Буюк Британиядаги мусулмонларнинг ярмидан кўпи инглиз бўлиб, умумий аҳоли сонининг 44 фоизини ташкил қилади.
Мусулмонлар Рамазон ҳайитида Лондондаги боғда намоз ўқишади. Буюк Британияда 4,1 миллион мусулмон бор. Уларнинг аксари инглизлар. Инглиз мусулмонлари таълимга жиддий аҳамият беради. Улар диний таълим борасида ғайримусулмонларга нисбатан анча кучли. Ипсос Мориннинг 75 саҳифалик ҳисоботида инглиз мусулмонларини ҳар тарафлама ўрганиш юзасидан 2010 йилдан буён кенг қамровли тадқиқотлар олиб борилмоқда ва жамоатчилик сўровлари таҳлил қилинмоқда. 2011 йил мамлакатда мусулмонлар сони уч миллион бўлган. Ўтган йили уларнинг сони 4,1 миллионга етган. Уларнинг ярми 24 ёш оралиғидагилар ва учдан бир қисми 15 ёш орасидаги ўсмирлар. Мусулмонларнинг 8-5 фоизи миллатининг инглиз эканини ҳис қилади. “Азиз” жамғармаси раиси Асиф Азиз бундай дейди: ”Британиялик мусулмонлар диний эътиқодига қатъий риоя қилади, лекин айни пайтда инглиз эканини ҳам ҳис қилади”.
Мусулмон болалар таълим ютуқларига кўп интилади. Улардан 56 фоизи университетга кириш ниятида эканини айтди. Муслима қизлар эса ўғил болалардан кўпроқ университетга интилар экан. Мусулмонларнинг 7 фоизи ишсиз, бу умумий аҳоли сонининг 4 фоизини ташкил қилади. Ҳисоботда қайд этилишича, консерватив муносабатларда ғайримусулмонлардан мусулмонлар фаолроқ экан. Мусулмон эркакларнинг ярми ва аёлларнинг учдан бир қисми хотинлар ўз эрларига бўйсунишлари керак деб ҳисоблайдилар. Ипсос Мори тадқиқот директори Кулли Каур-Баллаган ўз ҳисоботида “Британия мусулмонлари бир вақтнинг ўзида ҳам инглиз, ҳам мусулмон бўлиш мумкин деб ҳисоблайдилар”, дея таъкидлади.
Робия ЖЎРАҚУЛОВА тайёрлади.
ЎМИ Матбуот хизмати
Шогирд устози билан суҳбат қилиб ўтирган эди. Шогирд устозидан сўради:
– Устоз, дунёдан ўтганингиздан кейин одамлар сизни қандай хотирлашини хоҳлар эдингиз?
Устоз бир муддат сукут сақлаб, сўнг саволга жавоб берди:
– Бизни одамлар қай тариқа эслашлари муҳим эмас. Балки қабрда ва Аллоҳнинг ҳузурида қандай кутиб олинишимиз муҳим. Дейлик, орадан бир аср ўтиб, болаларимиз, балки набираларимиз ҳам оламдан ўтиб кетар. Биз ҳозир қийналиб, умримизни, топган маблағимизни сарфлаб қурдирган уйларимиз бузилиб кетар ё уларда бошқалар яшар. Шунинг учун ўлгач, бизни ким нима деб эслашига эмас, абадий сафарга ҳозирлик кўришимиз керак.
Ҳа, азизлар! Бу дунёда яшар эканмиз, ким учун яхши ота-она, ким учун яхши умр йўлдош, ким учун яхши фарзанд бўлишга ҳаракат қиламиз. Жамиятда эса ўзимиздан яхши ном қолдиришга уринамиз. Лекин бу ишлар замирида Аллоҳ таолонинг амир ва қайтариқларига амал қилиш ётганини баъзан унутиб қўямиз. Елиб-югуришларимиз фақат одамлар учунгина бўлиб қолади.
Аслида мўмин одам ҳар бир амалини холис Аллоҳ учун қилиб, имкон қадар бошқалардан яшириши лозим. Акс ҳолда қилган амалининг савобидан маҳрум бўлади. Энг ёмони баъзилар мана шундай ножоиз ишни қилиб, камига суратга ҳам олдириб тарқатмоқда.
Тустарий раҳимаҳуллоҳдан сўрашди: “Нафсга энг оғир нарса нима?”. Айтдики: “Ихлос – нафсга энг оғир нарса. Чунки ихлосда нафс учун насиба бўлмайди”. Ихлоснинг аломати шуки, амал қилувчига унинг амалидан одамлар хабардор бўлдими-йўқми – унга фарқи бўлмайди.
Энди ўзимизни бир тафтиш қилайлик-чи, кунлик ишларимиз, амалларимиз шу мезонга мос келармикан?..
Акбаршоҳ Расулов