириш” (разборчик) бўлган. Бу ҳам унга бироз даромад келтириб турган.
Аслида ҳеч бир ишнинг бошини тутмаган Турғунбой ўзига бойлик келтирувчи сирли сандиқ топдим, дея Насибани бошини айлантирган экан.
Оиласини ижарага олиб чиқиб кетган Турғунбой ижара пулини ҳам Насибанинг ўзига тўлаттира бошлади. Насибага молиявий ёрдам бериб турган онаси Фотима аяга бу қимматга тушаётгани учун ижарадан қизи ва набирасини уйига кўчириб ўтди. Бир сўм пул топмагани етмагандай, уйга одам эргаштириб ичкиликбозлик қиладиган одатини бошлаб юборди. Ўзини жуда мўмин-қобил кўрсатган сохта отанинг хурмача қилиқлари секин-секин кўпая бошлади.
Насиба бир гал пенсия ва алимент пулларидан бироз орттириб қўй сотиб олди ва ўғлининг даволанишига яраб қолар, деб уни боқа бошлади. Бундан хабар топган Турғунбой адирда қўйларим бор, берсанг уларга қўшиб боқаман деб қўйни ҳам олиб кетди. Ва Фотима аядан ҳар ой қўй емлари учун 20-30 минг сум пул ҳам олиб кетарди. Олти ой ўтиб қўйни олиб келишини айтганда, Турғунбой пайсалга солди. Эрта олиб келаман, индин олиб келаман. Бир галги қистовлардан сўнг Турғунбой вақти йўқлигини рукач қилди. Шунда Фотима ая қўйни қаердалигини айтса, ўзи бориб олиб келишини айтди. Бу жавобни кутмаган Турғунбой қопқонга тушган сичқондай типирчилаб қолди. Ва “Қўйингиз касал бўлиб ўлди” деган жавобни айтди. Шу йўл билан ўзича қўйни ҳам “ҳалоллади”.
Бу орада ишим юришмаяпти, менга тегишли бўлган фермер хўжалигини асоссиз тортиб олишди, менга озроқ пул бериб туринг зора ишим ҳал бўлса, қарзларимни баридан қутиламан деб Фотима аядан 400 минг сум қарз ҳам сўради. Фотима ая ишлари ўнгидан келса, вазияти ўнгланса, зора барча қарзларимни берар деб умид қилгани ҳолда қарзга яна пул берди. Бундай қарзларнинг сони анчага ортди. Аммо тўлашни хаёлига келтирмаётган Турғунбой яна юзсизларча Фотима холанинг уйига келаверарди.
Бу орада Насиба яна фарзандли бўлди. Ўз боласи туғилар-туғилмас ногирон фарзанд унинг сохта тилидан ҳам тушиб қолди. У фақат ўз фарзанди ҳақида гапирарди: “Барча эътиборингни ўғлингга бериб, қизим эсингдан чиқмасин, яхшилаб қара”. Аммо ўз фарзанди харажатларига ҳам пул бермасди. Барча иқтисодий харажатларни Фотима ая ўз ёнидан қиларди. У эса ногироннинг пулини сарфлашдан нарига ўтмади.
Асл башараси очилган Турғунбойнинг яна ҳунарлари кўпая борди. Бир куни маҳалла сомсахонасида уч-тўртта ҳамтовоқлари билан 160 минг сўмга ичкиликбозлик ва сомсахўрлик қилиб: “Пулни хотинимдан оласизлар, унга бериб қўйганман” деб жўнаб кетибди.
Зеро, Қуръони каримда бундай иллатли кишиларни ҳаром йўлдан қайтишга, Аллоҳ насиб этган покиза ризқни истеъмол қилишга чақириб шундай дейилади: “Мол дунёларингизни ораларингизда ноҳақ ҳаром йўллар билан емангиз...” (Бақара сураси, 188-оят).
Бу воқеалардан шокка тушаётган Фотима ая чидаб туролмади: “Барча қарзларимни тўлайсан, шунча сабр қилганим етар” деганларида: “Мен сиздан ҳеч қанақа қарздор эмасман, бироз бўлса-да хотин бола-чақамни боқдим, шуларнинг эвазига қарзларингизни айирбошлаймиз”, деди мунофиқона.
