Яратганга шукрки, жаннатмонанд юртимизда яхши яшаш учун ҳамма шароит мавжуд: серунум еримиз, мўл-кўл сувимиз, тўрт фаслдаги табиат мўътадиллиги кишига ҳузур бағишлайди. Афсуски, айрим кишилар бундай неьматларга қаноат қилмасдан зарур бўлмаса-да, чет элларга ноқонуний равишда ишлашга кетмоқдалар. Аллоҳ таоло: “Ерда ўрмаловчи бирор нарса (жонзот) йўқки, унинг ризқи (таъминоти) Аллоҳ зиммасида бўлмаса” (Ҳуд сурасининг 6-ояти).
Оятдан аён бўлаётирки, бандани боқиш Аллоҳнинг зиммасида.
Ҳақиқатан, инсон зоти ҳеч қачон очдан ўлмайди, яқин ўртада фалончи оч қолиб ўлибди, деган гапни эшитмадик. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Расуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан: “Қачонки ишлар ўз аҳлидан бошқа кишилар қўлига ўтказилса, қиёматни кутаверинг” (Имом Бухорий) мазмунидаги ҳадисни ривоят қилган. Ҳадиси шарифдан банда Парвардигор берган касб-ҳунар орқали ризқини териб еяётган бўлса ишини бошқа соҳага ўзгартирмаслиги лозимлиги аён бўлади. Сабр қилиб ҳалол йўл билан ҳаракат қилса, албатта кўзлаган натижага эришади. Шундай экан, айрим инсонлар мўмай пул топиш илинжида ўз она юртидан олисларда тили, дини, ирқи, миллати, бошқа кимсалар ичида ишлашликни ихтиёр қилмаганлари маъқул.
Яратган Эгам сендан ҳаракат Мендан баракат, деган. Юртимизда ҳам тадбиркорлик, касаначилик, дехқончилик, ҳунармандлик қиламан деганларга ҳамда ҳар бир илм олувчилар учун илм эшиклари очиқ, барча соҳада ҳалол меҳнат қилган инсонларга оиласи, бола-чақаси учун шароитлар муҳайё. Чет элга кетаётган айрим фуқароларнинг аксарининг қўлида касб-ҳунари йўқ, на тил билади, на қонун-қоидани. Илми, эътиқоди суст ёшлар у ерда тайинли иш топа олмай, қийналиб, ҳар хил ёт оқимларга кириб қолаётир, алданиб қулликка сотилиб кетётир ёки уруш бўлаётган юртларда тирик қурол бўлиб қолаётир. У ерда энг оғир ишларни соғлиги кўтармай ёки бемор бўлиб ёхуд автоҳалокатга учраб эрта оламдан ўтмоқда.
Тўғри, баъзилар тайинли иш топиб, чет элда қонуний меҳнат қилиб, уйларига моддий ёрдам қилмоқдалар. Аммо улар ҳам имкон қадар қисқа фурсатларда оиласидан хабардор бўлиб турса, зиммаларидаги бурчларини адо этган бўлади. Зеро, инсон зоти мол-у дунё топиш мумкин, лекин умр, вақт, ота-онаси, оиласини, иссиқ маконини топиши қийин.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳар бирингиз қўл остингиздагилардан сўраласиз”, деб бизни огоҳлантирганлар.
Фарзандларимизни ўз назоратимиздан қочирмайлик, илм-у одоб касб-у ҳунар ўргатайлик, шунда оиламиз, давлатимиз, ҳаётимиз янада тинч ва осойишта бўлади.
Абдулвоҳид ИСҲОҚОВ,
Наманган шаҳридаги “Мирҳакимбой” жоме масжиди имом-хатиби
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
"Аллоҳ сиздан енгиллатмоқни ирода қиладир. Ва инсон заиф яратилгандир".
Инсонни Аллоҳ таолонинг Ўзи яратган. У Зот Ўз бандасининг хусусиятларини яхши билади. Шунинг учун ҳам инсонга фақат Аллоҳ таолонинг кўрсатмаларигина тўғри келиши мумкин. Ушбу оятда Аллоҳ таоло инсоннинг заиф ҳолда яратилганини таъкидламоқда. Яратувчининг Ўзи «заиф яратилган», деб турганидан кейин, шу заиф инсонга йўл кўрсатишда У Зот оғирликни хоҳлармиди? Йўқ, У Зот енгилликни хоҳлайди.
