Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
19 Июн, 2025   |   23 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:04
Қуёш
04:50
Пешин
12:29
Аср
17:40
Шом
20:02
Хуфтон
21:41
Bismillah
19 Июн, 2025, 23 Зулҳижжа, 1446

"Исломофобия" - ҳақдан қўрқишми ёки ҳақдан тўсилиш?

30.03.2018   6750   4 min.

Ҳаётимизда кўп бора фобия тушунчасига дуч келамиз. Фобия (пҳобиа) аслида инглиз тилидан олинган бўлиб, "бирор бир нарсадан қўрқиш" деган маънони англатади. Фобиянинг турлари кўп, масалан: гидрофобия - сувдан қўрқиш, аерофобия - самолётдан қўрқиш, спайдерфобия - ўргимчакдан қўрқиш...

 Аммо мана бир неча йилдирки, фобиялар қаторида исломофобия ҳам тез-тез тилга олинмоқда. Ислом сўзи араб тилидан таржима қилинганда "бўйсуниш, таслим бўлиш" деган маънони билдиради. Агар Ислом сўзининг янада туб маъносига назар ташласак, унинг асли "тинчлик" деган маънони англатишини биламиз. Демак, Ислом асли тинчлик экан, у ҳолда исломофобия - "тинчликдан қўрқиш" бўладими?! Наҳот инсонлар асрлар давомида дунё беланчагини ўзининг эзгу ғоялари ила тебратиб келган ҳақ диндан қўрқиб, ундан юз ўгирсалар?! Нима сабабдан аввал Европа, аста-секин Осиё ёшлари орасида бу тушунча тобора кенг қулоч солиб бормоқда? Бунинг боисини билишни истасак, айни дамда мусулмонлар яшовчи минтақаларида юз бераётган ҳодисалар билан чуқур танишимиз лозим.

ХХ асрнинг сўнгги йилларидан буён Араб диёрларидаги нотинчликлар жаҳон ҳамжамиятининг эътиборини ўзига қаратди. Аввал Афғонистонда юз берган воқеалар Мисрдаги давлат тўнтариши билан давом этди. Яман ҳам ички урушлар оқибатида парчаланиш ҳолига келди. Ливия, Покистон каби давлатларда ҳам аҳвол ҳавас қилинмайдиган даражага етди. Учинчи қўл кирдикорлари билан юзага келган бу зиддиятлардан аслида Исломни ва мусулмонларни ёмонотлиқ қилиш, Ислом маърифатини тарқалишига тўсқинлик қилиш, омма наздида мусулмонларни ҳамиша жанжал чиқарадиган, ҳеч тинчимайдиган  халқ сифатида кўрсатиш эди.

Айнан шу вазиятда Ироқ ва Сурияда ИШИД ташкил топди. Ислом душманлари учун янги баҳона топилди. Уни йўқ қилишга олиб борилган ҳаракатлар натижаси муваффақиятли якун топди.

Кейинги воқеалар Мянма ҳудудида содир бўлди. Бутун дунёга Мянмада истиқомат қилувчи роҳинжа мусулмонларини террористликда айблаб, ўзларини жабрдийда қилиб кўрсатган, уларнинг ҳужумларини қурбони бўлганларини жар солган мянмалик буддавийларнинг, алалоқибат ёлғон маълумот тарқатганлари маълум бўлди. Неча минглаб мусулмонлар бегуноҳ ҳалок бўлганлари ойдинлашди.

Воқеъликка теран нигоҳ ила назар ташлайдиган бўлсак, асл айбдор этиб мусулмонлар кўрсатилганига гувоҳ бўламиз. Аммо урушлар натижасида жабр чеккан, ҳалок бўлганлар ҳам мусулмонлар эканлигини ким қандай изоҳлаб бера олади?

 Аслида Ислом тинчлик ва омонлик дини.  Исломнинг муқаддас манбалари ҳисобланган – Қуръони Карим ва ҳадисларда кўп бора инсонлар ер юзида бузғунчилик қилмай, ўзаро аҳил ва иноқ яшашлари кераклиги таъкидланган. Жумладан, Бақара сурасининг 60-оятида шундай дейилади: “Аллоҳ берган ризқдан еб-ичинглар ва Ер юзида бузғунчилик устига бузғунчилик қилманглар”. Ёки шу суранинг 208-оятида: “Эй иймон келтирганлар! Тинчликка тўлиғича киринглар”, деб марҳамат қилинган.

Исломда тинчлик инсон қалбининг тинчлигидан бошланади. Банда ўз Парвардигори, борлиқ ва Охират ҳақидаги соф ва соғлом Ислом эътиқоди билангина қалб тинчлигига эриша олади. Сўнгра бу тинчлик оилага, сўнг қўни-қўшнилар орасига, юрт орасига кўчиб, ниҳоят Ислом  кўзлаган тинчликда бутун дунё тинчлигига эришилади.

Ҳозирги кунда Республикамизда Ислом маърифатини ёш авлод онгига тўғри етказиш борасида кўп ишлар амалга оширилмоқда. Ўрта махсус ислом билим юртлари қошида Қуръони Карим ва араб тилидан махсус ўқув курслари очилгани, ислом билим юртларига қабул қилиш квоталарини кўпайгани, Юртбошимиз Шавкат Миромоновичнинг “Қуръонни эшитиш, эшита олиш юксак маънавият, маърифат. Қуръон ҳеч қачон ёмонликка даъват қилмайди. Агар Қуръонни эшита олсак, эшиттира олсак, бу муваффақият бўлади. Элимизга нур келади” деган сўзларининг амалдаги намунаси сифатида илк бора Ўзбекистон Қуръон мусобақаси ташкил этилгани ва шу каби ишлар бунинг яққол мисоли бўлади.