Бу гаплардан фиғони фалакка чиққан Фотима ая: “Майли, пулим ҳам керакмас, сенга садақа, аммо мени тинч қўй, уйимга қадам босма”, дедилар.
Насиба қаттиқ алданганини тобора ҳис қилиб борарди. У бу ишларга қандай ечим топишини билмай қолди. Ундан қандай қутулишни ҳам. Ахир уни ҳам боқишга, хурмача қилиқларини кўтаришга ва ичкиликбозлигига ортиқ бардош беролмайди. Энди бу одамдан қандай қутулса бўлади. Ахир бу ниятда унга турмушга чиқмаган эди-ку!
Мубина ИХЛОСОВА
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Ҳаётда ҳар бир инсон бой бўлишни истайди ва бу йўлда тинмай ҳаракат қилади. Агар бу ҳаракат Аллоҳ кўрсатган ҳалол тарзда бўлса динимизда унга бой бўлишга ҳеч қандай тақиқ йўқ. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: Эй Амр, солиҳ бойлик солиҳ кишининг қўлида бўлса, қандоқ ҳам яхши! деганлар (Имом Бухорий Имом, Имом Табароний ривоят қилган).
Бироқ бугун баъзи одамларнинг ҳамма нарсани бойлик билан ўлчайдиган, фойда йўлида имон, эътиқод, барча муқаддас туйғулар ва инсонийликдан ҳам воз кечаётганларини гувоҳи бўлмоқдамиз. Улар бой бўлиш йўлида ҳатто ўзининг жигарларини ҳам чув туширишдан тап тортмаяптилар. Умрларида бирор бадиий ёки илмий китоб ўқишга одатланмаган бўлсалар-да, китоб дўконларидаги “Бой бўлиш сирлари”, “Фолбинлар башоратлари” мазмунидаги китобларни топиб ўқишади. Ҳар гал янги чиққан фолбиннинг “энг яқин мижоз”ига айланиб улгурадилар. Энг ачинарлиси, мўмай даромад топиш илинжида хорижга кетаётган аёлларнинг одам савдоси бозорининг маҳсулотига айланиб қолаётганидир.
«Биз хориж давлатларидан бирига борганимиздан сўнг, алданганимизни билдик. Даромадли иш топиб берамиз, деганлар бизга ёлғон гапирганини, аслида эса фоҳишалик билан шуғулланишимиз учун сотилганимизни айтишди. Бизни бу жирканч ишга мажбурлашар, айтганларига кўнмасак, уч-тўрт эркак овозимиз чиқмай қолгунча тепкилашар, хўрлашарди...» афсуски бу гаплар ҳам айнан бойлик ортидан қувган бир ўзбек аёлига тегишли.
Маълумотларга кўра, одам савдосидан жабрланганлар сони йилига ўртача 2,7 миллион кишини ташкил этмоқда. Одам савдоси бозори наркотик ва қурол савдосидан кейинги учинчи ўринни эгаллаб келмоқда. Жаҳон бозорида одам савдосидан кўрилаётган йиллик даромад 7 миллиард доллар миқдорида баҳоланмоқда.
Нега бугун миллатдошларимиз ўз аждодлари минг йиллардан буён тарихнинг энг оғир кунларида ҳам амал қилишган дин кўрсатмаларини қўйиб, сафсаталарга ишонишмоқда. Маҳалла, турли тадбир ва жамоат жойларида уларнинг қилмишларидан эҳтиёт бўлишга қанчалик тарғиб этилмасин, уларнинг қармоғига илинганларнинг сони камаймаяпти? Бу савол жавоби сабрсизликдир.Улар сабрни бир четга суриб қўйиб, ҳамма нарсага осонгина эришмоқчи бўлмоқдалар. Қадимда ота-боболаримиз не-не қонли синовларни бошидан ўтказмаган, бир бурда нонга муҳтож бўлган бўлсаларда, лекин ҳеч қачон сабрсизлик қилмаганлар.
