Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
23 Январ, 2025   |   23 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:20
Қуёш
07:42
Пешин
12:40
Аср
15:47
Шом
17:31
Хуфтон
18:48
Bismillah
23 Январ, 2025, 23 Ражаб, 1446

Европанинг 10 та йирик масжиди

3.04.2018   5808   6 min.
Европанинг 10 та йирик масжиди

Европада бугунги кунда муқаддас Ислом дини мавқеи жиҳатидан йирик иккинчи динга айланди. 

Албания, Косова, Босния ва Ҳерсоговина, Туркия сингари мамлакатлар аҳолисининг катта қисмини мусулмонлар ташкил этса, Ғарбий Европада бу миқдор бироз пастроқ. 

2010 йилда берилган маълумотларга кўра, Европа аҳолисининг 44 миллиони мусулмонлардир. 

Бугунги кунда Европада минглаб масжидлар ва номозхоналар фаолият юритади. Биз эса уларнинг ўнтаси ҳақида маълумот берамиз. 

Шарқий Лондон масжиди (East London Mosque)

 

 

1985 йилда асос солинган бўлиб, қурилиш ишларига 22,3 миллион фунт стерлинг сарфланган. Ушбу масжид Лондон шаҳрининг йирик мусулмонлар жамоаси истиқомат қилувчи мавзесида қад ростлаган. Унинг таркибида Лондон мусулмонлари маркази ва Марям маркази фаолият юритади.

Масжидда бмр вақтнинг ўзида 7 минг киши ибодат қилиши мумкин. 

Рим масжиди (Moschea di Roma)

 

 

Рим масжиди 1994 йилда қурилган бўлиб, қурилиш ишларига 40 миллион евро сарфланган ва масжидда бир вақтнинг ўзида 12 минг мусулмон ибодат қилишига имконият яратилган.

Масжид Рим шаҳрининг Париоли туманида жойлашган бўлиб, Европадаги (Россияни қўшмаганда) энг йирик масжид ҳисобланади. 

Женева масжиди (Geneva Mosque)

 

 

1978 йилда асос солинган Женева масжиди Петит-саксонез масжиди номи билан ҳам машҳудир. Ушбу масжид Швейцариядаги энг йирик масжид ҳисобланади. Масжид қурилиши Саудия Арабистони томонидан молиялаштирилган.

Масжид очилишида Саудия Арабистони подшоҳи ҳамда Швейцария Конфедерацияси президенти иштирок этганлиги маълум. Бу масжидда бир вақтнинг ўзида 1,5 минг мусулмон ибодат қилиши мумкинлиги айтилган. 

Мадрид марказий масжиди (Madrid Central Mosque)

 

 

1988 йилда асос солинган ва 30 йилдан буён фаолият олиб бораётган Мадрид марказий масжиди Испания пойтахтининг Тетуан туманида жойлашган. Ушбу масжид Абу Бакр Сиддиқ масжиди деб ҳам аталиб, узоқ вақт давомида қурилган. У Испанияга Ислом дини кириб келганидан қарийб 800 йил ўтиб Мадридда очилган илк масжид экани қайд этилган. 

Глазго марказий масжиди (Glasgow Central Mosque)

 

 

1983 йилда фойдаланишга топширилган Шотландия пойтахтидаги марказий масжид ўз бағрига 2,5 минг кишини сиғдира олади. У Клайд дарёси бўйидаги Горбал туманида жойлашган. 

Суонси масжиди (Swansea Mosque)

 

 

1990 йиллардан буён мусулмонлар учун хизмат қилиб келаётган Суонси масжидида бир вақтнинг ўзида 500 нафар киши ибодат қила олади. Ушбу масжиднинг Уэлсдаги бошқа масжидлардан фарқи шундаки, унинг биноси 1862 йилда қурилган Авлиё Андрю черкови биносида жойлашган. 

1980 йилга қадар унинг ўрнида черков фаолият юритган ва шаҳар маъмурияти катта жамоага эга бўлган мусулмонлар эҳтиёжидан келиб чиқиб фойдаланилмаётган черков биносини масжид учун ажратган. 

Черков биноси 1997 йилда мусулмонларга қарашли хайрия жамғармаси томонидан сотиб олингач қайта қуриш ишлари бошлаб юборилган. 

Гданск масжиди (Мечеть в Гданьске)

 

 

1989 йилда барпо этилган Гданск масжиди Полшада фаолия юритаётган беш масжиддан бири ҳисобланади. Ушбу масжидга араб мамлакатларидан ўқиш учун келган талабалар маблағи ҳисобига барпо этилган. Масжидга шоир Жамолиддин ал Афғонийнинг номи берилган. 

Марям ал Батул масжиди (Mariam Al-Batool Mosque)

 

1982 йилда Малта Республикасининг Паола шаҳрида барпо этилган Марям ал Батул масжиди Коррадино масжиди номи билан ҳам машҳур. Ушбу масжиднинг дастлабки тамал тоши 1978 йилда Муаммар Қаддафи томонидан қўйилган бўлиб, 1984 йилдан иш бошлаган. У Малтада қурилишига расман рухсат берилган ягона масжиддир.