Ислом шариати, умуман, енгиллик устига бино қилингандир. Бу ҳақда кўплаб оят ва ҳадислар бор. Ҳаммаси ўз ўрнида баён қилинади. «Нисо» сурасининг бошидан муолажа қилиб келинаётган масалалар, хусусан, эркак ва аёл, оила, никоҳ масаласига келсак, ушбу оятда бу масалаларда ҳам Аллоҳ Ўз бандаларига енгилликни исташи таъкидланмоқда. Зоҳирий қаралганда, диний кўрсатмаларни бажариш қийин, шаҳватга эргашганларнинг йўлларида юриш осонга ўхшайди. Исломда ҳамма нарса ман қилинган-у, фақат биргина йўлга рухсат берилганга ўхшайди. «Номаҳрамга қарама», «У билан ёлғиз қолма», «Уйланмоқчи бўлсанг, олдин аҳлининг розилигини ол», «Маҳр бер», «Гувоҳ келтир» ва ҳоказо. Ҳаммаси қайдлаш ва қийинчиликдан иборат бўлиб туюлади. Шаҳватга эргашганлар эса «Ёшлигингда ўйнаб қол, гуноҳ нима қилади», дейишади. Бу эса содда ва осон кўринади. Ҳақиқатда эса ундай эмас. Натижага қараганимизда бу нарса яққол кўзга ташланади. Дунё тарихини кузатадиган бўлсак, оила масаласига енгил қараган, жинсий шаҳватга берилган халқлар, давлатлар ва маданиятлар инқирозга учраган. Қадимий буюк империяларнинг шармандаларча қулашининг асосий омилларидан бири ҳам шу бўлган.
Бизнинг асримизга келиб, Ғарбда, ўзларининг таъбири билан айтганда, жинсий инқилоб бўлди. Жинс борасида олимлар етишиб чиқдилар. Улар «Жинсий ҳуррият бўлмагунча, инсон тўлиқ ҳур бўла олмайди. Агар жинсий майллар жиловланса, инсонда руҳий тугун пайдо бўлиб, унда қўрқоқлик ва бошқа салбий сифатлар келиб чиқишига сабаб бўлади», каби ғояларни тарқатишди. Оқибатда жинсий инқилоб авжига чиқди.
Натижасини – ҳар хил бало-офатлар буҳронини ҳозир ўзлари кўриб-татиб туришибди. Ахлоқий бузуқлик, оиланинг ва жамиятнинг парчаланиши, ҳаётга қизиқишнинг йўқолишидан ташқари, сон-саноғига етиб бўлмайдиган муаммолар пайдо бўлди. Жинсий инқилоб оқибатида тараққий этган ғарб давлатларининг туб аҳолиси даҳшатли суръатда камайиб бормоқда. Кўз кўриб, қулоқ эшитмаган таносил касалликлари келиб чиқди, ҳар йили сон-саноқсиз одамлар шу касалликлардан ўлмоқда. Насл бузилиб, одамлари заифҳол ва касалманд бўлиб бормоқда. Турли ақлий ва руҳий касалликлар урчиди. Охири келиб, касалликларга қарши инсондаги табиий монеликнинг йўқолиши (ОИТС) касаллиги пайдо бўлди. Бу касаллик ҳақли равишда, XX аср вабоси деб номланди. Унинг давоси йўқ. Бу дардга чалинишнинг сабаби зинодир. У билан касалланган одам тез муддатда ўлади. Ҳамма даҳшатда. Бу дардга чалинмасликнинг йўллари ахтарилмоқда, бу йўлда беҳисоб маблағлар сарфланмоқда, мазкур вабога чалинмасликнинг турли чоралари таклиф этилмоқда. Қонунлар чиқарилмоқда, идоралар очилмоқда.
Лекин шаҳватга эргашганлари сабабли улар энг осон, энг ишончли битта йўл – Аллоҳнинг йўлига қайтишни хаёлларига ҳам келтиришмаяпти. Ақалли ушбу дарднинг бевосита сабабчиси бўлмиш зинони ман этувчи қонун чиқаришни ҳеч ким ўйлаб ҳам кўрмаяпти. Чунки шаҳватга эргашганлар шаҳватга қарши чиқа олмайдилар. Уларнинг ўзлари шаҳватга банда бўлганлари учун унга эргашганлар. Ўзларини зоҳирий енгил кўринган ишга уриб, энди оғирликдан бошлари чиқмай юрибди. Зоҳирий оғир кўринган бўлса ҳам, Аллоҳ кўрсатган йўлга юрган бандалар бошида мазкур оғирлик ва машаққатларнинг бирортаси ҳам йўқ. Улар мутлақ енгилликда, фаровон турмуш кечирмоқдалар.
"Тафсири Ҳилол" китобидан