Уйланаётган эркак келинга маҳр беради. Шариат қонунига кўра, маҳр келиннинг мулки саналади. Маҳр исталган нарсадан иборат бўлиши мумкин. Миқдори энг ками 30 грамм кумуш оғирлигида бўлади, кўпи эса чекланмаган. Аммо Пайғамбар алайҳиссалом маҳр беришда ҳаддан ошишдан қайтарганлар.
Шунингдек, келин катта маҳр талаб қилиб, бўлажак турмуш ўртоғини қийин аҳволга солиб қўймаслиги унинг ақли, фаросати ва меҳрибонлигидан нишона бўлади. Ҳадиси шарифда ҳам ўзи чиройли бўла туриб унчалик кўп маҳр талаб қилмайдиган келиннинг энг яхши аёл ёки қиз экани айтилган.
Хўш, Одам алайҳиссалом ва Ҳавво онамиз ўртасидаги маҳр қандай бўлган? Бу ҳақда “Пайғамбарлар тарихи” китобида бундай дейилади:
Аллоҳ таоло Одам алайҳиссаломга узоқ уйқу бериб унинг чап қовурғасидан Ҳаввони яратди. У уйғонганида Ҳаввони кўрди-ю, унга ошиқ бўлди.
Жаброил алайҳиссалом Одам алайҳиссаломга никоҳ қилиш учун маҳр бериши лозимлигини айтганида: “У нима?” деб сўради. Жаброил алайҳиссалом: “Расули акрам Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламга уч марта салавот айтинг. Аллоҳ таоло бутун оламни унинг севинчи учун яратди ва Қиёматда у барча мўмин-мусулмонларга шафоатчи бўлади”, деди.
Шундан кейин Одам алайҳиссалом Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтди ва Ҳавво онамизни никоҳлаб олди.
Шундай қилиб, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтиш мўминларга Одам алайҳиссаломдан суннат бўлди.
Дамин ЖУМАҚУЛ тайёрлади.
Луқмони Ҳаким ўз ўғилларига қилган насиҳатлари Қуръони каримда келтирилади.
Насиҳатнинг энг биринчиси – шикрдан қайтариш.
“Эй, ўғилчам! Аллоҳга ширк келтирмагин! Чунки ширк улкан зулмдир” (Луқмон сураси, 13-оят).
Ширк энг оғир зулм, энг қабиҳ жаҳолат ва энг катта гуноҳ саналади.
Насиҳатнинг иккинчиси – ота-онанинг ҳаққини адо этиш.
“Агар улар (яъни ота-онанг) сени ўзинг билмаган нарсаларни Менга шерик қилишга зўрласалар, у ҳолда уларга итоат этма! Уларга (гарчи кофир бўлсаларда) дунёда яхши муомалада бўлгин” (Луқмон сураси, 15-оят).
Ота-она ҳатто мушрик бўлсалар-да, уларга қўпол муносабатда бўлмаслик талаб этилади.
Насиҳатнинг учинчиси – Аллоҳ ошкор махфий ҳар бир нарсани билиб турувчи Зот.
“Эй, ўғилчам! Шубҳа йўқки, агар хантал (ўсимлигининг) уруғидек (яхши ёки ёмон амал қилинадиган) бўлса, бас, у (амал) бирор харсанг тош ичида ё осмонларда ёки ер остида бўлса, ўшани ҳам Аллоҳ келтирур. Зеро, Аллоҳ лутфли ва огоҳ зотдир” (Луқмон сураси, 16-оят).
Насиҳатнинг тўртинчиси – намоз, амри маъруф, наҳйи мункар ва сабр.
“Эй, ўғилчам! Намозни баркамол адо эт, яхшиликка буюр ва ёмонликдан қайтар ҳамда ўзингга етган (балолар)га сабр қил!...” (Луқмон сураси, 17-оят).
Насиҳатнинг бешинчиси – очиқ юзли, ширин сўзли, тавозеъли бўлиш, кибрланмаслик.
“Одамларга (кибрланиб) юзингни буриштирмагин ва ерда керилиб юрмагин! Чунки Аллоҳ барча кибрли, мақтанчоқ кимсаларни суймас” (Луқмон сураси, 18-оят).
Насиҳатнинг олтинчиси – бақир-чақир қилмаслик.
“(Юрганингда) ўртаҳол юргин ва овозингни паст қилгин! Чунки овозларнинг энг ёқимсизи эшаклар овозидир” (Луқмон сураси, 19-оят).
Даврон НУРМУҲАММАД