Ушбу масжид Малтага ишлаш учун келган ливиялик муҳожирлар учун хизмат қилган. 

Сеграт масжиди (Moschea di Segrate)

 

1988 йилда очилган ал-Раҳмон масжиди ёки Сеграт масжиди номлари билан аталувчи масжид Италиянинг Милан шаҳри яқинидаги Сеграт шаҳрида жойлашган. Маълумотларга кўра, Сеграт масжиди Италиянинг Лучерасида 688 йил олдин (1300 йилда) охирги масжид бузиб ташланганидан сўнг очилган биринчи масжид сифатида тарихга киритилган.

Масжид қошида Милан ва Ломбардия учун мусулмон маркази ҳамда “Ислом хабарчиси” журнали фаолият юритади. 

Дублин масжиди (Dublin Mosque)

 

 

Дублин масжиди Ирландиянинг пойтахти Дублин шаҳридаги Жанубий айланма йўлда жойлашган бўлиб, Ирландия Ислом жамғармасининг штаб-квартираси ҳисобланади

Ушбу масжид биноси фаолият юритмаётган черов асосига ташкил этилган. Масжидда бир вақтнинг ўзида 500 нафар мусулмон ибодат қилиши учун шароит яратилган.

Маълумотларга кўра, Ирландияда мусулмон жамоалари сони 1990 йилларда муҳожирлар ҳисобига кўпайган. Республикада 2016 йилги статистикага кўра, 63 минг мусулмон яшайди.

 

ЎМИ Матбуот хизмати

Бошқа мақолалар
Мақолалар

Ҳукм чиқаришда ҳадиснинг аҳамияти

16.01.2025   6540   2 min.
Ҳукм чиқаришда ҳадиснинг аҳамияти

Ҳазрат Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Қуръони каримнинг шарҳловчиси сифатида ҳукм чиқариш ваколатига эга эдилар. Шунга биноан ҳадис ҳукм чиқариш бўйича икки асосий соҳани қамраб олади.
Биринчи соҳа: Қуръони каримда зикр этилган ҳукмларни ёритиб бериш.
Иккинчи соҳа: Қуръони каримда  кўрсатилмаган масалаларни ҳукм шаклида белгилаш.
Биринчи соҳада ҳадис Қуръони карим оятларини тафсир қилади. Умумий маънога эга бўлганини хослаштиради, яъни унга хусусий маъно беради, мутлоқ, яъни, қайд ва шартсиз оятларни қайдлайди. 
Шу ўринда баъзи бир мисоллар келтириб ўтамиз. Қуръони каримда “Намоз ўқинглар” деб амр қилинган. Лекин намозларнинг сони, сифати, ракъатларининг сони Пайғамбаримиз алайхиссалом томонидан белгиланган ва амалда кўрсатиб берилган. Бу эса мужмал иборани изоҳлаш мисоли.
Умумий мазмунни хос қилиш учун мисол. Қуръони каримда мерос тизими умумий маънода келган. Яъни мерос қолдириш ва мерос олиш ҳуқуқи берилган. Лекин Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам мерос олиш учун дин бирлиги, қотил бўлмаслик ва қул бўлмасликни шарт қилиб қўйиб уни хослаштирганлар. Масалан, ўз отасини ўлдирган ёки ноҳақ йўл билан унинг ўлимига сабаб бўлган фарзанд отасидан мерос олиш хуқуқидан маҳрум бўлади.
Иккинчи соҳа бўйича ҳадисга тегишли масалалар. Зарурат чоғида Қуръони каримда айтилмаган бирон бир янги ҳукмни ҳадис ҳукм қилиб белгилаб беради. Бу ўринда айрим ҳукмлар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан махфий ваҳий ёки илҳом орқали содир бўлган ва баъзилари у зотнинг ижтиҳодлари ва шахсий фикрларидан келиб чиққан. Албатта, Пайғамбаримиз алайҳиссалом ижтиҳод қилишда ҳам ислом руҳи ва фалсафасини назарда тутар эдилар.
Бу ўринда кўп мисоллар бериш мумкин. Масалан, момога меросдан олтидан бир ҳисса бериш, никоҳ битимининг тўғри бўлиши учун гувоҳлар шартлиги, бадан аъзолари хун баҳосини белгилаш каби ҳукмлар киради.
Ислом шариатида ҳадисларнинг ўрни аҳамиятли экани кўриниб турибди. Ҳукмлар фақатгина Қуръони каримнинг ўзидан олинмайди. Қуръони каримда келган кўпгина ҳукмлар тафсилотини билиш учун ҳадислар муҳим аҳамият касб этади. Балки шаръий ҳукмларнинг бир қанчаси ҳадислар орқали келиб чиққан экан.     

Ойбек Ҳошимов,
Ҳадис илми мактаби ўқитувчиси.


 

МАҚОЛА