Салаф солиҳларнинг ҳаётига назар ташлайдиган бўлсак, улар суннатга амал қилиш борасида бизларга гўзал намуна бўлишган.
Аҳмад ибн Ҳанбал раҳматуллоҳи алайҳ: "Қайси ҳадисни ёзиб олган бўлсам, унга амал қилганман", деганлар. Шуни эслатиб отиш лозимки у киши йиғган ҳадис тўпламидаги ҳадисларннг сони 40 минга етади. Демак шунча ҳадисга амал қилганлар дегани, келиб чиқади.
Суннатга амал қилиш борасида Аҳмад ибн Ҳанбал: "Агар пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам сочларини мана бундай қирганлар, деган маънодаги ҳадисни эшитсанг, сочингни бир толасини бўлса ҳам худди пайғамбаримиз қирганларидек қиргин ", деганлар.
Инсон бир кун бўлсада ўз суюкли пайғамбари билан бирга яшаб, сўзида, амалида, юриш -туришида, инсонлар билан бўлган муомиласида, унга рўпаро бўлган муаммони ечимида у зотдан ўрнак олиб, суннатларига эргашиб яшаса қандай ҳам улуғ бахт бўлади. Ахир нимага улуғ бахт бўлмас экан, у инсониятнинг афзали бўлмиш пайғамбаримиздек улуғ зотга ўхшаб яшашга урунди, у зот қилган ишларни қилди. Агар шуни бахту саодат демасак унда нимани бахт дейиш ммкин?!
Сизчи, сиз азиз диндош биродарим? Бир синаб кўринг! Ҳеч бўлмаганда умрингизнинг бир кунини Оламларга раҳмат бўлиб келган зот пайғамбаримиздек ўтказинг!
Валий зотлардан бири уйига келганида аёли хомуш бўлиб, "Уйимизда ҳечвақо қолмади", деганда ҳалиги валий зот хурсанд бўлиб Аллоҳга ҳамд айтган экан. Бу ҳолатдан ажабланган аёли: "Уйда ҳеч вақо қолмади десаму, сизнинг хурсанд бўлишингиз нимаси", деб сўрабди. Валий зот кўзида қувонч ёшлари билан: "Аллоҳга шукрки бир кун бўлсада уйимиз пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг уйларига ўхшади", деган экан.
Нурмуҳаммедова Васила
Савол: Биз томонларда қаттиқ ёмғир ёғиб, Жума ва икки ҳайит намозларида одамлар ташқарида намоз ўқий олмай, масжид ичига тиқилиб кетади. Суннатни алмашиб ўқиб олишади, аммо фарз намозда бунинг имкони йўқ-ку. Бу ҳолатда қандай йўл тутилади?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Бу каби узрли ҳолларда яъни саволда зикр қилинганидек, Жума ва икки ҳайит намозларида орқадагилар олдинги сафдаги намозхонларнинг белларига сажда қилиб, намозни адо этсалар бўлади.
Бунинг кайфияти шундай: Аввалги сафдагилар одатдагидек руку ва сажда қиладилар. Уларнинг орқасидагилар эса, рукуда имкон қадар эгиладилар, сўнг саждада олдинги сафдаги одамларнинг орқа белларига бошларини қўйиб, сажда қиладилар. Фарзни шундай ўқисалар, суннатларни саволда айтилгандек алмашиб ўқиб олаверадилар. Чунки белга сажда қилиш зарурат туфайли жоиз бўлади. Суннат намозни ўқишда эса, бундай зарурат бўлмайди.
Бундан ташқари, бу каби узрли ҳолатларда олдиндаги одамнинг оёқлари устига ёки ўзининг сонига ҳам сажда қилиш мумкин. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.