Аллоҳ таоло яратган бандаларига фаҳш ишлардан сақланишни қаттиқ буюрган. Қуръони каримнинг Исро сураси, 32-оятида шундай марҳамат қилинади: «Зинога яқинлашманглар! Чунки бу бузуқлик ва энг ёмон йўлдир». Инсон ҳаётини барбод қиладиган бу йўллардан қайтариқ бўлишига қарамай, баъзи кимсалар гуноҳи кабираларни қилишдан тоймайди. Буни ҳаётнинг ўзи кўрсатиб қўймоқда.
Яқинда интернетда Тошкент шаҳридаги Қўйлиқ бозори атрофида фоҳишалик билан шуғулланаётган аёллар тасвири туширилган видео пайдо бўлди. Унда ҳудуд кексалари томонидан бундай кимсалар ёшларга салбий таъсир ўтказаётгани, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар эса вазиятга мана бир неча йилки, бефарқ қараб келаётгани таъкидланади.
Фоҳишалар фаолиятига қарши туман ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар томонидан тезкор тадбир уюштирилди. Натижада фоҳишалик билан шуғулланувчи 80 нафарга яқин аёл ушланди. Уларга нисбатан маъмурий ишлар бўйича Бектемир туман суди томонидан жазо белгиланди. Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга кўра, фоҳишалик билан шуғулланган шахсга нисбатан энг кам иш ҳақининг 1 бараваридан 3 бараваригача жазо назарда тутилган. Улар жазосини олди. Шу билан муаммо ўз ечимини топдими? Йўқ...
Баён қилмоқчи бўлган фикрларимиз қўпол чиқадиган бўлса, айбга буюрмайсиз, чунки бу мавзуга батафсил тўхталиб ўтиш ва уни холис ёритиш ана шундай қўпол фикрларни юзага чиқаради. Хўш, суддан сўнг улар уйига боради, телефонини ёқади, “клиент”лари ёки ўзи уларга қўнғироқ қилади (қийин вазиятда эмасми?!). Мижозга одатдагидек фоҳишалик хизмати таклиф этилади. Қарабсизки, белгиланган жарима пули тайёр. Эртасига кассага пулни тўлайди ва юзим-кўзим демай фаолиятини давом эттираверади (агар Аллоҳ инсоф бериб бу гуноҳдан қайтмаса). Кўриб турганингиздек, разолат эгаларига бундай жарима жазоси етарли эмас.
Уларнинг нега бундай қабиҳ ишлар қилишаётгани сабаби билан қизиқдик. Маълум бўлишича, уларнинг аксарияти яшаш жойидаги туман ҳокимиятига мурожаат қилган, иш тополмаган, уйсиз, ажрашганларининг эса ҳуқуқий онги паст, алимент ундиришга мурожаат қилишни билмайдиган ёлғиз аёллар.
Ўтган давр мобайнида уларга нисбатан бефарқлик ҳолатлари кузатилган, тегишли ташкилотлар эса кераксиз қоғозларни тўлдириш билан банд бўлган. Зиммаларидаги вазифаларни бажармай келган. Афсус билан тан олишимиз керак бу - «ўзимиз пиширган ош».
Лекин танганинг иккинчи томони ҳам бор. Ҳаёт қийинчиликларига учраган бошқа аёллар-чи? Улар бундай қабиҳ ишларни қилаётганлари йўқ-ку. Аллоҳга шукр айтиб, ҳалол меҳнати билан оиласини боқаётган аёллар қанчадан қанча. Бу мусулмон миллатига ярашмайдиган жирканч ҳолатдир.
Ривоят қилишларича, жаҳаннамдаги бир водийда илонлар бўлади. Ҳар бир илоннинг йўғонлиги туянинг бўйнидек бўлиб, улар намозни тарк қилувчиларни чақади. Уларнинг заҳри инсон жисмида етмиш йил ўз таъсирини кўрсатади. Сўнг унинг гўштлари шалвираб тушади. Жаҳаннамда “Жуббул ҳузн” (қайғу ўраси) деб номланган яна бир водий бўлиб, у илон ва чаёнлар маконидир. Ҳар чаён хачирдек келади. Унинг етмишта ниши бўлиб, ҳар бир ниши заҳарга тўла. У зинокорни чақиб заҳарлайди. Унинг оғриғи минг йил азоб беради. Сўнг зинокорнинг гўштлари титилиб, фаржидан қон, йиринг оқади. Охиратда зинокорлар ана шундай даҳшатли жазо олишлари саҳиҳ ҳадисларда айтиб ўтилган. Тошкент шаҳар бош имом хатиби ўринбосари ва «Ислом ота» жоме масжид имом хатиби Жасурбек қори Раупов билан айнан мана шу гуноҳи кабира мавзусида суҳбатлашдик. “Бундай гуноҳларга ота-оналарнинг фарзандларига ҳалол ва ҳаром нима эканлигини ўргатмаганликлари сабаб бўлмоқда. Аллоҳ таоло зино қилиш тугул унга яқинлашишни ҳам тақиқлаган. Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в): «Қайси бир қавмда зино кўпаядиган бўлса, уларга ота-боболари эшитмаган касаллик келади», - деб айтиб ўтганлар. Бугунги кунда тарқалган ОИТС ва шунга ўхшаш касалликлар ана шундай офатлардан бири ҳисобланади. Яна бир ҳадисда Муҳаммад (с.а.в): «Кимки икки жағи ва икки оёғи орасини гуноҳлардан сақласа, жаннатга киришларига мен кафил», деб айтиб ўтганлар. Шундай экан жаннатга киришнинг осон йўлидан тўсадиган зинодан сақланишимиз зарур.