Хулоса шуки, биз агар бутун Ер курраси узра тинчлик бўлишини истасак, аввало ўзимизнинг Ислом борасидаги тушунчаларимиз, эътиқодимизни поклашимиз, ботил ғояларга эргашмаслигимиз лозим. Ана шунда Исломофобия каби мантиқсиз ва зарарли тушунчалар тарқалишига тўсқинлик қилган бўламиз.

Хадичаи Кубро аёл-қизлар ўрта

махсус ислом билим юртининг

4-курс талабаси Юсуфий Рокия

ЎМИ Матбуот хизмати

 

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Ёлғиз қолганда ҳам Аллоҳдан ҳаё қилинг!

18.06.2025   981   3 min.
Ёлғиз қолганда ҳам Аллоҳдан ҳаё қилинг!

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоят қилган ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳаё – иймондандир. Иймон жаннатдадир. Фаҳш қабоҳатдандир. Қабоҳат эса дўзахдадир” [1], деганлар.

Каъб ҳазратларининг бир гаплари бор: “Ҳамманинг олдида одамлардан уялганингиз сингари ёлғиз қолганда ҳам Аллоҳ таолодан ҳаё қилинглар”.

Бизлар омма олдида уятчан бўлганимиз қадар махфий пайтларда Аллоҳ таолодан ҳаё қилаяпмизми?! Ҳамманинг олдида бирор хато қилиб қўйгудек бўлсак, одамлар бизни гап-сўз қилишларидан қўрқиб юрганимиз каби ҳеч ким кўрмаган пайтда Аллоҳ бизни кўриб турганини ҳис қила оляпмизми?! 

Улуғлардан бири бундай дейди: “Ҳамманинг олдида қилишдан уяладиган ишини яширинча қилган одамнинг қадри йўқдир”.

Аллоҳ таолонинг наздида беқадр бўлишимиз ва одамлар орасида ҳурматимизни йўқотишимиз қай биримизга ёқади?! Мана бу мисралар жуда тўғри ёзилган:

Гар ҳаё пардаси ситилса ногоҳ,
Қўрқув ҳам солмаса иш ниҳояси,
Истаган нарсангни қилавер гумроҳ,
Бехайр ҳаётнинг шудир дояси.
Иффат тарк айласа инсонни агар,
Ортидан кетгайдир хайру ҳаловат.
Кўзларинг очиброқ солсанг-чи назар:
Пўстлоқ турар экан, новда саломат!

 Лекин ҳаё бобида уялмаслик керак бўлган амаллар ҳам борки, бу ишларни ҳикмат ва одоб ила адо этмоғимиз лозим. Улуғлардан бири: "Уч нарса борки, улардан уялма:

1. Илм излаш. Бир сўраб, бир сўрамай юрадиган бўлсанг, у ҳолда ҳеч қачон илмга эриша олмайсан.

2. Бадан касаллиги. Аллоҳ таоло сени бирорта касаллик билан синаса, ўз қобиғингга ўралиб олиб, одамлардан ажралма.

3. Камбағал яқин қариндош. Бу менинг амакимнинг ўғли ёки тоғамнинг ўғли дейишдан уялма”, дейди.

Ҳаё мартабаларининг энг юқориси банда Роббисидан ҳаё қилиши ва У Зотга осийлик қилмаслиги, ибодатларида камчиликка йўл қўймаслигидир. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Аллоҳ таолодан ҳаё қилса, бошни ва у қамраб олган нарсалар (кўз, қулоқ каби аъзолар)ни  сақласин, қорин ва у қамраб олган нарсалар (фарж каби аъзолар)ни эҳтиёт қилсин. Ўлим ва чиришни ёдга олсин. Охиратни истаган киши дунё зийнатларини тарк қилади, ким уларни қиладиган бўлса, Аллоҳ таолодан ҳақиқий маънода ҳаё қилган бўлади”, [2] дедилар.

Аллоҳ таоло берган неъматларини ва У Зотнинг ҳаққини адо этишда камчиликка йўл қўяётганингизни кўра олишингиз ҳаёдандир. Аллоҳ таолога итоат қилиб, Унга осийлик қилмасангиз қиёмат кунида бандага амаллари кўрсатилганида Аллоҳ таоло у бандани азоблашдан ҳаё қилади.

Ривоят қилинишича, Миср азизи (шоҳ ёки хазинабон)нинг аёли Юсуф алайҳиссаломга кўнгли тушиб бузуқ ишни қилмоқчи бўлганида, уйнинг бурчагида турган бутнинг юзини ёпиб қўяди. Шунда Юсуф алайҳиссалом: “Нима қиляпсан?” – деб сўрайди. Аёл жавобан: “Ундан ҳаё қиляпман”, дейди. Юсуф алайҳиссалом эса: “Мен Аллоҳдан ҳаё қилишга ҳақлироқман”, дейди.

 

Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.


[1]  Имом Термизий ривоят қилган ва “Ҳасан саҳиҳ” қарор берган.
[2]  Имом Аҳмад ва Имом Термизий ривояти.

 

Мақолалар