Фараз қилинг, бир хонадонда турли сабаблар билан бирор тангчилик бўлди. Оила аъзолари бошқа хонадонга чиқиб кетмайди-ку. Фарзандлар бошқа ота-онани ўзининг ота-онаси деб билмайди-ку.
Аксарият одамлар бойлик ортидан қанчалик югурса-да, ер юзини кезиб чиқсаларда бойликларида ҳам, умрларида ҳам барака, ҳаловатнинг йўқлигидан шикоят қиладилар. Бунга Аллоҳнинг каломи Қуръонда кўрсатиб қўйилган ҳалол йўл билан ризқ излашни унутиб қўйганлари бош сабабдир. Аслида бой бўлишнинг, бойлик, мол-дунё орттиришнинг ягона йўли тақво билан, ҳалол йўл билан бойлик топишдир. Тақводорлик ризқнинг калити ҳисобланади. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: «Кимки Аллоҳга тақво қилса, У унга (ташвишлардан) чиқиш йўлини (пайдо) қилур. Яна, уни ўзи ўйламаган жойдан ризқлантирур. Кимки Аллоҳга таваккул қилса, бас, (Аллоҳнинг) ўзи унга кифоя қилар. Албатта, Аллоҳ ўзи (хоҳлаган) ишига етувчидир. Аллоҳ барча нарса учун миқдор (меъёр ва муддатни тайин) қилиб қўйгандир» (Талоқ сураси, 2-3-оят).
Аллоҳ таоло ҳар бир жон учун ризқ тайин қилиб қўйган. Банда хоҳ ўз юртида бўлсин хоҳ хорижда бўлсин белгилаб қўйилган ризқгагина эгалик қилади. Ундан ортиғига ҳам камига ҳам эришиб бўлмайди. Айни шу ҳақиқатни ҳар биримиз яхши тушуниб олишимиз даркор. Чунки юртдошларимизнинг хорижга кетишларига ҳам айнан шу ақидага амал қилмасликлари сабаб бўлмоқда. Ота-она дуосини олиб, қалб тинч бўлиб бир бурда бўлсада нонни ўз оила аъзолари атрофида ейишга нима етсин. Аллоҳ бундай марҳамат қилади: «Агар улар Аллоҳ ва Расули уларга ато этган нарсага рози бўлиб: “Бизга Аллоҳ кифоя. Бизга, албатта, Аллоҳ ўз фазлидан ато этур ва Расули ҳам. Биз Аллоҳ (розилиги)гагина рағбат қилувчилармиз”, – десалар эди (ўзларига яхши бўлур эди)» (Тавба сураси, 59-оят).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилади: “Бойлик мол-мулкнинг кўплигида эмас. Балки бойлик кўнгил тўқлигидир” (Имом Муслим, Термизий, Ибн Можа ва Аҳмад ривояти).
Аллоҳнинг берган неъматига шукр қилиш неъматнинг зиёда бўлишига сабаб бўлади. Ва аксинча, неъматга шукр қилмаслик, неъматнинг завол топишига олиб келади. Аллоҳ бундай марҳамат қилади: «Яна Раббингиз эълон қилган (бу сўзлар)ни эслангиз: Қасамки, агар (берган неъматларимга) шукр қилсангиз, албатта, (уларни янада) зиёда қилурман. Борди-ю, ношукрчилик қилсангиз, албатта, азобим (ҳам) жуда қаттиқдир» (Иброҳим сураси,7-оят).
Чиндан ҳам, бугун юртимиз тинч, турмушимиз фаровон. Бироқ бу неъматларнинг қадрига етмай, янада кўпроқ даромад топиш мақсадида фарзандлар, яқинларни ҳам унутиб хорижга кетаётган миллатдошларимиз яхши тушуниб олишлари лозимки аслида ота-она, фарзандлар билан бирга борига шукр, йўғига сабр қилиб, чиройли тарзда умргузаронлик қилиш, фарзандларини ўз юрти, халқи тараққиёти йўлида хизмат қиладиган авлод қилиб тарбиялаш ҳақиқий бойликдир.
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа