Дунёда сиз ҳеч ким бўлмаслигингиз мумкин,
Лекин ким учундир – бутун дунёсиз
Гапириш ва эшитиш қобилиятлари чекланган инсонлар, йигит-қизлар, отахон ва онахонлар. Улар дунёнинг энг оғир юкини елкасига, дард унвонини кўксига кўтариб юргандек гўё. Улар баъзан одамлардан ўзларини олиб қочиб, яшаш учун бошқаларга халақит бераётгандек, беун атрофдагилардан узр сўраётгандек туюладилар... Аслида, у ҳам она вужудида пайдо бўлган вақтдан бошлаб, ҳамма уни соғ-омон дунёга келсин, деб дуо қилган. У туғилгач, отаси ота, онаси она мақомига, юксак даража кўтарилган. Яратганнинг иродаси экан, у бошқаларга ўхшамайди, унда ўзига хос камчилик бор. Дард бор, алам бор, баъзан шундан изтироб чекади, яқинлари кўмагига, далдасига эҳтиёж сезади .
У гўдаклик пайтида самимий табассуми қалбларга шодлик ўрнига, ғам қайғу ҳадя этганини, у гўё дунёга таклиф қилиниб, қутилмаган меҳмон сингари унга қарашганини ҳам сезади... титраб турган лаблари, кўзмунчоқдай пирпираб турган маъюс кўзлари, яқинларининг кўнгил ойнасини чилчил синдирганини эслаб, баъзан маҳзун бўлади.
Вақт ўтди. У улғайди. Буларнинг бари Аллоҳнинг хоҳиш ва иродаси, ота-онасига эса Буюк Аллоҳнинг синови эканини англади. Ва бошқалар сингари яшашга, яхши инсон бўлишга, ўзидан кейин яхши из қолдиришга ошиқди.
Юрагида олам-жаҳон меҳр жо бўлган бу беғубор инсонларнинг кўзларига боқинг, улар сизу бизга қараб қанчалик талпинишмоқда. Сиз билан бирга эканликларидан нақадар мамнун бўлишмоқда. Уларда айрим жисмоний камчиликлар бўлса-да, аслида уларнинг кўнгил дунёси гўзал. Уларда оқибат, меҳр бор. Забонлари бўлсада, тил учида оқибат қиладиганлардан кўра, уларнинг оқибати хайрли. Чунки уларда забон йўқ, не десалар ҳам дилдан гапирадилар, ҳар сўзлари юракдан чиқади.
Эътибор беряпсизми, улар жуда ҳам бахтиёр, хурсандчиликларининг чеки йўқ. Чунки улар ён атрофларида уларни қўллайдиган, руҳий далда берадиган одамлар борлигини ҳис қилишяпти. Эртанги кунга умид, ишонч билан қарашяпти. Бу эътибор, одамгарчиликдан қувониб кўзларига ёш олишмоқда. Шу ўринда ҳазрат Наоийнинг қуйидаги мисралари беихтиёр эсга тушади:
Кимки бир кўнгли бузуқнинг хотирин шод айлагай,
Онча борким, Каъба вайрон бўлса обод айлагай.
Унутманг, бобомиз айтганларидек, ким кўнгли ўксик бир инсонни хурсанд қилса, йиқилган Каъбани қайтадан қурган, таъмирлаган каби савобга ноил бўлади.
ЎМИ Матбуот хизмати
Ислом даъвати Маккада бошланган даврларда, Умайма бинти Халаф ибн Асъад ибн Оъмир ибн Баёзаъ ал-Хузоийя — иймон нурини қалбида туйган илк аёллардан бири эди. Унинг қалби иймонга очиқ, ҳақиқатни эътироф қилишга тайёр эди. Турмуш ўртоғи – Холид ибн Саид ибн Ос бир кеча ажиб туш кўради: ўзини улкан ва даҳшатли олов четида турганини, отаси уни ўша оловга ташлаётганини кўради, лекин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам эса уни ушлаб, оловдан қутқараётган экан.
Уйғониб, бу тушни Абу Бакр розияллоҳу анҳуга айтди. У киши унга: “Бу яхшиликнинг аломати. Сен Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга эргаш, у сени жаҳаннамдан қутқаради”, дедилар. Холид шунда Исломни қабул қилди ва бу ҳақда рафиқаси Умаймага айтди. У ҳам, ҳеч иккилланмасдан, Исломни қабул қилди. Шу тариқа улар биринчи мусулмон жуфтликлардан бирига айланди.
Холиднинг отаси унинг мусулмон бўлганини эшитгач, жаҳл қилиб, уни чақиртирди. Уни ҳақоратлади, калтаклади ва уйдан ҳайдади. “Мен сени таом билан таъминламайман!” деди. Холид эса қатъият билан: “Агар сиз бермасангиз, Роббим менга ризқ беради” – деб жавоб берди. Шу заҳоти уйдан ҳайдалди ва бориб Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ёнида бўлди.
Умайма турмуш ўртоғига содиқлик билан ёрдамчи бўлди. У зулм, қийинчилик ва камбағалликка сабр қилди. Сабр ва имон унинг қалбида мустаҳкам илдиз отган эди.
Ниҳоят, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобаларга Ҳабашистонга ҳижрат қилишни буюрганларида, Холид ва Умайма илк ҳижрат қилганлардан бўлишди. Улар Ҳабашистонда фарзандли ҳам бўлишди: ўғиллари – Саид ибн Холид ва қизлари – Умма бинти Холид. Қизи кейинчалик “Умму Холид” номи билан машҳур бўлди.
Улар Ҳабашистонда ўн йилдан зиёд вақт мусофирликда яшашди. Кейинчалик Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Амр ибн Умайяни юбориб, уларни икки кема билан қайтардилар. Улар Мадинага қайтиб келганида, Пайғамбаримиз алайҳиссалом Хайбарни фатҳ қилган эдилар. Улар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ва мусулмонлар билан учрашиб, ажиб шодлик ва таскинга эришдилар.
Холид ибн Саид Умар ибн Хаттоб халифалиги даврида ҳаёт кечирди ва у “Марж ас-Сафар” жангида, ҳижрий 14 санада шаҳид бўлди. Бу хабарни эшитган Умайма онамиз бу мусибатига сабр қилди, юраги оғриқда бўлса ҳам, имони билан тасалли топди. Чунки, Холидни ўлдирган одам кейин Исломни қабул қилиб: “Бу ким эди?. Ундан осмонга чиқаётган нурни кўрдим!” - деган эди.
Умайма бинти Халаф – сабрли, муҳожир, мўмин аёлнинг юксак намунасидир. У умр йўлдошини ислом динида қўллаб-қувватлади, ҳаётининг қувонч ва ташвишли лаҳзаларини бирга ўтказди ва ислом тарихида буюк из қолдирди.
Илёсхон АҲМЕДОВ
тайёрлади.
Мазкур мақола Абу Малик Муҳаммад бин Ҳомид бин Абдулваҳҳобнинг
“Солиҳа аёллар ҳақида 150 қисса” номли асаридан таржима қилинди.