Бир куни бир саҳоба келиб пайғамбаримиз (с.а.в)га “Ё Расулуллоҳ, зино қилмоқчиман, куч-қувватим кўпайиб кетяпти”, деди. Шунда Расулуллоҳ (с.а.в) «Ўзингнинг опанг, синглинг ёки онанг билан бегона эркак зино қилишини хоҳлайсанми?», дедилар. Шунда унинг жаҳли чиқиб, нега бундай деяётганликларининг сабабини сўради. Шунда Расулуллоҳ: «Сен зино қилмоқчи бўлган инсоннинг ҳам акаси, укаси ёки ўғли бўлиши мумкинлигини унутма», - дедилар. Шунда саҳоба бу гуноҳи кабирадан сақланишга Аллоҳ номи билан қасам ичди.
Жамиятда бундай иллат тарқалишига асосий сабаб инсоннинг нафси, уни жиловлай олмаслиги. Бошқа қийинчиликлар сабаб бўла олмайди. Уруш даврида жуда кўп қийинчиликлар бўлган. Лекин инсонларимиз сабр қилган. Ҳозир жамиятимизда меҳнат қилган инсон ризқини топяпти. Очликдан ўлди, деган гапни эшитганимиз йўқ. Очкўзликдан ўлди, деган гаплар қулоғимизга чалиняпти. Шундай экан сабр қилишимиз, меҳнат қилиб ҳалол ризқ топишни ўрганишимиз зарур. Фарзанд тарбиясига бефарқ бўлмай, солиҳ ва солиҳа фарзандларни тарбиялаб ўстиришимиз керак”, - деди Жасурбек қори Раупов.
Хулоса шуки, биз фарзандларимизга ҳалол ва ҳаром нима эканлигини ёшлик чоғларидан сингдиришимиз керак экан. Бундан ташқари, фаҳш ишлар каби жиноятни қилган шахсларга нисбатан қонунчилик томонидан оғирроқ жазолар назарда тутилиши шарт. Бундай шахсларга маълум бир муддатга мажбурий меҳнат жазоси берилса, адолатдан бўлар эди. Зора жазо даврида ҳалол меҳнатнинг нони ширинлигини тушуниб етишса. Қонунчилик ташаббусига эга ташкилотлардан ана шундай лойиҳаларни кутиб қоламиз. Шу билан бирга, жойлардаги ҳокимликлар, хотин-қизлар қўмиталари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари ва ёшлар иттифоқи мутасаддилари мазкур муаммо бўйича жамиятни соғломлаштириш бўйича алоҳида дастурларини ишлаб чиқишлари зарур. Муаммо илдизи кўриниб турибди. Унга барҳам бериш қолган холос. Ютуқлар доимгидек биз билан қолади. Келажакда мақтанишга вақт топилади. Муаммо бор. Уни босиқлик билан ривожланган давлатлар тажрибасидан фойдаланган ҳолда ҳал этиш керак. Йўқса, разолат ботқоғи кенгайишда давом этади.
Зафарбек Солижонов
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Қуръони карим оятлари ва Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадислари асосида мусулмон уммати ота-онага оқ бўлиш катта гуноҳларнинг каттаси эканига иттифоқ қилган. Бу борада ҳеч қандай ихтилоф йўқ. Келгуси сатрларда бу борада келган баъзи ҳадиси шариф ва ривоятлар билан яқиндан танишиб, бу мавзуни илмий асосда ва батафсил ўрганишга ҳаракат қиламиз.
عَنِ الشَّعْبِيِّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «أَلَا أُنَبِّئُكُمْ بِأَكْبَرِ الْكَبَائِرِ: الْإِشْرَاكُ باِللهِ، وَعُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ، وَالْيَمِينُ الْغَمُوسُ».
Шаъбийдан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Мен сизларга гуноҳи кабираларнинг энг каттасининг хабарини берайми? Аллоҳга ширк келтириш, ота-онага оқ бўлиш ва ёлғон қасам ичиш», дедилар».
Шарҳ: Ушбу ҳадиси шарифда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам катта гуноҳларнинг энг катталаридан учтаси ҳақида хабар бермоқдалар.
Аллоҳга ширк келтириш – Аллоҳнинг хотини бор, ўғли бор, шериги бор, деган бузуқ ақийдага эътиқод қилиш дунёдаги энг катта гуноҳ ҳисобланади.
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда ширкдан бошқа гуноҳнинг ҳаммасини кечишини ваъда берган. Лекин ширкни кечирмаслигини алоҳида таъкидлаб қўйган.
Ана шундай улуғ, катта, беқиёс гуноҳдан кейинги ўринда турадиган гуноҳ ота-онага оқ бўлиш экан. Ота-онанинг назаридан қолиш, дуойи бадига қолиш, уларнинг норозилигига дучор бўлиш ана шундай оғир нарса.
Шу билан бирга, бир нарсанинг ёлғонлигини билиб туриб, қасам ичиб, ўзининг фойдасига буриб кетиш ҳам энг катта гуноҳлардан биттаси ҳисобланар экан. Аллоҳ таоло булардан Ўзи асрасин.
عَنِ الْحَسَنِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «مَا تَقُولُونَ فِي الزِّنَا وَالسَّرِقَةِ وَشُرْبِ الْخَمْرِ؟» قَالُوا: اللهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ: «هُنَّ فَوَاحِشُ، وَفِيهِنَّ عُقُوبَاتٌ، أَلَا أُنَبِّئُكُمْ بِأَكْبَرِ الْكَبَائِرِ؟» قَالُوا: وَمَا هُنَّ يَا رَسُولَ اللهِ؟ قَالَ: «الْإِشْرَاكُ بِاللهِ، وَعُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ، أَلَا وَقَوْلَ الزُّورِ».
Ҳасандан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Зино, ўғирлик ва ароқхўрлик ҳақида нима дейсизлар?» дедилар. «Аллоҳ ва Унинг Расули билгувчи», дейишди.
«Ўшалар фаҳш ишлардир. Уларнинг уқубати бор. Сизларга гуноҳи кабираларнинг энг каттасини айтиб берайми?» дедилар. «Улар нима, эй Аллоҳнинг Расули?» дейишди. «Аллоҳга ширк келтириш, ота-онага оқ бўлиш ва билиб қўйинглар, ёлғон гап», дедилар».
Шарҳ: Демак, ота-онага оқ бўлиш зино, ўғирлик, ароқхўрликдан ҳам каттароқ гуноҳ ҳисобланар экан. Уларнинг бу дунёдаги уқубатлари белгилаб қўйилган. Зино қилса, тошбўрон ёки дарра уриш билан жазоланади. Ўғирлик бўлса, қўлини кесиш ёки таъзирини бериш йўлга қўйилади. Хамр ичиб қўлга тушганга ҳам дарра уриш бор.
Лекин Аллоҳга ширк келтириш, ота-онага оқ бўлиш ва ёлғон гапдан иборат учта гуноҳларнинг уқубати бу дунёда белгиланмаган бўлиб, азоби охиратга қоладиган нарсалар экан. Шунинг учун улар жуда даҳшатли гуноҳлар ҳисобланади. Шундай экан, ҳар бир мўмин банда бу гуноҳлардан ҳазир бўлиши матлубдир.
عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ قَالَ: إِنَّ مِنْ أَكْبَرِ الْكَبَائِرِ الْإِشْرَاكُ بِاللهِ، وَعُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ، وَالْيَمِينُ الْغَمُوسُ.
Ибн Масъуддан ривоят қилинади: «Гуноҳи кабираларнинг энг каттаси: Аллоҳга ширк келтириш, ота-онасига оқ бўлиш ва ёлғондан қасам ичишдир».
Шарҳ: Албатта, бу гапни Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан эшитган бўладилар. Буни аввал ўтган ривоятлар ҳам кўрсатиб турибди.
Аллоҳга ширк келтириш, ота-онасига оқ бўлиш ва ёлғондан қасам ичиш гуноҳлари одатда маънавий жиноятлар сифатида содир бўлади. Кўпинча улар гуноҳкорнинг ўзи билган ҳолда, бошқалардан яширин қолади. Шунинг учун уларни содир этганларга шариатда маълум моддий жазо белгиланмаган. Демак, бу жиноятларнинг жазоси бутунлайича охиратга қолиб кетиши хавфи бор. Охиратнинг азобидан эса Аллоҳ таолонинг Ўзи асрасин.
«Яхшилик ва силаи раҳм» китоби 1-жуз.